MUĞLA (A.A) - Levent Kişi - Yıldız Teknik Üniversitesi Siyaset
Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esra Danacıoğlu,
İkinci Dünya Savaşı sırasında yaklaşık 25 bin Yunanlının hayatta kalabilmek için
Türkiyeye sığındığını belirterek, konuyla ilgili araştırma yaptığını söyledi.
Suriyedeki savaştan kaçan mültecileri konuk eden Türkiyenin, İkinci Dünya
Savaşı sırasında da binlerce Yunanlıya kucak açtığı ortaya çıktı.
Yunanistanın Rodos Adasına giderek Yunan arşivlerini inceleyen Danacıoğlu,
AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yunan tarafından Türkiyeye yapılan kitlesel
göçle ilgili bugüne kadar çok fazla araştırma gerçekleştirilmediğini belirtti.
Konuyla ilgili Türkiye ve İngilteredeki arşivlerde bir süredir yaptığı
araştırmaları tamamladığını anlatan Danacıoğlu, araştırmasının Rodos ayağının ise
ekim ayında sona ereceğini kaydetti.
İkinci Dünya Savaşı sırasında önce İngilterenin, daha sonra Almanyanın
havadan ve denizden 12 Adalar bölgesine taarruz yaptıklarını söyleyen Danacıoğlu,
bundan dolayı Türkiyenin Ege kıyılarına yoğun mülteci göçü yaşandığını söyledi.
Danacıoğlu, bombardıman ve açlık nedeniyle 12 Adalardan İtalyanlar,
Yunanlılar, daha sonra da Türklerin kitleler halinde Türkiyeye sığındıklarını
belirlediklerini ifade etti.
-"Gidiş geliş hikayesi mübadeleyle bitmemiş"-
"Egenin iki yakası" denildiği zaman akla genellikle mübadelenin geldiğini
vurgulayan Danacıoğlu, şöyle devam etti:
"Ege Denizi başka gidiş gelişlere de konu olmuş. Birdenbire bunu görmek
çarpıcı bir şey. İkinci Dünya Savaşı sırasında 25 bin kadar Yunanlı, Türkiyeye
sığınmış. Bu kadar Yunanlının Türkiyeye sığınması, gidiş geliş hikayesinin
mübadeleyle bitmediğini gösteriyor. Yunan arşivlerinde belgeleri olan bir durum
ama bugüne kadar bu konuda ciddi bir çalışma yapılmamış. Bu çok ilginç."
Danacıoğlu, mülteciler meselesinin o dönemde Türkiyeyi biraz ürküttüğünü ve
sansürlendiğini ileri sürerek, buna ilişkin gazetelerde pek haber çıkmadığını
kaydetti.
Yunan arşivlerinde belgeler olmasına rağmen bu konuda çalışma yapılmamasını,
iki ülke arasındaki atmosfer nedeniyle insani temaların göz ardı edilmesine
bağlayan Danacıoğlu, "İnsani bir sığınma hareketi, üzerinde çalışılmadan kalmış.
Çünkü Türkler ile Yunanlılar arasındaki ilişki, savaş nedeniyle kılıç seslerinin
öyküsüne dönüşmüş" dedi.
-Türkler de Anadoluya sığındı-
Rodos Türklerinin de aynı dönemde adalardan Anadoluya kitlesel
kaçışlarının olduğuna dile getiren Danacıoğlu, bu göçün ilk aşamasının savaşın
sonlarında gerçekleştiğini belirtti.
Rodos, statüsü ve Türk azınlığın meselelerinin bugüne kadar Türkiye
gündeminde çok fazla yer almadığına dikkati çeken Danacıoğlu, sözlerini şöyle
sürdürdü:
"Azınlık sorunu denildiğinde genellikle İstanbuldaki Rumlar ve Batı Trakya
Türkleri anlaşılıyor. Bu durum, konuya Lozan çerçevesinden bakılmasından
kaynaklanıyor. Halbuki Rodos ve 12 Adalar başka bir statüde. Azınlık sorunları
açısından kendi içerisinde trajik bir tarihi var. Bu durum Rodosa gidince daha
iyi görülüyor. Bunlara tanık olmak ilginçti."
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu