DİYARBAKIR (A.A) - Sema Kaplan - 2013-2017 yıllarını kapsayacak 5 yıllık yeni GAP Eylem Planını Güneydoğu Anadolu Bölgesinin talepleri belirleyecek.
     Dünyanın sayılı önemli projelerinden biri olan ve 2008 yılında Diyarbakırda açıklanan GAP Eylem Planının 2008-2012 yıllarını kapsayan birinci 5 yıllık döneminin sona erecek olması nedeniyle 2013-2017 yıllarını kapsayacak yeni 5 yıllık GAP Eylem Planı için hazırlıklarda sona gelindi.
     Ekonomik altyapının geliştirilmesi için uygulamaya konulan ve 17 milyar lira bütçe ile bölgede sulama kanalları, enerji santralleri, sulama şebekeleri ile spor, kültür, eğitim, sağlık, sosyal ve beşeri gücün entegrasyonuna yönelik önemli gelişmelerin sağlandığı ilk 5 yıllık planın devamı niteliğindeki ikinci planda sosyal kalkınmaya ağırlık verilmesi bekleniyor.
     Karacadağ Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri İlhan Karakoyun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 5 yıllık uygulamanın hemen hemen sonuna gelindiğini, hem ilk planda yarım kalan projelerin tamamlanması hem de yeni projelerin hayata geçirilmesi amacıyla hayata geçirilecek yeni bir plan için GAP İdaresi koordinasyonunda çalışma yürütüldüğünü söyledi.
     Karakoyun, 2013-2017 yıllarını kapsayacak yeni plan için hem merkezdeki hem de yereldeki kurum ve kuruluşların yapacağı işler bulunduğunu, yeni planın ilkine göre daha katılımcı bir anlayışla hazırlanması için GAP İdaresinin bölgede faaliyet yürüten ajanslardan destek aldığını ifade ederek, şöyle dedi:
     GAP illerinden Kilis, Gaziantep ve Adıyaman, İpekyolu Kalkınma Ajansına; Şanlıurfa ve Diyarbakır Karacadağ Kalkınma Ajansına; Şırnak, Batman, Siirt ve Mardin ise Dicle Kalkınma Ajansına bağlı. Merkezdeki kurum ve kuruluşların 2013-2017 yıllarını kapsayacak eylem planında yer almasını istedikleri projeleri GAP İdaresi, yereldeki kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının görüşlerini de ajanslar olarak bizler aldık. 3 ajans olarak yeni planda hangi projelere öncelik verilmesi gerektiği konusundaki talepleri mayıs ayında topladık. Bu kapsamda Şanlıurfa ve Diyarbakırda kaymakamlıklar ve belediyeler de dahil 150 kurum ve kuruluşu ziyaret ettik. GAP İdaresine ilettiğimiz öneriler doğrultusunda ön bir taslak oluşturuldu. Ajanslar ve GAP İdaresi uzmanları bu öneriler üzerinde çalışarak hangilerinin uygulanabilir ve öncelikli olduğunu belirleyerek Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaza sunacaklar. Planın bütçesi Maliye Bakanlığı başta olmak üzere merkezi kurum ve kuruluşlarla istişare edilerek netleştirilecek. Yıl sonuna kadar oluşturulacağını düşündüğümüz planın bölge illerinden birinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın katıldığı bir toplantı ile ilan edilmesi bekleniyor.
    
     -İlk plan genel, ikincisi detaylı-
    
     Karakoyun, ilk eylem planının hayata geçirildiği 2008 yılında bölgede henüz ajansların kurulmadığını, dolayısıyla plana ilişkin görüş ve önerilerin Kalkınma Bakanlığı ve GAP İdaresi öncülüğünde bölgedeki kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katıldığı toplantılarda dile getirildiğini anımsattı.
     Bu planda bölgedeki ajansların bölgenin düşüncelerini toparlama görevini yerine getirdiğine dikkati çeken Karakoyun, İlk plan, merkez düzeyinde yapılan genel toplantılarla gerçekleştirilmişti, şimdi ise daha detaylı bir çalışma yürütülüyor. Ajanslar olarak 3 koldan bölgenin tüm taleplerini aktarmaya çalıştık. Önerilen bazı projeler fikri düzeyde, üzerinde hiç çalışılmamış, bazıları ise önceliği bakımından iyi değerlendirilmesi gereken projelerdi. Üzerimize düşeni yapıp yerelin talep ve önerilerini toparlayarak GAP İdaresine sunduk dedi.
    
     -Sosyal yapıda daha yapılması gereken çok şey var-
    
     Karakoyun, sulama ve altyapı projesi olan GAPın, Diyarbakırda temeli atılan Silvan Barajının bitirilmesi ile klasik anlamda tamamlanacağını söyledi.
     Son yıllarda bölgede altyapı ve sulama konusunda ciddi ilerleme söz konusu olduğunu, bu kapsamda Şanlıurfada birçok sulama projesinin tamamlanmak üzere olduğunu, Mardin kanalının bitme aşamasına geldiğini, duble yol ve toplulaştırma konusunda önemli çalışmalar yapıldığını belirtti.
     Karakoyun, altyapı ve ekonomik yatırımlarda bölgede gözle görülür bir iyileşmenin meydana geldiğine de dikkati çekerek şöyle dedi:
     Ancak sosyal yapıda daha yapılması gereken çok şey var. Bölgede genç bir nüfus var. Eğitimleri ve iş gücüne katılım oranları sınırlı. Bu nedenle yeni dönemde sosyal kalkınmaya daha da ağırlık verilmesi gerek. Kalkınma Bakanı sayın Cevdet Yılmazın açıklamaları da bu yönde. İlk plandaki ekonomik altyapıya uygun olarak yeni planda sosyal kalkınmaya ağırlık verilmesi bekleniyor. Çünkü bölgedeki yatırımcı bölgenin değişen iş ihtiyaçlarına göre eleman bulmakta zorlanıyor. Bölgedeki organize sanayi bölgelerinden zaman zaman bu yönde sıkıntılar geliyor. Yeni planda iş gücünün niteliğinin artırılması, iş dünyasında daha çok yer alması için kadının güçlendirilmesi, çocuklara yönelik de eğitim kalitesi ve niteliğinin artırılması, derslik başına düşen öğrenci sayısının azaltılmasına yönelik projelerin hayata geçirilmesi bekleniyor. İlk planda altyapı ağırlıkta iken yeni planda biraz daha üst yapı ve sosyal kalkınmanın ön planda olacağını düşünüyoruz. Bu kapsamda sulanmayan bölgeler, ekonomik faaliyetleri çeşitlendirecek alternatifler, bölgedeki tarihi varlıkların turizme kazandırılarak ulaşılabilir kılınması yönünde talepler söz konusu. İlk 5 yıllık planda bugüne kadar 17 milyar lira harcandı. Planın tamamlanacağı yıl sonuna kadar hedeflenen 21 milyar lira bütçeye ulaşılması öngörülüyor.
    
     Yayıncı: İrfan Cemiloğlu