Yargı sistemindeki derin kusurların 2021’de de giderilmediği kaydedilen raporda, toplanma özgürlüğünün sert bir şekilde sınırlandırıldığı, işkence ve kötü muameleye ilişkin ‘ciddi’ iddialar olduğu ve AİHM’nin pek çok başlıkta hak ihlali kararı verdiği belirtiliyor. Raporda, 6 Ağustos 2019’da kaçırılan Yusuf Bilge Tunç’a da yer verilmiş. ‘Zorla Kaybedilmeler’ başlığı altında Tunç’un hala kayıp olduğu aktarılıyor.

Uluslararası Af Örgütü’nün raporu, “Bu analiz, Uluslararası Af Örgütü’nün 2021 yılında 154 ülkede gerçekleştirdiği insan hakları araştırmasının sonucunda ortaya çıkan üç temel eğilimi açıklıyor: Sağlık ve eşitsizlikler, sivil alan ve Küresel Kuzey’in mültecileri ve göçmenleri geri itme politikası. cümleleriyle başlıyor. Sağlıkta eşitsizliğin küresel barışı tehdit eder boyuta geldiği aktarılan raporda, pandemide ölenlerin sayısının açıklanandan 2-3 kat fazla olduğunun tahmin edildiği aktarılıyor.

 Raporda ‘geri itmeler’ konusunda da önemli uyarılarda bulunuluyor. 2021’de kitlesel boyutta yerinden edilmelerin yaşandığı aktarıldı. “Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin verilerine göre, 2021 ortalarında dünya çapında 26,6 milyon mülteci ve 4,4 milyon sığınmacı vardı.” deniliyor.

Raporda, işkence ve geri itmelerle yaşanan hak ihlallerinin görmezden gelindiği de aktarılıyor: “Hareket halindeki insanlar aynı zamanda sık sık suistimallere maruz bırakıldı. Geri itme, işkence ve cinsel şiddet gibi yaygın ihlallere karşın cezasızlık devam etti. Birçok hükümet koruma sağlama yükümlülüğünden kaçındı. Mültecilerin ve göçmenlerin topraklarına ulaşmasını engelleme ve plansız olarak gelenleri uzaklaştırma girişimleriyle haklarını ihlal etti. Uluslararası Af Örgütü, 2021 yılında izlenen 154 ülkeden en az 48’inde mültecilerin veya göçmenlerin hukuka aykırı şekilde ülkelerine geri gönderildiğine veya geri itildiğine dair güvenilir iddiaları belgeledi.”

Raporda ‘geri itmelerle’ ilgili şu tavsiyede bulunuldu: “Devletler, uluslararası korumaya ihtiyaç duyan insanları koruma, bu kişilerin haklarına saygı gösterme ve kalıcı bir çözüm bulunana kadar topraklarında uygun koşullarda kalmalarını sağlama yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Geri itmelere ve dışarıya yönlendirmeye son vermeli, topluluk sponsorluğunu desteklemelidirler. Devletler, göçmenlere yönelik ayrımcılık dahil suiistimalleri sonlandırmalı, göçmen çocukları gözaltına almayı bırakmalı ve emek istismarlarını sona erdirmek için reformları artırmalıdır.”

Raporun Türkiye bölümünde ise şu ifadeler spota çekilmiş: “Yargı sistemindeki derin kusurlar giderilmedi. Muhalif siyasetçiler, gazeteciler, insan hakları savunucuları ve diğer kişiler temelsiz soruşturmalar, yargılamalar ve mahkumiyet kararlarıyla karşı karşıya kalmaya devam etti. Türkiye İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi. Hükümet yetkilileri LGBTİ+’ları homofobik söylemlerle hedef aldı. Barışçıl toplanma özgürlüğü sert bir biçimde sınırlandırıldı.

Yeni bir yasa, sivil toplum örgütlerinin örgütlenme özgürlüğünü aşırı derecede kısıtladı. İşkence ve diğer türde kötü muameleye ilişkin ciddi ve güvenilir iddialarda bulunuldu. Türkiye 5 milyon 200 bin göçmen ve mülteciye barınma sağladı ancak binlerce sığınmacının ülkeye girişi engellendi. Mülteci karşıtı söylemin yükselişiyle mültecilere ve göçmenlere yönelik fiziksel saldırılar arttı.”

Raporda, zorla kaybetmelerle ilgili de tespitler yer alıyor: “Fethullah Gülen hareketiyle ilişkili olmakla suçlanan eski Başbakanlık hukuk müşaviri Hüseyin Galip Küçüközyiğit’in, zorla kaybedilmesinden dokuz ay sonra Eylül’de Ankara Sincan Cezaevi’nde ortaya çıktı. Yetkililer, Küçüközyiğit’in resmi gözetim altında olduğunu inkar etmişti. Dokuz ay boyunca akıbeti ve nerede tutulduğu ise yılsonu itibariyle hâlâ bilinmiyordu. Ağustos 2019’dan beri kayıp olan Yusuf Bilge Tunç’un akıbeti ve nerede tutulduğu yıl sonu itibariyle hâlâ bilinmiyordu.”