KARABÜK (A.A) - Ahmet Özler - Karabük Üniversitesi Eskipazar Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Muhammet Karaşahin, geç kaldığı bir yemekte bardağın üzerine kapatılan peçetenin suyu dışarı transfer etmesini gözlemleyerek sudan, insan gücünden ve enerjiden tasarruf ettiren, yüksek verim sağlayan Yeraltı Basınçlı Kapiller Sulama Sistemini icat etti.
     Gözenekleri olan ve su transferi yapan bir borunun dışına özel su emici süngerler dolanarak ortaya çıkartılan sulama sistemi, toprak altına döşeniyor. Sistem sayesinde su, toprağa yavaş yavaş veriliyor. Borunun dışı özel bir süngerle kaplandığı için bitki köklerinin borunun gözeneklerini tıkamasının da önüne geçilmiş oluyor.
     Sistem sayesinde peyzaj ve tarım alanlarının sulanmasında su tasarrufu, verim artışı, işçilik ve yabancı ot mücadele giderlerinin azaltılması, arıtılmış kalite problemi olan suyun sulamada kullanılabilmesi, sulama anında toprak üzerinde yapılacak herhangi bir faaliyetin engellenmemesi gibi kazanımlar sağlanıyor.
     Karaşahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada ve Türkiyede su kullanımının yüzde 72sinin tarımsal üretimde gerçekleştiğini, bu rakamın çok ciddi olduğunu söyledi.
     Bilim adamı olarak bu kadar yüksek su tüketiminin yaşandığı bir sektörde çözüm bulma adına bir şeyler yapılması gerektiğini düşünerek çalışmalara başladığını anlatan Karaşahin, 3 yıllık bir çalışma sonunda yeraltı basınçlı sulama sitemini keşfettiğini ifade etti.
    
     -Yemeğe geç kaldı, yeni sistem geliştirdi-
    
     Sistemi bir yemek sırasında tesadüfen çözdüğünü vurgulayan Karaşahin, şöyle dedi:
     İcatlar genelde tesadüfen oluyor derler. Bizimki de öyle oldu. Görevli arkadaşımız misafirimiz olduğu bir gün yemek hazırlamıştı. Ancak yemeğe 2 saat geç gittik. Yemek masasındaki içi su dolu bardağın üzerine peçete kapatılmıştı. Gittiğimizde masanın üstünün su olduğunu gördüm. Dikkatle incelediğimde peçetenin bardaktaki suyu emerek masaya taşıdığını, sonra kuruduğunu fark ettim. Bardak yarısına kadar boşalmıştı. Bu, benim araştırma konum oldu. Bardağın içine bir ip atıp ipin ucunu dışarı sarkıttım. İp bardaktaki suyu transfer etti. Daha fazla nasıl transfer nasıl olur diye ipi gazete ile kapladım. Daha fazla suyun transfer olduğunu gördüm. Bunu sulamaya nasıl uygulayabileceğimi araştırmaya başladım. 3 yıllık bir çalışma sonunda Kapiller Sistemini buldum.
     Sistemi açık ve kapalı alan saksılı bitkilerde ve tarımsal alanlarda kullanılabilir hale getirdiklerini, sistemin en büyük özelliğinin kendi kendine sulamanın gerçekleşmesi olduğunu vurgulayan Karaşahin, şunları söyledi:
     Sistemle sulama toprak altından gerçekleştiği için toprağın üstü kuru kalıyor. Dolayısıyla buharlaşmayla su tüketimi olmuyor ve su tasarrufu sağlanıyor. Toprak yüzeyi kuru kaldığı için yabancı ot çıkmıyor, işçilikten tasarruf ediliyor. Sulama kendiliğinden gerçekleştiği için enerjiden de tasarruf ediliyor. Günümüzde ülkemizde kullanılan toprak üstü ve altı damla sulama sistemi ile kıyaslandığında aradaki fark belli oluyor. Toprak altı damla sulamada bitki kökleri damlatıcılara hücum edip tıkıyor. Kimyasal ot öldürme zorunluluğu çıkıyor. Ancak kimyasallar bitki gelişimini yavaşlatıyor. Kapiller sistemi ile bütün bu sıkıntılar ortadan kalkıyor.
    
     -Çim futbol sahaları, maç oynanırken de sulanabilecek-
    
     İcat ettiği sulama sisteminin patentini aldığını ve 2 yıldır denediğini belirten Karaşahin, Ülkemizde çim alanlar yağmurlama sistemi ile sulanıyor. Sulama anında çim yüzeyi kullanılamıyor. Özellikle futbol maçları yapılamıyor. Kapiller Sulama Sisteminde ise bu sorun ortadan kalkıyor. Sulama yapılırken çim üstünde futbol maçları yapılabilir. Kent merkezlerinde yollardaki orta refüjlerin sulanmasında bu sistem, bütün sorunları ortadan kaldırıyor diye konuştu.
     Karaşahin, küresel ısınmanın gündemde olduğu ve mevsimsel ani sıcaklık değişikliklerinin yaşandığı bu günlerde sistemin sağladığı su tasarrufunun Türkiyeye büyük fayda sağlayacağına inandığını kaydetti.
    
     Muhabir: Ömer Erim Baştimar
     Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu