TRABZON (A.A) - Tuncay Bekar - Trabzonun Maçka ilçesinde,
tarihi Sümela Manastırından daha eski olan tarihi Vazelon (Yahya) Manastırının
restore edilmesi için çalışma başlatıldı.
Fener Rum Patriği Bartholomeosun geçen yıl Sümela Manastırındaki ayin için
Trabzona geldiğinde ziyaret ettiği Vazelon Manastırına ilişkin Vazelon
yıkılacak, kaderi bu. Eğer devlet kurtarırsa kurtulur ama zor ifadesini
kullandığı manastırın restorasyonu için Maçka Belediye Başkanlığı çalışma
başlattı.
Maçka Belediye Başkanı Ertuğrul Genç, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
ilçelerine bağlı Kiremitli köyündeki Vazelon Manastırının restorasyonu konusunda
kısa süre önce İstanbuldaki Fener Rum Patrikhanesine gidip Patrik Bartholomeos
ile toplantı yaptıklarını belirterek, Sümelanın restorasyonundaki gibi
yanlışlıklar olmasın diye Vazelonun bütün röloveleri, kayıtları incelenecek,
hangi oda nerede belirlenecek ve ondan sonra restorasyon çalışması yapılacak.
Restorasyon en azından bir plan, program dahilinde yapılacak. Arkeoloğundan,
sanat tarihçisine, rölove uzmanına kadar bir kurul tarafından restorasyon işlemi
yürütülecek dedi.
Genç, restorasyonun yapılabilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığının izni
gerektiğini ifade ederek, Kültür ve Turizm Bakanlığı izin verirse Vazelon
Manastırı bir firma tarafından restore edilecek. Bakanlığın da onay vereceğine
inanıyorum. Vazelonun restorasyonu konusunda 1 hafta içinde bakanlığa müracaat
edilecek dedi.
Tarihi yapıların turizme kazandırılması gerektiğini işaret eden Genç,
Vazelon Manastırının yanı sıra Maçkanın Yazlık köyünde yer alan ve tarihi bir
kiliseden dönme caminin de restorasyonun yapılacağını ifade etti.
Genç, Esiroğlu beldesi Şimşirli köyündeki tarihi Kuştul Manastırının
restorasyonu konusunda ise bir çalışma bulunmadığını belirterek, Kuştulun
restorasyonu daha büyük bir çalışma gerektiriyor. Şu anda o konuda bir çalışma
yok. Ama Vazelon eski haline gelmese de iyileştirilecek. En azından mevcut hali
iyileştirilip korunacak diye konuştu.
-Yunan asıllı Karadıs: Türkiye, Vazelonu kültürel olarak saklamalı
Manastırı ziyarete gelen Yunanistan asıllı Avusturalya vatandaşı Yıannıs
Karadıs, Rum-Pontus kökenli olduğu, ailesinin Maçkadan Atinaya oradan da
Avusturalyaya gittiğini, kendisinin de bu ülkede doğduğunu söyledi.
Sümela ve Vazelon manastırları ile bölgeyi görmek için Trabzona geldiğini
ancak Türkiyede olmayacağı için 15 Ağustosta Sümelada yapılacak ayine
katılamayacağını belirten Karadıs, Doğu Karadenize ve Trabzona ilk kez
geldim. Tek kelimeyle harika dedi.
Karadıs, Vazelon Manastırının inancı gereği kendisi için çok önemli
olduğunu, bütün dünya tarafından bilindiğini ancak taşı, duvarının hep
yıkıldığını ifade ederek, Vazelonun duvarlarının kalmasını ve restore
edilmesini istiyorum. Çünkü Vazelon Manastırı bütün dünyanın bildiği bir inanç
yeri. Orijinalının yapılamayacağını biliyorum ama en azından buranın yürüme
yolunun, duvarlarının eskiye dönük olmasını, herkesin buraya Sümelada olduğu
gibi rahat gelmesini istiyorum
Karadıs, Türkiyenin tarihi ve kültürel açıdan zengin olduğunu vurgulayarak,
Türkiye, Vazelonu kültürel olarak saklamalı. Bundan Türkiye kazanacaktır
ifadesini kullandı.
Maçkalı tur operatörü Fahrettin Erdoğan ise Vazelonun Sümela Manastırından
daha önemli olduğunu, çünkü Sümeladan daha eski olduğunu belirterek, Tarihi
kaynaklarda Vazelonun Yahya peygamber zamanında inşa edildiği ve buranın
yardımlarıyla diğer manastırların inşa edildiği belirtiliyor. Çok harap edilmiş,
sahip çıkılmamış. Buraya bir an önce sahip çıkılması lazım. Turizm açısından
burası çok önemli. En azından mevcut durumunun korunması lazım dedi.
Yabancıların Vazelonu kendilerinden daha iyi bildiğini ve onları buraya
getirmek istediklerini ancak yolu bozuk olduğu için sıkıntı çektiklerini belirten
Erdoğan, Sümeladaki büyük kültür turizmi potansiyelini gördük. Harabe
durumdaki Kuştul Manastırı ve diğer tarihi yapıların tarihi yansıtacak şekilde
restore edilerek turizme kazandırılması lazım diye konuştu.
-Kuştul ve Vazelon manastırları-
Maçka ilçesi Kiremitli köyündeki çam ormanında bulunan ve Sümela
Manastırından daha önce yapıldığı bilinen Vazelon (Yahya) Manastırında bir
mağara ve ayazma bulunuyor. İlk manastır mağaranın önüne kuruldu.
Günümüze kadar ayakta kalan mağaranın önündeki kilise ve keşiş odaları, 19.
yüzyıla ait. Kompleksin 9 kilometre kuzeyinde yer alan ve 15. yüzyılda yapıldığı
sanılan şapelde değerli fresk bulunuyor.
Trabzonun Esiroğlu beldesindeki Şimşirli köyünde bulunan Kuştul Manastırı
ise bir vadinin tabanındaki dirsek şeklindeki kaya üzerine kurulu. Kaleyi
anımsatan bir görüntü ile vadiye hakim bir tepeye kurulan manastırın 752 yılında
yapıldığı sanılıyor.
Eski görüntüsü dere boyu şatosunu andıran bu manastırın da Trabzondaki
diğer manastırlar gibi kutsal bir mağara ve ayazma etrafında kurulduğu
belirtiliyor.
Yayıncı: Murat Kaban