Gürcistan, enerji boru hatlarının geçtiği bir transit ülke olarak çok önemli bir role sahip bulunuyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattı, buna paralel Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz hattı malum bu ülke üzerinden geçiyor. İleride muhtemelen başkaları da geçecek. Bu hatlara ilaveten Gürcistan'dan geçip Ermenistan'a gaz sağlayan bir başka önemli hat da var. Sovyetler Birliği döneminde1970'lerde inşa edilen bu ana hattan Rusya hem Gürcistan ve hem de Ermenistan'ın gaz ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor. Bu hatta Kuzey-Güney Hattı deniliyor. Bu hat ve geleceği, zaman zaman Gürcistan'da tartışma konusu oluyor. Nitekim, 2005 yılında Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili, İtalyan La Stampa gazetesine verdiği mülakatta hükümetinin bu hattın satışı konusundaRus Gazprom şirketiyle görüşmeler yaptığını açıklamış; ancak daha sonra Amerika'nın Kafkaslar enerji danışmanı Steven Mann'ın bunun Gürcistan'ı Rusya'ya bağımlı kılacağını, Bakü-Tiflis-Erzurum gaz hattını tehlikeye sokacağını açıklaması, böylece Saakaşvili'ye karşı çıkması sonucu konu rafa kaldırılmıştı. Bu gelişmeden sonra da Gürcistan hükümeti Amerika ile Eylül 2005'te vardığı bir mali yardım anlaşmasıyla Kuzey-Güney Hattı'nın modernizasyonu projesine başlamıştı. Bu anlaşma 'Millenium Challenge Program' adıyla biliniyor. Anlaşmaya göre, Amerika dört önemli altyapı projesinin finansmanı için Gürcü hükümetine 295 milyon dolar mali yardım taahhüt etmiş, bunun 70 milyon dolarını da söz konusu hattın modernizasyonu için ayırmıştı. Gürcü hükümeti, bu finansman yardımı karşılığında da hattın mülkiyetini satmama, devretmeme ya da bu tür işlemlere izin vermeme konusunda Amerika'ya 5 yıllık bir dönem için söz vermişti. Bu dönem de Nisan 2011'de sona eriyor. Gürcistan ile Amerika arasında anlattığım anlaşma ve taahhütleri kapsayan Kuzey-Güney Hattı bugünlerde Gürcü Parlamentosu'nda da önemli ve ciddi bir tartışma konusu haline gelmiş bulunuyor. Bunun sebebi de iktidara mensup iki milletvekilinin önayak olmasıyla parlamentoya sunulan bir kanun tasarısı. Saakaşvili'nin Birleşik Milli Hareket (EEM) grubundan iki milletvekilinin hazırladığı bu tasarı esasta Kuzey-Güney Hattı'nı özelleştirilmeleri yasak olan kamu teşebbüsleri listesinin dışına çıkarmayı ve böylece bu hattın özelleştirilmesinin önünü açmayı hedefliyor. Geçen hafta parlamentoda yapılan ilk sunumunda (daha sonra başka sunumlar da olacak) 88 olumlu 5 olumsuz oyla kabul edilen tasarıya muhalefet şiddetle karşı çıkarken tasarının kesin kabulünün Rusya'ya hattı satın almasının ve böylece Gürcistan'da büyük nüfuz kazanacağının yolunu açacağı şeklindeki endişelerin ortaya çıkmasını sağlamış bulunuyor. Bu yüzden de kamuoyu bugünlerde bu tasarıyı tartışıyor, hükümet de bu tartışmalar sonucu ortaya çıkan eleştirilere karşı koymaya, kamuoyunu yatıştırmaya gayret ediyor. Esasen, Başbakan Gilauri, tasarıyla ilgili olarak hükümetin hattı hemen satmak gibi bir niyeti olmadığını açıklamış; ancak bu arada hattın yüzde 10-15'lik bir kısmını iki yıl içinde Londra Borsası'nda satışa arz edebileceklerini de belirtmeyi ihmal etmemiş, hattın kontrol hissesinden ise vazgeçmeyi düşünmediğine de işaret etmişti. Hat ile ilgili bu siyasi gelişmeler bölge ülkeleri ve de Amerika tarafından yakından izleniyor. Özellikle de Ermenistan bu konuda oldukça duyarlı; zira bu ülke Gürcistan'da gaz, enerji dağıtımı konusunda önemli bir pay ve role sahip Azerbaycan'ın bu hatta göz diktiğinden dolayı endişe duyuyor. Rusya da eskiden olduğu gibi bugün de hat ve geleceği ile yakından ilgileniyor. Bize göre, Gürcistan'a önemli yatırımları olan Türkiye de bu hatla ilgilenmeli. Bundan sonraki gelişmelere göre, uygun şartların ortaya çıkması ve hattın hisselerinin satışa arz edilmesi halinde hisseleri satın almaya da çalışmalıdır. Kuzey-Güney Hattı'nda hisse sahibi olmak Türkiye'nin artmakta olan bölgesel güç ve nüfuzunu daha da artıracaktır elbette. Bu bakımdan bugün biz de Kuzey-Güney Hattı ve ilgili gelişmeleri hatırlatma gereğini duymuş bulunuyoruz.