Diageo isimli İngiliz alkollü içecek firması, Mey İçki isimli Türk alkollü içki firmasını satın aldığını açıkladı. Satışa temel olan değer ve yapılan açıklamalar, alkollü içki firmalarının Türkiye pazarından fazlasıyla umutlu olduklarını, pazarın çok hızlı büyüyeceğine inandıklarını gösteriyor. Öncelikle şirket alım satım pazarına kısaca değinelim. Geçen sene, bu köşede, krizin etkisiyle 2009 yılında gerileyen bu tür işlemlerin 2010 yılından itibaren hızla artacağı söylenmişti. Geçen sene bu öngörü haklı çıktı. Geçen sene dünyada 2,5 trilyon dolar tutarında devralma gerçekleşti. Dahası, gelişmekte olan ülkelerin payı daha da arttı ve Avrupa rakamına yaklaştı. Bu ve önümüzdeki yıl da devralmaların daha da artması muhtemel. Sebepleri önceden tartışılmış ve Türk şirketlerine kendi imkânları dahilinde yurtdışındaki fırsatları değerlendirmeleri tavsiye edilmişti. Gelelim Mey İçki meselesine. Mey İçki, Tekel'in alkollü içkiler kısmının 2003 yılında özelleşmesinde Limak-Özaltın-Nurol İnşaat firmaları tarafından satın alınmasıyla ortaya çıktı. 2003'te Mey İçki 292 milyon dolara özelleştirildi. Bu üçlü konsorsiyum, üç yıl sonra, 2006 yılında, Mey İçki'yi Texas Pacific Group (TPG) adlı finansal doğrudan yatırım fonuna 810 milyon dolara, yani neredeyse aldığı değerin üç katına sattı. Bu sayede, konsorsiyum yıllık ortalama yüzde 41 oranında kâr etmiş oldu. Üç senede böyle bir yatırımdan yüzde 40'ın üzerinde ortalama yıllık kâr ile "çıkmak" bu tür yatırımların yapıldığı finansal sektör segmentinde oldukça büyük bir başarı sayılır. Dolayısıyla, alan grup olan TPG'nin bu yatırımdan nasıl kâr edebileceği büyük soru işaretiydi. Zira bu tür "finansal" yatırımcılar 3 ila 5 sene içinde hedefleri olan yıllık ortalama kâr oranından yatırımlarını satıp "çıkmak" isterler. Bir şirketin satışına konu olan "işletme" değeri iki faktör tarafından belirlenir. Birincisi, şirketin mevcut "finansalları" (yani bilanço ve gelir tablosu) ve geçmiş büyüme trendleri. İkincisi ise şirketin ilerisi için büyüme öngörüsü; yani mevcut finansalların ileride nasıl gelişeceği. Büyük cirosu (ve kârı) varsa çok para eder şirketiniz. Eğer cironuzun büyüme trendi varsa yine çok para edecektir. Dünyanın önde gelen doğrudan yatırım fonlarından (private equity) birisi olan TPG'nin, ilk başta çok para ödediği Mey İçki'yi 4 sene sonra (2010 sonunda) halka arz etmeye karar verdiği basına yansımıştı. Ardından, kısa zaman sonra Diageo isimli İngiliz alkollü içecek firması, Mey'i TPG'nin aldığı değerin yine yaklaşık iki buçuk katına, Nurol-Özaltın-Limak konsorsiyumunun ise yedi katı değer üzerinden satın aldı. Mey İçki ile finansal rakamlar kamuya açıklanmıyor. Basına yansıyan rakamlar tezatlı olmakla birlikte benim hesabıma göre şirketin yıllık net satışları 510 milyon dolar, brüt kârı 332 milyon dolar, Faiz-Vergi-Amortisman-Öncesi-Kârı (FVAÖK) ise 210 milyon dolar civarında. Bu rakamlar, Mey İçki'nin toplam şirket değerinin net satış rakamının yaklaşık 4 katına satıldığını gösteriyor. Bir şirkete cirosunun dört katı kadar oldukça büyük bir "çarpana" delalet ediyor. Basına yansıyan birtakım diğer tezatlı haberlere göre ise bu "çarpan" iki civarına iniyor. O da yüksek bir rakam. Diageo, bu kadar parayı Mey İçki'ye neden verdi? İki sebebi var. Birincisi Mey İçki'nin oldukça kârlı bir şirket olması. Bir şişe rakıya müşterinin ödediği vergi hariç fiyat, rakının üretim maliyetinin yaklaşık üç katı. "Vergi hariç" meselesinin altını çizelim. Zira müşterinin ödediği fiyat, maliyetin dört katını aşıyor. İçki sektöründe üretim dışı maliyetlerde belli bir ölçekteyseniz oldukça düşük. Sonuçlar, FVAÖK rakamı yani şirketin, ana faaliyet kârı cironun yüzde 40'larında geziniyor. Herhangi bir sektörde yüzde 20 FVAÖK'ü yakalarsanız mutlu bir işadamı olmanız gerekir. Dolayısıyla Diageo yöneticilerinin basın toplantısında söyledikleri gibi, Mey İçki "oldukça iyi yönetilen" ve kârlı bir şirket. İkinci sebebi ise sektörün ve şirketin büyüme öngörüsü. Diageo yöneticileri Mey İçki şirketinin önümüzdeki dönemde her yıl ortalama yüzde 15 civarında büyümesini bekliyorlar. Bunun yüzde 8-10 arasının da reel (enflasyondan arındırılmış) büyüme olmasını bekliyorlar. Türkiye'de nüfus artış hızı yüzde 1,4 olduğuna göre Diageo ve Mey İçki yöneticileri alkol tüketiminin hem kişi başı bazında artmasını hem de daha fazla insanın alkollü içecek tüketmesini bekliyorlar. Demek ki alkol tartışmaları suni gündemlerden öte bir şey değilmiş.