Dün Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda konuşan Erdoğan, Putin'in Türkiye'nin IŞİD'le bağlantısı olduğu ve bu örgütün sattığı petrolden para kazandığı iddialarına tepki gösterdi. Bunun iftira olduğunu belirten Erdoğan, DAİŞ petrolünü Esed'in aldığını söyledi. Daha sonra France 24 kanalına konuşan Erdoğan'ın “Bir Rus uçağı olduğu belli olmuş olsaydı, belki uyarıların türü farklı olabilirdi.” demesi ise kafa karıştırdı. Kremlin'de açıklama yapan Putin ise Rus jetinin, Suriye hava sahası içinde düşürüldüğünü iddia ederek, “Ankara'dan tatmin edici bir açıklama duymadık. Bizden özür dilenmediği gibi, zararın telafi edileceğini ya da suçluların cezalandırılacağını da söylemedi.” diye konuştu. Türkiye'nin ilişkileri ‘bilinçli olarak çıkmaza sürüklediğini' savunan Putin, ‘Sırtımızdan haince bıçaklandık.' sözünü tekrarladı.
Düşürülen uçağımız için özür bekliyoruz
Türk jetlerinin sınır ihlali yapan Rus uçağını düşürmesiyle iki ülke arasında başlayan gerginlik, liderlerin karşılıklı restleşmesiyle tırmanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin'in söylemi sertleşti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, sınır ihlali yapan Rus jetinin Türk F-16'ları tarafından vurulmasına yönelik sert eleştirilerini sürdürüyor. Türkiye'den özür beklediklerini dile getiren Putin, jetlerinin düşürülmesi hakkında ‘ihanet eylemi' dedi. Ayrıca Türkiye'nin, jeti Rusya'ya ait olduğunu bilerek düşürdüğünü söyledi. Dün Kremlin Sarayı'nda kendisine güven mektubu sunacak 15 ülkenin büyükelçilerini kabul eden Putin, ‘Sırtımızdan bıçaklandık.' açıklamasını da yineledi. Rus jetinin, Suriye hava sahası içinde düşürüldüğünü iddia eden Putin, “Suriye hava sahasında iki gün önce olanlar hem ‘aklıselime' hem de uluslararası hukuka aykırıydı. Nitekim uçağımız Suriye hava sahasında düşürüldü. Ankara'dan da bu konuda henüz tatmin edici bir açıklama duymadık. Bizden özür dilenmediği gibi, kimse bize zararın telafi edileceğini ya da suçluların cezalandırılacağını da söylemedi.” dedi. Türkiye'nin Rusya ile ilişkileri ‘bilinçli olarak çıkmaza sürüklediğini' ifade ederken, “Söylemeden geçemiyorum. Terörle mücadelede müttefik ve partner olarak gördüklerimizin bizi sırtımızdan ‘haince' bıçaklamalarına kesinlikle anlam veremiyoruz.” diye konuştu.
Daha önce de Türkiye'yi IŞİD'le petrol ticaret i yapmakla itham eden Rusya lideri, “Birileri, teröristlerin illegal petrol ve silah satışı, insan ve tarihi eser kaçakçılığını yapmayı gizlediler. Gizlemeye devam ediyorlar. Birileri bunların üzerinden milyarlar kazanıyor.” diyerek suçlamalarını sürdürdü. “Türkiye ile sadece komşu değil aynı zamanda dosttuk.” diyen Putin, bu eylemi Türkiye'den beklemediklerini söyledi. Ayrıca Ankara'dan yapılan ve düşürülen uçağın Rus uçağı olduğunun bilinmediğine dair ifadeleri de yalanladı. Rusya Devlet Başkanı Sergey Lavrov da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın France 24'e verdiği demeçte söylediğinin aksine Putin'e telefon geldiğinin doğru olmadığını iddia etti.
Özür dilemesi gereken taraf Rusya'dır
Rus uçağının düşürülmesinin ardından önceki gün iki ülke arasında tansiyonun düşürülmesi yönünde açıklamalar yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dün ise söylemini sertleştirdi. Uçak kriziyle ilgili olarak CNN International'a konuşan Erdoğan, Rusya'nın özür talebine olumsuz cevap vererek, “Özür dilemesi gereken bir taraf varsa biz değiliz. Hava sahamızı ihlal edenler özür dilesin. Rusya'dan özür dilemeyeceğiz.” dedi.
