MİT'in eski müsteşarı emekli Büyükelçi Sönmez Köksal'ın geçen haftalarda Milliyet Gazetesinde son derece önemli bir makalesi yayınlandı. Bir süre bekledim ve resmi yetkililerden bir açıklama veya bir tepki gelip gelmeyeceğini merak ettim. Köksal, öylesine önemli bir noktaya parmak basıyordu ki, mutlaka bir tartışma başlatacağını sanmıştım. Boşuna beklemişim. Hiç kimseden ses çıkmadı. Oysa bugünkü tartışmaların temeline inen ve hiç zaman geçirmeden ele alınması gereken bir konuydu. Gelin, önce Köksal'ın söylediklerini özetleyeyim, sonra da tartışalım. Sönmez Köksal, batı dünyası gizli servislerinin soğuk savaş döneminde tamamen SSCB ve Doğu ülkelerine dönük çalıştıklarını, Komünizme karşı önlemler aldıklarını, ancak Berlin duvarının çökmesi (1989) ve Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra, kendi ulusal tehditleriyle baş başa kaldıklarını yazdı. Bir de buna, Siyasal İslamın patlaması, ABD'nin Irak ve Afganistan'ı istilası, enerji güvenliğinin ön plana çıkması, Şii jeopolitiği denen bir olgunun doğması ve Çin'in yükselişinin yarattığı karmaşık düzenin, her ülkenin gelişmeleri iyi okumasını gerektiren bir süreci başlattığına dikkat çekti. Değişen bu koşulları karşılayabilmek için, tüm ülkelerin istihbarat örgütlerini tartışarak yeniden şekillendirdiklerine dikkat çekiyor Köksal. "Oysa bizde istihbarat tartışılmıyor. Konu sadece sansasyonel açıdan ele alınıyor" diyor. Aslına bakacak olursanız, Türkiye'nin herkesten çok istihbarat disiplinine ihtiyacı var. Her biri bir başka kuruma ait istihbarat örgütleri "küçük olsun,benim olsun" zihniyetiyle yöneltiliyor. Zaten kısıtlı kaynağımız var. O zaman da, değişen koşullara ayak uyduramıyoruz. Köksal'ın ne yapılması gerektiğine dair önerileri de, özetle şöyle: - KONTRTERÖR MERKEZİ kurulması en önemli adımlardan biri. Askerin, emniyetin ve diğer bazı kurumların elde ettikleri bilgilerin MİT gibi bir merkezde toplanması ve gereken değerlendirmelerin yapılması gerekiyor. - YABANCIYA KARŞI GÜVENLİK, yani espiyonaj ve elektronik dinleme-gözetlemeye karşı korunma, yani kendi kendimizi dışa karşı korumak için önlem alınması şarttır. - KOORDİNASYON eksikliği bu alanda da çok canımızı yakıyor. Herkesin kendi köşesinde bir şeyler yaptığı, ancak kimsenin birbirinden pek haberi olmadığından dolayı, alınan bilgilerin yeterince kullanılamadığı bugünkü düzenin değiştirilmesi gereklidir. - ULUSAL KAYNAKLAR seferber edilmeli, her kurum ve kuruluş için ayrı bir harcama yapmak yerine, saptanacak ortak alanlara harcanmalıdır. Bu, başarının en başta gelen koşuludur. - SİNYAL VE FOTOĞRAF istihbaratı en büyük açığımızı oluşturmaktadır.2000 yılından beri bekleyen istihbarat uydusu bir türlü gerçekleştirilememiştir. Sönmez Köksal'ın bu söylediklerini, günlük Türkçeye tercüme ettiğimizde, şöyle bir manzara ile karşı karşıya geliyoruz. Türkiye gibi, terörle mücadele eden ve sınırlarını gözetleyemeyen bir ülke, bu açığını biran önce kapatamadığı, değişen dünya koşullarına ayak uydurabilmek için, MİT'i ve diğer istihbarat kuruluşlarını yeniden yapılandırıp,yeni bir strateji oluşturamadığı sürece, Amerikalılara veya diğer ülkelere el açmak zorunda kalır. Terörle mücadelede başarının temel unsuru elektronik ve insana dayalı istihbarattır. Bugünkü kaynak israfı ve herkesin kendi dükkânıyla oynaması yaklaşımı devam ederse, hiçbir yere gidemeyiz. Bunun için de, biran önce harekete geçmeli, bir plan yapmalı ve kaybedilen zamanı kapatmalıyız. Zaten az olan kaynakları etkin şekilde kullanmalıyız. İnsanın içinden Ankara diye adlandırılan kuyuya eğilip, aşağıya doğru bağırmak geliyor ... Orada sesimizi duyan var mı...