Sosyal fobi nedir ? Günümüzde en sık rastlanılan sorunlardan bir tanesi de sosyal fobidir. Özellikle kişinin toplum içerisinde rutin yapması gereken işlerde, otorite karşısında yada biriyle tanıştığında yanlış bir davranışta bulunacağına , eleştirileceğine veya utanacağına dair olumsuz düşüncelerin hakim olduğu yoğun korku ve kaygılardan oluşmaktadır. Toplumda kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmekle birlikte yaşanılan bu korku ve kaygılara çeşitli belirtiler de eşlik temektedir. Sosyal fobinin belirtileri Bunlar öncelikle zihinde başlamakta beraberinde fiziksel birtakım belirtileri getirmekte ve kişinin davranışlarına yansımaktadır. Örneğin kişide bir topluluk karşısında konuşma yapacağı , yemek yiyeceği ya da yazı yazacağı zaman herkes bana bakacak , rezil olacağım çok beceriksizim, yapamayacağım gibi düşünceler hakim olur. Kişinin özgüveni zayıflar ve kendini değersiz hisseder. Bir süre bu olumsuz duygu ve düşüncelere fizyolojik birtakım belirtilerde eklenir. Bunlar kişiye yüz kızarması , el ve ayak titremesi , hızlı bir şekilde kalp çarpması şeklinde başlar çünkü beyindeki düşünceler vücut diline bu şekilde yansımaktadır. Tüm bu sıkıntıları yaşayan birey bir süre sonra toplumda aktif rol oynayamaz hale gelir ve kaçınma davranışında bulunarak kendini rahatlatmaya çalışır. Ancak bu durum kişiye oldukça büyük zararlar vermektedir. Çünkü kişi bu durumu yaşamamak için iş , aile ve sosyal yaşamını kısıtlayıp bir süre sonra günlük yapması gereken işlerini yapamaz hale gelir. Ancak birçok kişi bu durumun bir rahatsızlık olduğunun farkında bile değildir. Çünkü kişilikle ilgili çekingen bir yapıya sahip olduğunu zannetmektedir. Halbuki sosyal fobi tedavi edilebilen psikolojik bir rahatsızlıktır. Sosyal fobinin nedenleri Özellikle çocukluk çağında ailenin çocuğa olan yaklaşımı ve tutumu çok önemlidir. Çünkü aile tarafından aşırı baskı gören fiziksel veya sözlü şiddete maruz kalan çocuklarda yetişkin bir birey oldukları zaman sosyal fobi gelişebiliyor. Yine aynı şekilde ailenin çocuğa aşırı korumacı bir şekilde davranması onun yerine karar vermesi bireyin özgürleşmesine izin vermemesi çocuğu pasif ve çekingen hale getirir. Bunun yanı sıra çevrenin yani kişinin geçmişte yaşadığı birtakım duygusal yaralanmaların ve genetik faktörlerinde büyük etkiye sahip olduğunu unutmamak gerekir. Yapılması gerekenler Sosyal fobi ilaç ve psikoterapi ile aşılabilecek nitelikte bir psikolojik rahatsızlık olmakla birlikte problemden çok çözüme odaklanmak gerekir. Kişinin kendisiyle ilgili düşüncelerini değiştirmeye yönelik bilişsel davranışçı terapi , kişinin korkularıyla yüzleşmesini sağlayan maruz bırakma , ikili ilişkilerde aktif rol almayı sağlayan sosyal beceri eğitimi gibi çeşitli yöntemler kullanılarak tedavi edilebilir. Sağlıcakla… Psikolog Ayşe ERCE psikolog[email protected]