DİYARBAKIR (A.A) - Özgür Ayaydın/Ümit Özdal - Güneydoğu Anadolu Bölgesinde
çiftçilerin tarla sulaması için kullandığı enerji miktarının orta ölçekli bir
barajın yıllık enerji üretimine eşit olduğu bildirildi.
Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakırdaki çiftçiler 20 bini ruhsatlı, 10 bini
aşkın da ruhsatsız olan 30 bini aşkın su kuyusu ile yer yer 500 metre derinlikten
çektikleri yer altı suyu ile tarlalarında pamuk ve mısır üretimi yaparken, bu
kuyuların tükettiği enerji miktarının yüksekliği bölgede enerji sıkıntısı
yaşanmasına neden oluyor.
Gerilim dalgalanmalarının elektrikli cihazların çalışmasını engellemesi
hatta arızalara neden olması üzerine mevcut sıkıntının giderilmesi için bu 3
ildeki köylerde günlük 2 ile 4 saat arasında enerji kesintisi uygulanmasına
geçildi. Bu uygulama sayesinde gerilim dalgalanması büyük oranda ortadan kalktı.
Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakırdaki 30 bini aşkın su kuyusunun bir sezonda
tüketiği enerji miktarının bir barajda üretilen yıllık enerji miktarına eşit
olduğu belirtildi.
-Biraz daha inseler petrol çıkaracaklar
Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı İdris Ekmen, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, bölgede 20 bini ruhsatlı olmak üzere 30 bini aşkın
su kuyusunun bulunduğunu söyledi.
Sulu tarımın getirisinin yüksek olmasının üreticileri su kuyusu açmaya
yönlendirdiğini, özellikle Suriye sınırına yakın kesimdeki çiftçilerin yerin
400-500 metre derinlikten su çektiğini bildiren Ekmen, bu nedenle Güneydoğu
Anadolu Bölgesinde yaz mevsiminde enerji tüketiminin arttığını kaydetti.
Ekmen, Mardin Şanlıurfa ve Diyarbakırdaki su kuyularının yer altındaki suyu
çekerken tükettiği enerji miktarının 2 milyon megavat saate ulaştığını ifade
ederek, şöyle konuştu:
Su kuyularının üzerindeki pompaların güçleri 50 kwadan başlayıp 400
kwaya kadar çıkıyor. Yeraltı suları azaldığı için sulama kuyuları daha güçlü
hale geliyor. Su kuyularının tüketiği enerji miktarı neredeyse Birecik Barajının
ürettiği enerjiye eşit değerdedir. Büyük yer altı su yataklarının üzerinde
bulunan bir bölgedeyiz. Çiftçilerimiz ilk sulamaya başladıkları dönemde yerin çok
altına inmeden su bulduklarını belirtiyorlar. Ama bugün geldiğimiz noktada yerin
400-500 metre altında su çıkarmaya çalışıyorlar. Çiftçilerimiz biraz daha inseler
petrol çıkaracaklar. Bu nedenle çok büyük enerji tüketimi söz konusudur. 30 bin
kuyu yılda ortalama 2 milyon megavat saat enerji tükettiğini söylemek abartılı
olmaz. Bu tüketim ülke ekonomisi için büyük bir kayıptır. Bir barajın yıllık
üretimine eşit enerji miktarıdır.
Bölgede tarla sulaması için tüketilen enerjinin büyüklüğüne vurgu yapan
Ekmen, Bölgede sulamadan kaynaklanan enerji israfı söz konusudur. Baraj yerine
sulama kanalı yapılırsa bu kadar enerji tüketimi olmaz. Nihai çözüm GAP
Projesindeki sulama kanallarının yapılmasıdır. Maalesef GAP Projesinin enerji
ayağı yüzde 85 oranında gerçekleşirken, sulamada ise gerçekleşme oranı yüzde
15tir dedi.
-Kesintilerden şikayetçiler
Öte yandan, açtıkları kuyulardan çıkardıkları yer altı suyu ile tarlalarını
sulayan üreticiler ise yaşanan gerilim dalgalanmaları ve enerji kesintileri
nedeniyle büyük sıkıntı yaşadıklarını söylediler.
Diyarbakır merkeze bağlı Sati köyünde oturan çiftçi Emin Aslan, gerilim
dalgalanmasını önlemek için köylerde günde 4 saat enerji kesintisi uygulamasına
geçildiğini belirterek, Dalgalanma nedeniyle su kuyularının pompaları çalışamaz
duruma geldi. Dalgalanmadansa kesinti daha iyi ancak kesinti de tarımsal üretimi
olumsuz etkiliyor. Devlet Su İşleri bazı bölgelere sulama kanalları götürdü.
Buradaki çiftçiler düşük bedel karşılığında tarlasını suluyor. Ben ise 500 metre
derinlikten çıkardığım suyla sulama yapıyorum. Bunun için yıllık 20-25 bin lira
enerji bedeli ödüyorum. Sulama kanallarının acilen tamamlanmasını istiyoruz
dedi.
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu