Birgün Gazetesi'nden Ömür Şahin Keyif, Washington’daki Demokrasileri Koruma Vakfı analistlerinden, CHP eski milletvekili Aykan Erdemir’e davada gelinen noktanın siyasi boyutunu ve gelişmelerin Washington’da oluşturduğu etkiyi sordu.

Süreci yakından takip eden Aykan Erdemir’e göre, üzeri örtülen 17 Aralık fezlekesinde yer alan bilgilerin Amerika’da bir iddianamede ortaya çıkması, Türkiye’de “acaba sorumlular Amerika’daki bir soruşturma nedeniyle hesap verebilir mi” şeklinde bir kamuoyu yarattı. Ancak, şu anda elimizde olan verilere bakıldığında, Savcı Bharara’nın dilekçesinin ekinde, Türkiye’de yayınlanan 17 Aralık fezlekesinin ötesinde bir bilgi yok.

Ancak Erdemir, bu dava esnasında, 17 Aralık fezlekesinin ötesinde, yeni isim ve bilgilerin ortaya çıktığını ve çıkmaya devam edeceğini belirtiyor. Bu gelişmelerden biri, Erdemir’e göre, Rıza Sarraf’ın avukatlarının mahkemeye sunduğu kefalet dilekçesindeydi: 

Erdemir’e göre, Sarraf bu belgeleri, sonuçlarını bilerek mahkemeye sundu. Sarraf’ın avukatı Benjamin Brafman, her türlü ayrıntıya dikkat eden bir profesyonel. Sarraf, Togem-Der’in internet sitesinde yer verdiği bağışçılar arasında dahi görünmezken, Brafman’ın bağışların dökümünü kazara ya da tesadüf eseri dilekçesine koyması ise söz konusu olamaz. “İsteseydi, Togem-Der’i saklayabilirdi. Kefalet dilekçesi aslında iyi bir paravan rolü oynadı. Sarraf bir itirafçı konumuna düşmeden aslında itiraf etmeye başlamış oldu”. Erdemir, bu hamlenin ABD, Türkiye ve İran’daki kimi makamlara iletilen bir mesaj ya da pazarlık taktiği olabileceğini belirtiyor.

Sarraf’a yönelik suçlamaların bulunduğu ilk iddianamenin ardından, mahkemeye pek çok ek belge ve dilekçe sunuldu, ancak dava esastan görülmeye başlanmadı, bu nedenle Bharara henüz asıl iddianamesini vermiş değil. Erdemir, tamamlanmasının eylül ya da ekim ayını bulabileceği konuşulan iddianamenin Türkiye’yi ilgilendiren çok sayıda bilgi ve belge içermesini bekliyor: 

 

Erdemir, gelişmelerin Türkiye-ABD ilişkilerine de yansıması olacağını ifade ediyor. Erdemir’e göre dava, “AKP yağmurdan kaçarken doluya tutuldu” şeklinde yorumlanıyor: 

‘Bugüne kadar hükümet tarafından örtbas edilmiş bir meselenin, bundan sonra daha da büyük baş ağrılarına yol açacak yeni krizlere gebe olacağını’ söylüyor Erdemir. “Bu krizlerin boyutu büyüdükçe de belki geçmişe yönelik başka pişmanlıklar da gündeme gelecek. Eğer bu mesele iç hukukta halledilmiş olsaydı, belki bugün daha uluslararası boyutta bir sıkışmaya yol açmadan halledilebilirdi” diyor. Ancak Erdemir’e göre, “belli ki artık ok yaydan çıktı.”

“Hükümetin merkezindeki isimler açısından o kadar tehdit yaratan bir süreç yaşanıyor ki hiç manevra alanı kalmadı, kıpırdayamıyorlar” diyen Erdemir’e göre, AKP’yi adım adım Savcı Bharara’yı takip edecekleri yeni bir endişe dönemi bekliyor: “Bir anlamda artık gözlerin kulakların Başsavcı Bharra’yı takip ettiği bir dönem başlıyor AKP yetkilileri için. Bundan sonra endişeli, uykusuz geceler geçirebilirler gibi görünüyor.”

Bharara’nın olay olan itirazının ardından, Sarraf’ın avukatı Brafman önceki gün, Hâkim Richard Berman’dan, mahkemeye ek dilekçe vermek için 31 Mayıs’a kadar süre istedi. Bharara’nın argümanlarının ‘kusurlu’ olduğu belirtilerek, ek dilekçede bunlara yanıt verileceği ifade edildi. Berman da talebi kabul etti. 31 Mayıs’ta sunulması beklenen dilekçenin ardından, 2 Haziran’da, yerel saatle 10.00’da New York’ta kefalet duruşması görülecek. Tarafların 16 Haziran’da ise davayla ilgili takvim belirlemek üzere yeniden bir araya gelmesi bekleniyor.

Sarraf’ın ABD’deki yargılanma süreci, Türkiye kamuoyunda, 17-25 Aralık rüşvet ve yolsuzluk skandalıyla olan ilişkisi üzerinden ilgi görüyor. Ancak Sarraf 75 yılla yargılandığı davada İran’a yaptırımların delinmesi, kara para aklama, dolandırıcılık ve terörizm finansmanı gibi iddialarla suçlanıyor. Erdemir, bu davanın ABD için bir ‘ulusal güvenlik meselesi’ olduğuna dikkat çekiyor.

Erdemir’e göre Türkiye de Sarraf’ın rüşvet ağına benzer bakış açısıyla yaklaşmalı: “Türkiye için de konuyu yolsuzluk çerçevesine indirgemek hatalı. Türkiye açısından da bu bir ulusal güvenlik meselesidir. Çünkü Sarraf herhangi bir şüpheli değil; İran rejimiyle gerek şahsı gerek ailesi üzerinden çok yakın ilişkileri olan ve İran’dan gelen parayı yöneten bir kişi. Mesele, bir başka ülkenin çıkar ve siyaseti çerçevesinde Türkiye’nin bakanlarının yönlendirilip yönlendirilmediği meselesidir. Meselenin ABD’de olduğu gibi Türkiye’de de ulusal güvenlik ve casusluk boyutuyla daha kapsamlı hale getirilmesi gerekir.”