Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği’nin bugün zeytinyağı alım fiyatını kilogram başına 295 TL olarak belirlemesi, perakende fiyatlar ne olacak sorusunu akıllara getirdi.
Bu yıl küresel zeytinyağı fiyatlarının rekor seviyeye ulaşması sonrası fiyatlar yurt içinde de hızlı artış göstermiş; 5 litrelik sızma zeytinyağının kilosu 1000 lirayı aşmıştı.
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan, 2023-2024 sezonunun zeytinde ‘yok yılı’ olduğuna vurgu yaptı.
Tan’ın aktardığına göre, bu yıl zeytin toplama maliyeti geçen seneye kıyasla yüzde 100 artışla 35 TL’ye kadar çıktı; bir litre kaliteli sızma zeytinyağının üretim maliyeti ise bu yıl 400 liraya ulaştı.
Ülke genelinde bilinen bir markanın genel müdürü ise, buna ambalaj, etiket, nakliye masrafları ve kâr payı da ekleneceğini hatırlattı ve bu yıl beş litrelik teneke zeytinyağının en az 1600 TL’den başlayacağını tahmin ettiklerini ifade etti.
ÜRETİMDE BÜYÜK DÜŞÜŞ: ZEYTİNDE YOK YILI
Dr. Tan’ın verdiği bilgilere göre, bu yıl ağaç başına ortalama zeytin üretimi yüzde 56 azaldı.
Toplam elde edilen zeytin miktarının yüzde 55 azalarak 1 milyon 342 bin ton olacağını tahmin ettiklerini bildiren Tan, sofralık zeytin üretiminin ise geçen sezona göre yüzde 39 azalışla 735 bin tondan 443 bin tona düşmesini beklediklerini söyledi.
UZZK tahminlerine göre, zeytinyağı üretimi ise bu sene yıllık yüzde 57,5 oranında azalarak 180 bin tona düşecek.
SADECE HASAT KAYNAKLI MALİYET 200 TL
Üretici maliyetlerindeki sert artışın tüketici fiyatlarına da yansıyacağını kaydeden Tan, “Türkiye’deki zeytinin büyük bir kısmının dağlık, engebeli bölgelerde olması, hasat ve işçi maliyetlerini artırıyor. Zeytinin toplama maliyeti bu yıl 15 liradan başlayıp 35 liraya kadar çıkıyor. Bir litre zeytinyağının yalnızca hasat kaynaklı maliyeti ise 200 TL. Buna bir 200 TL de diğer girdiler ekleniyor. Dolayısıyla bu maliyetler göz önüne alındığında, kaliteli bir zeytinyağının 400 liradan aşağı olması mümkün değil” dedi.
BU YIL BEŞ LİTRELİK TENEKE 1600 TL’DEN BAŞLAYACAK
Öte yandan, bu yıl dünyadaki zeytinyağı üretiminin kuraklık nedeniyle sert gerilemesi Türkiye’nin İspanya, İtalya gibi önemli üreticilere olan ihracatını patlatmış; bu durum iç piyasadaki fiyatların fırlamasına neden olmuştu.
Yaz aylarında fiyatların geldiği seviye hakkında sozcu.com.tr’ye bilgi veren Gıda Perakendecileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Tüfekçi, bir litre zeytinyağının perakende satış fiyatının sadece iki ay içinde 90 liradan 160 liraya çıkarak yüzde 77,7 oranında zamlandığını söylemişti.
Kasım ayı itibarıyla bir litre zeytinyağının fiyatı 190 liradan başlayıp 350 lirayı aşıyor.
Ülke genelinde bilinen bir markanın genel müdürünün sozcu.com.tr’ye verdiği bilgiye göre, bu yıl beş litrelik teneke zeytinyağı en az 1600 TL’den başlayacak.
TAKLİT VE TAĞŞİŞ UYARISI
Dr. Tan ise, yeni hasat ürünlerinin raflara gelmesi sonrası daha düşük fiyatlı ürünlere dikkat edilmesi konusunda uyarıda bulunarak şöyle devam etti:
“Fiyatlar artan maliyetler doğrultusunda zamlanıyor. Üretim maliyetinin altındaki fiyatlar akla gıdada taklit-tağşişi getiriyor. Tüketici de bu ürünleri alabiliyor ama o ürünlerin zeytinyağı ile alakası yok.”
