Sökülmek üzere şubat ayında İzmir'e getirilen Angola bandıralı ve radyoaktif madde yüklü Kuito gemisinin radyasyon denetimi yapılmadan söküldüğü ortaya çıktı. Bu korkunç gerçek gemi söküm firmasının günlük denetim yapması için sözleşme yaptığı firmanın noter tasdikli ihtarnamesiyle ortaya çıktı.

Denetim için sözleşme yapılan firma, sözleşme maddeleri gereğince kendisine radyasyon denetimi yaptırılmadan söküm işlemi yapıldığını gerekçe göstererek ihtarname gönderdi. İhtarnamede, günlük olarak yapılması gereken denetimlerin yapılmadığı belirtilerek, "Sökümü gerçekleştirilen parçalarda şu ana kadar yapılmış ya da yapılacak olan radyasyon kontrolleri hususunda hiçbir sorumluluk almayacağımızı sözleşmenin uyulmadan 7. maddesi uyarınca söz konusu sözleşmeyi tek taraflı olarak iptal ettiğimizi taraf firmaya bildiririz." ifadeleri kullanıldı.

Sökülmek üzere İzmir Aliağa'ya getirilen Kuito isimli gemide radyoaktif madde bulunduğunu Çevre Mühendisleri Odası açıklamıştı. Geminin Türkiye karasularına girmeden durdurulması ve denetlenmesi gerektiği belirtilmişti. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri geminin denetlendiğini, herhangi bir sorun bulunmadığını açıklamıştı.

Yaşanan yeni bir gelişme gemiyle ilgili kuşkuları bir kez daha gündeme getirdi. Gemi limana yanaştıktan sonra yapılan ilk denetim tutanağında ismi bulunan İstanbul Denizcilik ve Sörvey Hizmetleri şirketi, gemiyi Türkiye'ye getiren ve söken firmayla yaptığı sözleşmeyi tek taraflı olarak iptal etti. Gerekçe olarak da sözleşmede yer aldığı gibi radyasyon denetimi yapılmadan geminin sökülmesi, sökülen parçaların denetlenmemesi gösterildi. Gemi söküm firmasına Kartal 12. Noteri aracılığıyla ihtarname gönderen firma, geminin radyasyonlu olabileceği endişelerini güçlendirdi.

'SÖZLEŞME YAPTIK AMA DENETİM İÇİN BİZE BAŞVURULMADI'

İhtarnamede 16 Şubat 2015 tarihinde gemi söküm firmasıyla sözleşme imzalandığı belirtilerek, sözleşme gereği Kuito gemisinin sökümüne başlandığında radyasyon kontörlü için talepte bulunulması gerekirken, firmanın kendilerine herhangi bir talepte bulunmadığı vurgulandı. 2 Mart 2015 tarihinde geminin sökülmeye başlandığı hatırlatılan ihtarnamede, "Geminin sökümüne başlandığı ve halen devam edilmesine rağmen bugüne kadar sökümü yapılan parçaların radyasyon kontrolünün yapılmasına dair herhangi bir talepte bulunulmamıştır." denildi.

'KAMU SAĞLIĞI AÇISINDAN BÜYÜK TEHLİKE'

Gemi söküm firmasının sözleşme imzalandığı halde radyasyon ölçümü için kendilerine herhangi bir talepte bulunmadığını açıklayan denetim firması, atıkların çevre ve insan sağlığı açısından büyük tehlike oluşturduğunu da duyurdu. İhtarnamede şu uyarılarda bulunuldu: "Radyasyon kontörlünün yetkisiz kişi ve kuruluşlar ile yaptırılması sonucu doğacak riskler ortadadır. Söküm sırasında çıkabilecek radyasyon bulaşığı parçalar veya geminin dışından yapılmış olan kontrollerde tespit edilemeyen zırhlanmış kaynaklarının tespit edilememesi, kamu sağlığı açısından büyük tehlike arz edecektir."

Sözleşme şartlarına uyulmadığı ve denetim için kendilerine başvurulmadığı gerekçesiyle ihtarname gönderen firma, radyasyon nedeniyle oluşabilecek zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmediğini de vurguladı. İki firma arasında yapılan sözleşme gereği, Sörvey firmasının günlük denetimler karşılığında 500 dolar alması kararlaştırıldığı öğrenildi.

BOZOĞLU: BİZ HAKLI ÇIKTIK, İŞÇİLERİN SAĞLIĞI TEHLİKEDE

Çevre Mühendisleri Odası eski Başkanı Baran Bozoğlu, Kuito gemisiyle ilgili en başından beri yaptıkları uyarıların dikkate alınmadığını söyledi. "Denetim firmasının ihtarnamesi bizim haklı olduğumuzu ortaya koydu." diyen Bozoğlu, radyasyon ölçümü yapılmadan yapılan sökümün tehlikeli olduğuna dikkat çekti. Bozoğlu, "Söküm işleminde çalışan işçilerimiz ciddi tehlikelerle karşı karşıya kalabilirler. Sökülen bu parçaların nereye götürüldüğü ne yapıldığı bilinmiyor. Sözleşme yaptıkları firmaya bile haber vermeden gemiyi 2 Mart'ta sökmeye başlamışlar. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nı uyarıyoruz. Bu gemide tehlikeli atık var ve herhangi bir ölçüm-denetim yapılmadan sökülüyor." şeklinde konuştu. CİHAN