KOCAELİ (A.A) - Şahin Oktay - Yunus Emre Günaydın - TÜBİTAK ve
NATO desteğiyle Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsünde (GYTE) geliştirilen
dedektörler sayesinde, vücutta gizlenen patlayıcı maddelerin, uzaktan tespit
edilebilmesi sağlanacak.
GYTE Fizik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Bekir Aktaş, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, ekibiyle birlikte Kuadrupol Rezonans Tekniği (NQR) kullanarak
tasarlayıp geliştirdikleri dedektör sayesinde vücuda gizlenen maddelerin
rahatlıkla belirlenebileceğini söyledi.
GYTE Fizik Bölümünde genellikle malzeme fiziği ve optik konularında
çalışmalar yapıldığını anlatan Aktaş, kendi grubunda da daha çok malzeme fiziği
ve manyetizma konusunda araştırmalar yaptıklarını kaydetti.
Manyetik malzemelerin hayatın neredeyse her yerinde olduğunu belirten Aktaş,
kullanış amacı doğrultusunda malzemenin özelliklerinin geliştirilmesi
gerektiğini, bu konuda yoğun araştırmalar yaptıklarını anlattı.
-Teröristler teknik araştırmaları kullanıyor
Prof. Dr. Aktaş, malzeme projelerinin yanında spektroskopi alanında da
çalışmalar yaptıklarını dile getirerek, Çekirdek NQR tekniği denen bir
teknikle malzemelerin kimyasal özelliklerini, özellikle uzaktan tespit etme
amaçlı bir proje başlattıklarını ifade etti.
Analiz tekniklerinin, kimya ve biyolojide sıkça kullanılan teknikler
olduğunu vurgulayan Aktaş, malzemeyi hiç tahrip etmeden, bozmadan, sıvı çözeltide
çözmeden, yani hasar vermeden analiz etmenin bazen çok önemli olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Aktaş, teknoloji teröre çare ararken teröristlerin de teknik
araştırmaları kullanarak karşı atakta bulunduklarına dikkati çekerek,
Patlayıcılar insanların cebinde, vücudunun içinde, bagajlarda ya da arabalarda
taşınıyor. Bazen mayın olarak bir yerlere döşeniyor ve teröristler hasar verecek
şekilde atak yapıyor. Onlara karşı, karşı tedbirler gerekiyor. Biz bunlar
arasında özellikle vücutta saklanmaya çalışılan bazı patlayıcıların tespiti için
bazı yöntemler araştırdık. Bunlar için de NQR denilen bir tekniğin
uygulanabileceğini gördük ve bu konuda araştırmalar yürüttük dedi.
Kullandıkları tekniğin patlayıcıların dedeksiyonunu sağlayabileceğini ve
limitli de olsa hasar vermeden bazı kimyasalların analizine imkan verdiğine
dikkati çeken Aktaş, Diyelim tarımda bir ürün aldınız içinde yağ oranı nedir,
su oranı nedir onu tespit etmek istersiniz. Bunu başka tekniklerde
yapabilirsiniz, uzun sürede bazen de zarar vermeden hızlı bir şekilde tespit
etmek istersiniz. Onun için oralarda da uygulanabilecek bir teknik bu diye
konuştu.
-Maddenin parmak izinden tespit edilir
Aktaş, çalışma kapsamında değişik patlayıcıların tespitini yaptıklarını
ancak işin daha başlangıç aşamasında olduklarını belirterek, Cihaz pratik bir
cihaz haline getirilmiş değil. Biz tekniği araştırıyoruz çünkü cihaz haline
getirmek oldukça büyük finansman destek gerektiriyor. Biz olayın bilimsel
temellerini araştırdık. Sensörün temel elemanını geliştirdik, yaptık ve vücutta,
cepte saklanabilecek, uyuşturucu, patlayıcı gibi tüm maddelerin tespit
edilebileceğini gösterdik. ifadelerini kullandı.
Tekniğin, maddenin üzerine çok düşük frekanslı elektromanyetik sinyal
göndererek, o dalganın madde tarafından soğurulmasını test etmeye dayalı olduğunu
anlatan Aktaş, şöyle konuştu:
Kimyasal maddeler kendilerine has özel frekanslardaki dalgaları
soğururlar. Yani her madde her frekanstaki dalgayı soğurmaz. Dolayısıyla bu
özellik o maddenin parmak izi olarak adlandırılır. Dolayısıyla frekansı
değiştirerek bir dalga gönderdiğinizde geri gelen dalganın hangi frekanstakiler
soğurulmuş ona baktığınızda, bu soğurmayı hangi tür maddenin yapacağına siz
baştan oluşturduğunuz data bankınızla karar veriyorsunuz.
-Diğer arama tekniklerinden farkı
Aktaş, birçok malzemenin başka teknikler kullanılarak algılanabileceğini ve
dalgayı hemen yansıttıkları için metallerin kolayca tespit edilebileceğini dile
getirerek, şunları kaydetti:
Bazı maddeler var ki hiç metal içermiyor. Değişik tekniklerle dedekte
edebilirsiniz bazı maddeleri. Görüntüleme tekniklerinde şu vardır, diğer
teknikler bir maddenin geometrik şekli hakkında bir şey söyler ama maddenin
içeriği konusunda fazla bir şey söylemez. NQR tekniği, spektroskopik bir teknik
olduğu için algıladığı maddenin ne tür bir malzeme olduğunu söyler çünkü o
maddenin verdiği sinyal, o maddenin parmak izi gibidir. Her sinyal bir maddeden
öbürüne değişir. Seçici bir özelliği var. Sadece madde var mı, yok mu demiyor
hangi tür madde olduğunu da söylüyor. Diğer teknikler, bazen duyarlılığı yüksek
olabiliyor ama kaba bilgi veriyor. Mesela metalleri algılamak için başka
teknikler var çok kolayca metali algılayabilirler fakat plastik olan, özellikle
metal içermeyen madde söz konusu olduğunda diğer teknikler çok sıkıntı yaşıyor.
Yayıncı: Murat Paksoy