4
Şubat 2011 tarihli bir habere göre ABD'nin tanınmış PEW
Araştırma Merkezi
Türkiye'de ve 7
Müslüman ülkede "
İslam ve Demokrasi" konusunda bir araştırma gerçekleştirmiş.
Malum, bu ülkelerde demokratik talepler yükselişe geçti ve bir zamanlar ABD'nin dostu olan, hatta siyasal
yönetimlerinin bekasını ABD desteğine bağlayan bu ülkeler, bir rejim değişikliği durumunda daha bağımsız hareket edebilecekler. Söz konusu bağımsızlığın ne kadar özgürlükçü; özgürlüğün ne kadar ABD ve
İsrail karşıtlığına yönelik olabileceği merak konusu. Eh, büyük devlet olmak böyle bir şey. Denetlemek ve yönlendirmek istediği ülkeler hakkında bilgi derlemek gerekiyor. Bugünün bilgi kaynaklarının yüzde doksandan fazlası "açık." Yani casusluğa falan gerek yok. Yeter ki o açık bilgi kaynakları iyi değerlendirilsin, daha da önemlisi iyi yorumlansın. ABD de öyle yapmış.
Geçen ay aynı konuyu içeren bir araştırmayı da
Ankara merkezli MetroPoll araştırma kurumu gerçekleştirdi ve bulgularını medya, üniversite ve siyasal partilerle paylaştı. Siyasi partiler ve üniversiteler ne kadar yararlandılar verilerden bilmiyorum ama basında birkaç
makale, mesajın alındığının işaretlerini verdi.
Gerek Pew gerek MetroPoll araştırmalarının ortak bulgusu Türkiye'de dinin
siyasette etkisinin artıyor olması. En azından artan oranda insan buna inanıyor. Pew'in araştırmasına göre dinin siyasete etkisi olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 69. Bu oran 2002'de yapılan araştırmada yüzde 45, 2005'te ise yüzde 62'ydi. Yani oran yükseliyor.
Dinin siyaset üzerindeki etkisinin "olmadığını" düşünenlerin oranı ise 2002'de yüzde 44'ken, 2005'te yüzde 30'a geriledi. Son araştırmada bu oran yüzde 19 oldu.
Türk halkının yüzde 38'i dinin siyasete pozitif etkisi olduğu düşüncesinde, İslam'ın siyaseti olumsuz etkilediği görüşündekilerin oranı ise yüzde 31.
Türk halkının yüzde 74'ü kendisini "
modern Müslüman" olarak görüyor. Aşırı dincilerle modern Müslümanlar'ın arasında bir gerilim veya kırılma olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 52.
Türkiye'de kendisini "kökten dinci" olarak görenlerin oranı ise yüzde 11'i buluyor. Araştırmanın yapıldığı ülkeler arasında kendisini kökten dinci olarak tanımlayanların en yüksek olduğu ülke, yüzde 59'la
Mısır.
Geçen yıl
Anayasa Referandumu sırasında yüksek oranda "hayır" oyu çıkan illerde kendilerini "endişeli" olarak tanımlayan kişiler üzerinde yapılan MetroPoll araştırmasına göre (Ocak 2011) katılımcıların %69,6'sı Türkiye'de
toplumun giderek dindarlaştığını düşünüyor ve %66,4'ü bu durumdan endişe ediyor.
"Endişeliler" arasında Türkiye'de laikliğin tehdit altında olduğuna inananların oranı (%72) oldukça yüksek. Laikliğin tehdit altında olduğuna inananlardan yüksek eğitimliler, gelir seviyesi yüksek olanlar ve 18-24 yaş grubu, bu konuda diğer kesimlere göre daha kaygılı. Ayrıca,
AK Parti yönetimi altında kendilerini dışlanmış hissettiklerini ifade eden %51'lik bir kesim içinde yüksek eğitimliler ve gelir seviyesi yüksek olan erkekler daha ağırlıklı. Anlaşılan AK Parti iktidarıyla başlayan dönemde bu kesim, cumhuriyetin başından beri toplum üzerindeki nüfuzunu ve nispeten rekabetsiz konumunun getirdiği ayrıcalıkları yitirdiğini düşünüyor.
"Endişeliler", sadece laikliğin tehdit altında olduğuna inanmıyorlar. Yüzde 77 oranında "Türkiye'ye şeriat gelmesinden korkuyorum" diyorlar. Bu kaygıyı kadınlar erkeklerden daha yüksek oranda duyuyor.
Pew araştırmasına göre, halkın sadece yüzde 20'si "kökten dinci" akımların kesin bir
tehlike ve tehdit oluşturduğunu düşünüyor. Halkın yüzde 23'üne göre aşırı dinci tehdit yok ancak bu konuda endişeleri var. Halkın yüzde 43'ü ise kökten dinciliğin Türkiye'de önemli veya endişe yaratacak bir tehdit olduğu görüşünde.
Türkler aşırı dinciliği diğer Müslüman ülkeler için bir tehdit olarak görmüyor. Kökten dinciliğin dünyada bir tehdit oluşturduğunu düşünen Türkler'in oranı ise sadece yüzde 19'la sınırlı.
Araştırmada,
demokrasiyi en fazla isteyen Müslüman ülke yüzde 81'lik oranla
Lübnan. Türkler'in yüzde 76'sı ise en iyi yönetim biçimi olarak demokrasiyi görüyor. Türk halkının yüzde 74'ü kendisini "modern Müslüman" olarak tanımlıyor.
Pew araştırmasına göre Türkiye'de halkın yüzde 11'i kendisini aşırı dinci olarak tanımlıyor. Bu grubun dışında kalan çoğunlukta, "dinin siyaset üzerinde etkisi olduğunu" düşünenlerin oranı artıyor. Ne diyorsunuz? "Laik modern Türk", "Müslüman modern demokrat"a mı dönüşüyor?