Erdoğan, dün Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda muhtarlara hitaben yaptığı konuşmada da Rusya lideri Putin'in Türkiye'ye yönelik suçlamalarına cevap verdi. Putin'in Türkiye'nin IŞİD'den petrol aldığı iddialarına, “Diyorlar ki DAİŞ'ten (IŞİD) Türkiye petrol alıyormuş, çok ayıp, yazıklar olsun. Türkiye'nin petrol ve gaz aldığı kaynaklar bellidir, DAİŞ'ten bizim petrol aldığımızı iddia edenler bu iddialarını ispatla mükelleftir. Bu iddialarını ispat edemeyenleri müfteri ilan ediyorum.” diye karşılık verdi. Erdoğan, sınır ihlali yapan uçağın Rus jeti olduğunun vurulmadan önce bilinmediğini dile getirirken, “Aynı ihlal bugün yapılsa Türkiye yine aynı karşılığı vermek durumundadır.” dedi. Rus liderlerin Türkiye'ye karşı ekonomik tedbirler alınacağına dair açıklamaları içinse, “Bunlar siyasetçiye yakışmıyor, duygusal açıklamalar, doğru değil. Rusya'nın konuyla ilgisiz alanlardaki tepkilerini üzüntüyle takip ediyoruz.” diye konuştu. Suriye'deki Rus operasyonlarını da eleştiren Erdoğan, “Dünyaya DAİŞ'le mücadele ediyoruz diyorlar, kusura bakmayın, siz Lazkiye'nin kuzeyini boşaltmak için Türkmenleri öldürüyorsunuz... Biz Bayırbucak Türkmenleri ile Esed rejimine karşı mücadele eden ılımlı muhalifleri destekliyoruz, destekleyeceğiz... Bize söz söyleyen, itham yönelten ülkelere soruyorum, siz DAİŞ'le mücadele için ne yaptınız?” diye sordu.
Erdoğan'ın, France 24 kanalına yaptığı açıklamada, düşürülen uçağın Rus uçağı olduğunun bilinmesi durumunda Türkiye'nin cevabının farklı olabileceğini söylemesi ise kafaları karıştırdı. Buradaki konuşmasında “Putin'i aradım, cevap vermedi.” ifadelerini kullanan Erdoğan, “Bunun bir Rus uçağı olduğu belli olmuş olsaydı, belki uyarıların türü farklı olabilirdi.” dedi.
Yüksek Askerî Şûra (YAŞ) olağan toplantısı sonrasında yapılan açıklamada, Rusya ile diplomatik ve askerî diyalog kanallarının açık tutulması istendi. Genelkurmay Başkanlığı internet sitesinden yapılan açıklamada, “Komşumuz Rusya Federasyonu ile diplomatik ve askerî diyalog kanallarının açık tutularak, iki ülke silahlı kuvvetleri arasında arzu edilmeyen yeni durumların yaşanmasına engel olacak tedbirlerin alınmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.” denildi. Buna karşılık, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ise Türkiye ile tüm askerî temaslarının sona erdirildiğini açıkladı. Rus basını da aralık ayında yapılması planlanan Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısının iptal edildiğini yazdı.
Rusların S-400 füze sistemi Suriye'ye ulaştı
Suriye sınırında Rus savaş uçağının Türkiye tarafından düşürülmesinin ardından Rusya'nın Suriye'ye gönderdiği S-400 hava savunma füzelerinin Hmeimim askerî üssüne ulaştığı bildirildi. Dünyadaki en gelişmiş hava savunma sistemleri arasında kabul edilen S-400 sistemi, 400 km mesafedeki hedefleri dahi vurabiliyor. Rusya Savunma Bakanlığı ayrıca Suriye'de görev yapan bombardıman uçaklarını korumak için havadan havaya ateş açabilen 10-12 avcı uçağının da Suriye'ye gönderileceğini açıkladı. Rusya'nın Lazkiye'de konuşlu filosunda 12 adet Su-25, 12 adet Su-24 M2 bombardıman uçağı, 4 adet Su-30SM ve 6 adet Su-34 avcı uçağı bulunuyor.
NAMIK KEMAL PARLAK İSTANBUL - ABDURRAHMAN KAMBUROĞLU MOSKOVA/CİHAN
