Türkiye ekonomisi ithalata bağımlı olduğu için döviz kurundaki her değişim devletin bütçesini de 80 milyon vatandaşın cebini de doğrudan etkiliyor. Döviz artışı başta akaryakıt, doğalgaz ve elektrik olmak üzere günlük hayatta kullanılan tüm ürünlerin fiyatına zam olarak yansıyıp enflasyonu yükseltecek. Yılbaşından itibaren vergi ve cezalar da yüzde 14.47 artacağı için milyonlarca vatandaş hem enflasyon zamları hem de vergi zamlarıyla karşı karşıya kalacak.
MEMURUN ZAMMI UÇTU
Memur ve memur emeklilerinin maaşlarına ocak ayında yüzde 4 zam yapılacak. Hükümetin Memur-Sen'le toplu sözleşmeyi imzaladığı 22 Ağustos tarihinde Merkez Bankası dolar kuru 3.5 liraydı. Dolar dün 4 liraya yaklaştı. Dolayısıyla yüzde 4 zam kararının alındığı günden bu yana dolardaki artış yüzde 14.3'e ulaştı. Toplu sözleşme günü örneğin 2 bin 500 liralık maaşının tamamıyla 714 dolar alabilen bir memur bugün sadece 625 dolar alabiliyor. Maaşı dolar karşısında 89 dolar yani 356 lira eriyen bu memur ocakta 100 lira zam alacak, kur artışı bu memurun 256 lirasını buharlaştıracak. İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin aylıkları gerçekleşen son 6 aydaki enflasyon oranında artacak. Dövizdeki artış enflasyonu yükselttiği için emeklilerin alacağı ocak zammı yüzde 5-6 civarına çıkabilecek. Ancak kura bağlı enflasyon zamlarıyla ve vergi zamları maaş zammının 3 katının da üzerine çıkacağı için milyonlarca emeklinin refahı değil, yoksulluğu artacak. Aynı şekilde önümüzdeki ay asgari ücrete yapılacak zammın yüzde 15-20'nin altında kalması halinde milyonlarca asgari ücretli de reel gelir kaybına uğrayacak.
İTHAL ZAM DALGASI
Dövizdeki artış nedeniyle başta elektronik, otomotiv, cep telefonu ve bilgisayar olmak üzere ithal ürünlerde ciddi bir zam dalgası bekleniyor. Daha da önemlisi Türkiye'de imalat sanayi ithalata bağımlı üretim yaptığı için sanayici hem hammadde hem de enerji fiyatlarındaki artış yüzünden daha pahalıya üretmek zorunda kalacak. Artan maliyet ihracatçıya yurtdışında pazar kaybına neden olurken içeride zam dalgasına yol açacak. Fiyat artışları ve vatandaşın reel gelirindeki azalma yüzünden, zaten müşteri bulamayan esnafın daha da zora düşmesinden endişe ediliyor. Esnafın yanı sıra mazot ve gübre gibi dövize bağlı ithal girdilerle üretim yapan çiftçilerin de kur artışından olumsuz etkilenmesinden korkuluyor.
MEGA PROJELERİ YAPANLAR SEVİNECEK
Kurlardaki artış, 80 milyon vatandaşın içinde bir tek devlete döviz garantisiyle otoyol, köprü, tüp geçit, havaalanı, şehir hastanesi ve enerji projelerini yapan mega proje müteahhitlerini sevindirecek. Çünkü hükümet, tüm mega projelerde müteahhitlere dolar veya Euro üzerinden garanti verdi. Yollardan araç geçmese de hastanelere hasta gitmese de bu müteahhitler dolar bazında devletten para alıyor. Yılbaşında tüm bu projelerin geçiş ücretleri dolar kuruna göre yeniden belirlenecek, sene sonunda ise fark ödemesi yapılacak. Devlet kur artışından kaynaklanan bu yılki kur farkını da yeni yılda müteahhitlere ödeyecek. Kur arttıkça bu müteahhitlerin kazancı artacak.
