ANTALYA (A.A) - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü Hititoloji Anabilim Dalı Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Aygül Süel, Kurban çukurlarının arkeolojik verilerini
bulamayacağımızı düşünmüştük. Çünkü bunlar şehrin dışında ve kille kapatıldığı
için ulaşılması çok zor. Ama dünyada ilk defa bu çukurlar Şapinuvada bulundu
dedi.
Süel, Antalya Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsünde
düzenlenen Şapinuvanın kutsal alanında keşfedilen kurban çukurları
konferansında yaptığı konuşmada, dünyanın en eski medeniyetlerinden birisi olan
Hititlerin ilginç bir yönünü daha keşfettiklerini belirtti.
Yaptıkları kazı çalışmaları sonucunda Hititlerin tanrılara yakın olmak ve
günahlarından arınmak için kuşları yakarak kurban ettiklerini anladıklarını
anlatan Şapinuvada yapılan arkeolojik kazılar sonucu yanmış kuş kemiği bulunan
çok sayıda kurban çukuru bulundu. Kurban çukurlarının üzerindeki çıkıntıların,
kurban töreninde kullanılacak aletlerin veya kurbanın kanını çukura akıtmak için
hazırlandığını düşünüyoruz diye konuştu.
Hititler dönemine ait kurban çukurlarının etrafında duvar örüldüğünü ifade
eden Süel, duvar kalıplarının standart bir ölçeğe sahip olmadığını, 30 santimetre
olduğu gibi 60-70 santimetre olan da bulunduğunu anlattı.
Kurban törenlerinin yapılmasının maksadını Hititlerin mutlaka belirlemiş
olduklarını kaydeden Süel, Törenlerin amacını bu alanları çevreleyen
duvarlardaki tasvirlerden anlıyoruz. Şapinuvanın kutsal bir şehir olduğunu
biliyoruz. Şapinuva, insanları temizlenmiş bir ruha kavuşturma, tanrıları hoşnut
etme özelliği ile kutsaldır. Şapinuvadaki dini törenlere çok önem verilmiştir
diye konuştu.
Süel, 2005te bulunan ve tanrılara adanan kurbanların saklandığı kurban
çukurlarının dünyadaki tek örneğine Şapinuvada rastlandığını vurgulayarak,
Kurban çukurlarından Hitit metinlerinde bahsediliyordu. Ancak bu çukurların
arkeolojik verilerini bulamayacağımızı düşünmüştük. Çünkü bunlar şehrin dışında
ve kille kapatıldığı için ulaşılması çok zor. Ama dünyada ilk defa bu çukurlar
Şapinuvada bulundu dedi.
Hititlerin din hayatında hep hoşgörülü olarak bilindiğinin altını çizen
Süel, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Hititler, tanrılar adına devleti idare eder. Topraklarına kattıkları
ülkelerin tanrılarını da kendi tanrıları kabul ettiklerini görüyoruz. Ne kadar
çok tanrıya sahip olurlarsa iktidarları da o kadar güçlü oluyor. Tanrıları hoş
etmek onlar için çok önemli. Tanrılara sunulacak ekmeklerin nasıl olacağı,
tapınakların nasıl temiz olacağı kurallara bağlı. Tanrılara sunum yapılan kurban
çukurlarının doğusunda yer alan ikiz dini yapılar, Hitit dünyası için çok önemli
buluntular arasında yer almaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda, Hitit
Anadolusunun en önemli dini alanlarından birinin keşfedildiğini söylemek
mümkündür.
Muhabir: Volkan Poliçe
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu