VAN (A.A) - Eda Topcu - Van Valisi Münir Karaloğlu, Vanda 23 Ekimde yaşanan depremden sonra 4 ay ticari hayatın durduğunu belirterek, bugün gelinen noktada sokaktaki ticari faaliyet ve ekonomik canlılığın deprem öncesine geri döndüğünü ifade etti.
     Vali Karaloğlu AA muhabirine 8 ay önce yaşanan depremden bugüne kadar Vanda yaşanan ekonomik ve sosyal hayat ile ilgili açıklamalar yaptı.
     Depremden sonraki 4 ayın başta esnaf ve tüccarlar olmak üzere herkes için çok zor olduğunu anlatan Vali Karaloğlu şöyle devam etti:
     O zor süreci şehirdeki esnaf da tüccar da çok zor geçirdi. Çünkü buradaki ticari hayat neredeyse durma noktasına geldi. Bazı esnafın iş yerleri yıkıldı yıkıldı zaten. Hasar olmayan esnafın ise ticaretini vurdu. Yardımlar ayni yardım şeklinde geldi, bizlerde bu yardımları vatandaşa verdik. Dolayısıyla vatandaş esnaftan alışveriş yapmadı. 4 ay çarkın dönmediğini görünce bizler Türkiyeye çağrıda bulunduk. Ayni yardım değil, yardım etmek isteyenler nakdi yardım yapsın, buradaki esnaftan alalım dedik. 4 ayın ardından bugün geldiğimiz noktada ticari olarak, depremin olduğu zamana geldik, eşitlendik. O 4 aylık sürecin toparlanma zamanı her ne kadar bir süre daha devam etse de, sokaktaki ticari faaliyet, ekonomik canlılık bugün itibariyle 23 Ekim noktasına gelmiştir.
     Vanın işsizlik oranlarının Türkiye ortalamasının üzerinde olması sebebiyle deprem öncesi başlatılan tekstilkent projesinin biterek kararlarının çıktığını, yerinin satın alındığını söyleyen Karaloğlu, projenin yakında ihaleye çıkacağını söyledi.
    
     -Teşvik Kararnamesinde Van, en avantajlı bölgenin, en avantajlı ili-
    
     Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın açıkladığı teşvik kararnamesinde Vanın 6ıncı bölgede yer aldığını anımsatan Vali şu değerlendirmeleri yaptı:
     Teşvik Kararnamesinde Van, Türkiyenin en avantajlı bölgesinde... Bizim iddiamız en avantajlı bölgenin en avantajlı ili... Çünkü, Van bölgenin merkezinde, ayrıca sınır ili olan Vanın arkasında 75 milyonluk İran pazarı, 500-600 milyonluk Asya Pazarına açılan kapıdır. Şimdi biz Vanı, Çatak üzerinden Şırnaka direk bir yolla bağlamaya çalışıyoruz. İhalesi yapıldı, O yol bittiğinde Van Habura iki saat olacak. İran Kapıköye 1 saat uzaklıkta olan bir il olacak. Pazarlara bu kadar yakın olan, doğal ve tarihi bir merkez olan Van, 6ıncı bölgenin en avantajlı ilidir. Biz bunu iddia ediyoruz.
     Vanın 6ıncı bölgede en avantajlı il olmasının sinyallerini şimdiden almaya başladıklarını söyleyen Vali Karaloğlu, teşvik kararnamesi yayınlanmamış olmasına rağmen ulusal ya da uluslararası bir çok müteşebbisin Vana şimdiden yatırım amaçlı geldiklerini kaydetti.
     Vali Münir Karaloğlu, Teşvik kararnamesinin Vanı beklenmeyen bir noktaya getireceğini vurgulayarak şunları aktardı:
     Özellikle güneş enerjisi noktasında, Antalyadan sonra ikinci iliz. Ultraviole ışın kalitesi bakımından da birinciyiz. Şu anda Almanya, Norveç ve İsviçreden özellikle güneş enerjisinin teknolojik kısmını Vanda üretmek için bizden organize sanayi bölgesinde yüklü arazi talepleri var. Biz onlara yetişmeye çalışıyoruz. Daha kararname çıkmadan insanlar gelip burada şirket kurup, tescil ettirdiler. Biz de talepleri karşılayabilmek için organize sanayi bölgesini 600 dönüm daha büyütüyoruz. Vana gelen talepleri karşılamak istiyoruz.
     Yatırım taleplerinin beklediklerinin çok üstünde olduğunun altını çizen Karaloğlu, Kararname yayınlandıktan sonra Van beklediğimiz, senelerdir arzuladığımız ancak başaramadığımız sadece tüketen değil, üreten bir merkez haline dönüşecek. diye konuştu.
    
     -Benim için en zoru, vatandaşın moralinin düzelmemesiydi-
    
     Vali Münir Karaloğlu gündelik yaşama ilişkin yaptığı açıklamalarda ize, yaşanan iki depremden sonra sunulan geçici çözümlerin ardından şu an kalıcı konutları bitirmeye çalıştıklarını ifade etti.
     Hükümet sayesinde afet döneminde hiç bir zaman para sıkıntısı çekmediklerini ifade eden Vali, Hükümet bizden sadece işimizi doğru yapmamızı, vatandaşı rahat ettirmemizi istedi. dedi.
     Depremden sonra diğer şehirlere misafir olarak gönderilen vatandaşların bu hafta okullarında kapanması dolayısıyla yoğun bir şekilde dönüş yaptıklarına değinen Vali, 8 Hazirandan sonra dönüşlerin artık tamamlanmasını beklediklerini belirtti.
     Vandan ayrılanların yüzde 90ının döneceği izlenimi edindiklerini söyleyen Vali, şehirde yaşanan durumla ilgili şunları anlattı:
     Hayat şu an daha normal...Sokaklar hareketli, ticari hayat deprem öncesiyle eşdeğere geldi. Van depremi, ulusal ve uluslararası afetler tarihinde en hızlı müdahale edilmiş, en çabuk toparlanmış deprem. Depreme çok hızlı müdahale edildi, devletin ve milletin bütün imkanları seferber oldu. Ve en önemlisi bu söylediğim çok ağır kış koşullarında yapıldı. Eksi 18-20 derecelerde yapıldı herşey... Çok büyük fedakarlıklar yapıldı. Hedefimiz yeni kışa girmeden, vatandaşın kalıcı konutlarını da vererek süreci tamamlamak istiyoruz.
     Normal koşullarda Nisan ayı ortalarından önce Vanda inşaat açmanın mümkün olmadığını dile getiren Vali, Ama burada çalışma hiç durmadı. Depremin 15inci günü konteyner kentler kurulmaya başladı, 39uncu gün ise kalıcı konutların temeli atıldı. ifadelerini kullandı.
     Karaloğlu, halkın depremde yaşadığı zorluklara vurgu yaparak, o günlere ilişkin şunları aktardı:
     Depremin birincisi mevsimsel zorlukları vardı. İkinci olarak da, Van depreminde 6 ay boyunca artçıları devam eden bir süreç yaşadık biz... Depremde yönetici olarak beni en çok zorlayan konu, vatandaşın psikolojisinin düzelmemesiydi. Her artçı sarsıntı bizi sıfırdan, yeniden başlattı. Her artçı sarsıntıda biz maddi anlamda değil, psikolojik olarak toplumu yeniden toparlamaya çalıştık. Bu çok önemliydi... İlk zamanlarda evinde hasar olmayanları ya da az hasar olanları evine sokamazken, şimdi ağır hasarlı eve girmek için bizimle mücadele ediyor. Bizi dava ediyor, itiraz ediyor. Yani artık vatandaşın psikolojisi düzeldi. İlk 1 ay hasarsız evine girmeyen vatandaş, şu an bizim ağır hasarlı tespit ettiğimiz eve, ben bu eve girmek istiyorum, bir şey yok bu evde diyor. Nereden nereye geldik...
    
     -İmkanı olan imkanını paylaştı, imkanı olmayan gönlünü buraya akıttı. Biz bunu hissettik. Bu bizim için çok önemliydi-
    
     İkinci depremden sonra halkın psikolojisinin iyice bozulduğunu kaydeden Vali, ilk depremden 15 gün sonra neredeyse şehri toparladıklarını, ikinci depremin olmasıyla toplumsal psikoloji olarak başladıkları noktadan çok daha geriye gittiklerini bildirdi.
     Karaloğlu, deprem süresince hükümetle birlikte çalıştıklarını ve onların desteğiyle toparlandıklarını hatırlatarak, Türk halkı, doğusu batısı, kuzeyi güneyi, hiç bir etnik unsur gözetmeden yardım akıttı. İmkanı olan imkanını paylaştı, imkanı olmayan gönlünü buraya akıttı. Biz bunu hissettik. Bu bizim için çok önemliydi diye konuştu.
     Depremi yaşayan çocukların durumlarına da ayrı bir hassasiyet gösteren Vali Karaloğlu, 70li yıllardan beri ilk defa Vanlı çocukların cumartesileri okula gidip o dönemi telafi etmeye çalıştıklarından bahsetti. Karaloğlu, depremzede çocukların bu sene yarıyıl tatili bile yapamadıklarını anımsatarak, eğitime verdikleri 10 hafta arayı bu şekilde telafi ettiklerini söyledi. Vali, Bu çocuklar da, Türkiyenin her yerindeki çocuklar gibi sınavlara girecekler. dedi.
     Konteynır kentlerde yapılan etkinliklerle halkın moralini düzeltmeye çalıştıklarını ifade eden Vali Münir Karaloğlu şunları kaydetti:
     Bizim oralarda yaptığımız etkinlikler normal şartlarda buradaki insanların çok da fazla karşılaşamayacağı, ya da bizim önceden de yapmamız gereken fakat imkansızlıklar dolayısıyla yapamadığımız etkinlikler. Bize destek veren bir çok kuruluş ile birlikte konteyner kentleri aynı zamanda toplumu rehabilite eden merkez olarak kullanmak istedik. Bundan özellikle kadınlar çok memnunlar. Etkinlikler kapsamında, onları Urfaya Mardine götürüyoruz, orada kadın kahvelerimiz var, okuma yazma bilmeyenler onu öğreniyorlar, Kuran kursları, çocuk eğitimi ile ilgili kurslar var... Kadınlar şimdi, Biz kalıcı konutlara taşınınca ne olacak, biz yine gidecek miyiz- diyorlar. Bu benim için çok güzel. Verdiğin hizmete toplumun cevap vermesi çok önemli benim için...
    
     Yayıncı: Ali Bayaslan