Erkek egemen işyeri kültüründe artık eskimeye başlayan anlayış, işyerindeki kadına yönelik tehditlerin, yalnızca işe alma,
terfi ve
ücret alanıyla sınırlı kalmadığını gösteriyor.
Bunlardan en önemlisi de "
mobbing." Mob, İngilizce'de serseri, çete ya da
linç güruhu gibi kelimelerin karşılığı. Bundan üretilmiş bir kelime var: Mobbing. Anlamı da, "işyerinde
psikolojik terör."
Son yıllarda, özellikle gelişmiş
batı ülkelerinde çok yaygınlaşan bir hastalık. Bana göre artık köhnemiş olan, "kazan / kaybet" kültürünün bir uzantısı. İsteklerimizle aramızda duranları düşman olarak tanımlamak ve bizim kazanmamız için onların kaybetmesi gerektiğini anlatan, "kazan / kaybet" kültürü,
doğal olarak işyerindeki kimyayı etkiliyor.
Fransa,
İtalya ve
Almanya gibi ülkelerde, yaklaşık 1.5 milyon kişinin bu hastalık nedeniyle psikologlar tarafından
tedavi gördüğü belirtiliyor.
Hastalığın en tipik belirtisi, kişinin işyerinde gerek kendi benliğiyle gerekse iş arkadaşlarıyla gerilim içinde olması.
Önceleri düşmanlık biçiminde ortaya çıkan bu rahatsızlık, giderek içe kapanmaya, kötülük planları kurmaya; hatta zaman zaman cinsel tacize kadar uzanabiliyor.
Mobbing kurbanları; uykusuzluk, iştahsızlık, depresyon, sıkıntı, hareketsizlik ve
panik atak gibi belirtiler gösteriyor. Avrupalı uzmanlar, bu hastalığa yakalanan bir kişinin topluma maliyetinin, yıllık gelirinden fazla olduğunu ileri sürüyor. İşin en acı yanı, gelişmekte olan ülkelerde çok sayıda çalışanın benzer durumda olmasına rağmen bunu bir hastalık olarak görmemesi.
Ancak şimdi gerek mobbing, gerek cinsel ayrımcılık, "müeyyide gerektiren" bir tutum olarak tanımlanmaya başlandı. İyi yönetilen kurumların dikkate almak zorunda olduğu bir kavram.
Mağdurları genelde kadın olmasına rağmen, bizdeki ilk mobbing davasını bundan 5 yıl önce bir erkek bürokratımızın açması ilginç. Toprak Mahsulleri Ofisi'nden
Şaban Tokat uğradığı psikolojik
baskı yüzünden kendisinin ve ailesinin depresyona girdiği gerekçesiyle,
yöneticilerinden 15 bin YTL tazminat talep etmişti.
Şimdi Meclis'te görüşülen düzenlemede, mobbing'e, alt sınırı 2 yıldan başlayan
hapis ve mobbing uygulayan patrona da
kredi-
teşvik yasağı getirilmesi isteniyor. Bu, bizde de mobbingin, daha yoğun tartışılacağı dönemin başladığını gösteriyor.