“Diğer galerilerin önünden geçiyorum hızla. Elipsis’in kapısı kırılmış, Outlet ve Pi Art Work de kepenklerini indirmiş. Geçtiğimiz hafta aynı hat üzerindeki Galeri Rodeo’da düzenlenen... ...serginin açılışında da mahallelinin sözlü sataşmalarda bulunduğu ama olayın büyümeden sona erdiği söyleniyor. Basına yansımayan o günkü tepkilerle bugünkünün gerekçesi aynı: ‘Mahallemize gelip düzenimizi bozdunuz.’ Galeri Non’daki açılış sırasında yaşanan saldırıya tanık olanlar bu olayın bir önceki ile bağlantılı organize bir eylem olduğu konusunda hem fikirler. Şerif Mardin’in ‘mahalle baskısı’ kavramı bu kez sanat üzerinden kendini gösteriyor. Mahallelinin tepkisi açılışta içki içilmesi gibi görünse de ‘muhafazakâr yaşamlarına giren sanatı, kendileri için sosyal bir tehdit gibi görmeleri’. Bu noktada atlanmaması gereken önemli bir nokta daha var. Sözünü ettiğim beş galerinin beşinin de sahibi kadın. Sanata olduğu kadar kadına da saldırı diye düşünmeden edemiyorum. ...Nedenini kendileri de açıklayamıyorlar ama iddia edilen o ki mahallede sanat galerisi istenmiyor. Niye? Kime ne zararı var diye soruyorum. ‘İşte bilirsiniz, burası muhafazakâr bir çevre, sanat denince çıplak kadınlar, içki içen insanlar akıllarına geliyor...’” Bunlar... Önceki gece Boğazkesen’de organize bir saldırıya uğrayan sanat galerilerinin ortak açılışında bulunan Milliyet muhabiri Yasemin Bay’ın izlenimleri... *** TophaneHaber sitesinde bir ay önce yayınlanan bir haber de, önceki gece olup bitenlerin anlaşılmasını kolaylaştırıyor: “Son birkaç yıldır Beyoğlu İlçesi, Tophane semtinde yüz yılı aşkın ikamet eden aileler şu sıralar semtteki değişim rüzgârlarıyla mücadele ediyorlar. Son 1-2 yıldır Tophane semtine gelen yerli-yabancı insanlar tarafından açılan apart oteller, alkollü içecek tüketim mekânları semtteki yerleşik yapıyla çatışıyor. ...Tüm mahalle sakinleri yaşanan ve son zamanlarda artmaya başlayan ahlaksızlığa ‘dur’ demek için şu sıralar kolları sıvadılar.” *** İstanbul Tophane’de sanat galerisi açılışının basılması ve sonrasında yaşananlarla ilgili sanatçılar adına açıklama yapan Nazım Dikbaş’ın söyledikleri de İstanbul Valisi’nin beyanlarıyla çelişiyor: “Dünyanın her yerinde sanat galerilerinin açılışında kokteyl düzenlenir, içki içilir. Saldırı bir tartışma sonucu, orada oluşan bir anlaşmazlık sonucu gerçekleşmedi, doğrudan bir şekilde gerçekleşti. Planlı ve organize bir şekilde saldırmak üzere gelmiş bir kalabalıktı. Daha önceki sergi açılışlarında huzursuzluklar ve tehditler oldu. Dün akşamki saldırıdan önce sosyal paylaşım siteleri ve forumlarda açıkça bir şiddet eylemi gerçekleştirmenin zamanının geldiğini ifade ettiler”... *** Geçen gün... Referandum ertesi yazdığım bir yazıda: “Yeni dönemde ‘cami’ ile ‘kışla’ kültürünü geride bırakarak, AB standartlarında bir ‘liberal demokrasi’ anlayışı etrafında toparlanabilecek miyiz” diye soruyordum... Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da yüzde 42’lik “hayır” oylarının “nedenleri” üzerine ciddi bir araştırma istediğini söylemişti. Önceki günkü olay bunun ne kadar elzem olduğunu bir kez daha ortaya koydu. *** İstanbul’un yeni çağdaş sanat güzergâhı Tophane’nin değişimini taş, sopa ve biber gazı ile durdurmak isteyen zorbalık gücünü nereden alıyor? Acaba benzeri olaylarda yönetimin bu tür skandallara çok yüksek sesle ve herkese ibret olabilecek bir şekilde “dur” dememesinden mi? Muhafazakârlaşma ile demokratikleşme sınırı çok kalın çizilmedikçe, bu tür zorbalığa teşne bir ortam güçleniyor... *** Bir ucunda Tophane-i Amire, öbür ucunda Tomtom Kaptan Camii... İtalyan Lisesi’nden, Kadirî Dergâhı’na... Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi’nden, 1905’teki Yazıcı Zade Apartmanı’na... Tüm karakteristik yapısıyla Boğazkesen’den söz ediyorum... Burada “sanat galerileri” açılmayacak ise nerede açılacak? *** Mevcut zorbalığa “gerçek bir hukuk tokadı” aymak ve bir sonraki muhtemel zorbalığın yolunu tamamen kesmek yüzde 42’yi azaltacak, tersi haklı olarak yükseltecektir... Zaten tersi temel hak ve özgürlüklerden de vazgeçme, palamarı başka sulara doğru çözme anlamına da gelir... Bakıp izleyeceğiz...