Ukrayna tarihî bir adım attı geçtiğimiz günlerde. Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Ukrayna İstihbarat Servisi (SBU) ile Başsavcı Aleksandr Medvedko'ya talimat verdi, Kırım'da yaşayan Tatarların 18 Mayıs 1944 tarihinde sürgüne gönderilmesi hakkında soruşturma açılması için. Yuşçenko'nun talimatı, Sovyetler Birliği döneminde hayata geçirilen bazı kararlarla yüzleşme açısından oldukça sevindirici. Malumunuz, İkinci Dünya Savaşı sırasında dönemin Sovyet lideri Josef Stalin, Tatarları Kırım yarımadasından Sibirya ve Orta Asya'ya sürgüne göndermişti. Evlerinden zorla alınıp trenlere bindirilen Tatarların yüzde 46'sı yolda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetmişti. Geride kalanlar ise Kırım'a dönmek için çok çaba sarf etti yıllar boyunca. Ama... Çoğu bu imkânı bulamadan dâr-ı bekâya göç etti. Tatarlar, anavatanlarına dönme hakkını ancak 1989 yılında kavuştular. Fakat... Bu sefer de mülkiyet sorunuyla karşılaştılar. Evleri, toprakları Ruslara verilmişti çünkü. Bu sorun hâlihazırda kesin bir çözüme kavuşturulmuş değil. Lakin... Yuşçenko'nun verdiği soruşturma emri Tatarların acılarını dindirme adına atılmış adımların en büyüğü aslında. Şöyle ki... Ukrayna Devlet Başkanı, Tatarların maruz kaldığı insanlık dışı muamelenin ortaya çıkarılmasını ve sorumluların tespit edilmesini istiyor yetkililerden. En önemlisi de... Tatarlara reva görülen muameleyi "soykırım" olarak nitelendiriyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İrina Vannikova'ya göre, Tatarlar Kırım'dan yasadışı olarak sürgün edildi. Hem de cebren ve topluca... Dolayısıyla... Stalin'in altına imza attığı bu karar "soykırım" unsurları taşıyor. Cumhurbaşkanı Yuşçenko da bu konuda "emin" olduğu için yetkililere talimat verdi Kırım sürgününü araştırmaları için. Ne çıkar bu araştırmanın sonucundan? Bir tahminde bulunmak çok zor... Şimdilik bizim dikkat çekebileceğimiz en önemli husus, bu açıklamanın zamanlaması tabii ki... ABD Başkanı Barack Obama bugün Rusya'ya geliyor. Moskova'da Devlet Başkanı Medvedev ve Başbakan Putin'le bir araya gelecek. Görüşme masasında iki ülkeyi yakından ilgilendiren önemli konular müzakere edilecek. Her ne kadar zikredilmese de Ukrayna görüşmeler sırasında gündeme gelebilir. Neden? Her şeyden önce Rusya bu ülkenin bağımsızlığını hazmedebilmiş değil. İkincisi... ABD'nin Ukrayna ve Gürcistan üzerinden kendisini Karadeniz'de kuşatmaya çalıştığını düşünüyor. Geçen yıl nisan ayında yapılan NATO Zirvesi'nde Rusya, Ukrayna ile Gürcistan'ın ittifaka alınmasına bu sebeple karşı çıkmıştı. NATO üyeleri de mutabakata varamayınca her iki ülkenin üyelik beklentileri bir süreliğine ertelenmişti. Acele eden Tiflis yönetimi hesap hatası yapınca da ağustos ayında Rusya ile Gürcistan arasında savaş çıkmıştı. Ukrayna, ABD ile Rusya arasındaki rekabetin farkında. Kiev'deki mevcut yönetimin gönlü ise batıyla ittifak kurmaktan yana. Bu yüzden... ABD, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde bir temsilcilik ve kültür merkezi açmayı planlıyor. Bu yüzden... Ukrayna, Kırım'daki Rus deniz filosunun kiralama süresinin sona ereceği 2017'de ülkeyi terk etmesini istiyor. Hâsılı... Yuşçenko'nun Tatarların uğradığı zulmü araştırma talimatını bir de bu gözle okumakta fayda var.