Karadeniz bölgesinin önemli bir kültürü olan su değirmenleri hidro elektrik santralleri (HES) ve barajların etkisiyle yok olmaya başlayan kültürler arasına giriyor.

Artvin'in Borçka ilçesine bağlı Aralık köyünde hala aktif olarak köylülerin ortak kullandığı su değirmeni görenlerin ilgisini çekiyor. Enerjisini suyun akışından alan su değirmenleri özellikle bölgede yapılan HES'ler ve barajlar nedeniyle yok olmaya başladı.

Hopa Ticaret Odası Başkanı Osman Akyürek, bir kütüphane açılışı için geldiği Aralık köyündeki su değirmeninin mısırı öğütülmesini inceleyip şunları söyledi: "Geriye doğru gidersek fabrikaların olmadığı, seri üretimlerin olmadığı dönemlerde bu su değirmenlerinde buğdayımızı, mısırımızı, arpamızı öğütür, evimizde ekmek yapılır ve yenilirdi."

Bugün hala bu kültür yaşıyorsa yaşatanlar minnettar olmak gerektiğini belirten Akyürek, "Çünkü köyde yetişen bir mısırı burada öğüterek akşama mısır ekmeği, bu kültürün diliyle cadi'yi sofraya koyuyor." dedi.

Yaklaşık 20-25 yıldır su değirmeni görmediğini de vurgulayan Akyürek, "Bir de su değirmeninde öğütülen buğdayın, mısırın ekmeğinin lezzeti fabrikasyon üretilen sanayi de üretilen buğday ve mısırın çok daha üzerinde. Bu lezzetin ikisini bir arada görünce çok daha iyi fark ediyorum." ifadelerini kullandı.

HES'ler yapıldığında bu değirmenlerin olmayacağını da belirten Akyürek, bu kültürü bildiklerini ama çocukların öğrenemeyeceğini belirtti. Akyürek, "Bu kültür çocuklarımıza bırakacağımız geçmişle gelecek arasında en önemli örneklerden biridir" dedi. Akyürek bu kültürün uzun vadede yaşatılması ve desteklenmesi gerektiğini belirtti.

HES'ler yüzünden yaşadıkları mağduriyetin yoğun olarak hissedildiği Murgul ilçesinden olduğunu belirten Borçka Ziraat Odası Yönetim Kurulu üyesi olan Nihat Özdemir değirmenlerde yapılan unlarla ilgili "Hem besin değeri yüksek, hem de tadı aynı kalıyor. Bunun devam etmesinde fayda var" dedi.

Köylüler de su değirmenlerinde sırayla unlarını öğüterek sofralarına lezzetli tatları koyduklarını belirtti. CİHAN