KASTAMONU (A.A) - Yusuf Çelik - Kastamonu Üniversitesi (KÜ)
Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Zafer Sancak,
kenelerin Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını bulaştırma döneminin
nisanda başlayıp eylüle kadar devam ettiğini belirterek, insanların kenelerle
yaşamayı öğrenmesi gerektiğini söyledi.
Sancak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, keneler için yaz ve kış ayrımı
yapıldığını ifade ederek, KKKA virüsünü yaz kenesigillerinden "Hyalomma" cinsinin
taşıdığını anlattı.
Hastalığı bulaştıran kene türünün kırsal kesimlerde ve yaban hayvanlarının
bol olduğu alanlarda yaygın olduğunu vurgulayan Sancak, "Bu keneler, bozkır ve
diğer iklim alanlarının kesişme bölgelerini tercih eder. Nisan ve mayıs bu kene
türü için aktivitenin arttığı bir dönemdir. Kenelerin KKKA hastalığını bulaştırma
dönemleri nisanda başlayıp eylüle kadar sürmektedir" ifadesini kullandı.
Sancak, kenelerle karşılaşma ve ısırılma tehlikesinin herkes için muhtemel
olduğunu kaydederek, şöyle konuştu:
"Tarımsal faaliyetler sırasında, bir piknikte ya da evimizde beslediğimiz
bir canlı aracılığıyla keneyle karşı karşıya kalabiliriz. Bu durumlardan ötürü
kenelerle yaşamayı mutlaka öğrenmeliyiz. Kenelerin tamamen yok edilmesi mümkün
değildir çünkü bu canlılar, meskenlerde, çalılıklarda, büyük ve küçükbaş
hayvanların kılları arasında, yaban hayvanlarında ve bitkilerin üzerlerinde
bulunabilirler.
Keneleri yok edebilmek için doğayı yok etmek gerekir ki bu da mümkün
değildir."
KKKA virüsünü bulaştıran kenelerin, "tifüs, tularemi ve lyme" gibi
hastalıklara da sebep olabildiğini aktaran Sancak, ilaçlamanın kalıcı çözüm
sunmadığını belirtti.
-İklim ve ekolojik değişim-
Sancak, KKKA virüsünün doğada daha önce de mevcut olduğuna dikkati çekerek,
virüsün insanların hızla hastalanmasıyla fark edilmeye başlandığını söyledi.
Hastalığın yaygınlaşmasının ardından kafalarda bazı soru işaretleri
oluştuğunu vurgulayan Sancak, sözlerini şöyle tamamladı:
"Hastalığın artmasına ne gibi unsurlar sebep oldu, bu virüs biyolojik silah
mı, neden yurdumuzun Kastamonu, Tokat, Çorum, Yozgat, Sivas gibi şehirlerinde
mevcut gibi soruların cevabı, iklimsel faktörler ve ekolojik değişimler
çerçevesinde araştırılmalıdır. Uygun sıcaklık ve nem oranı kene sayısını artırır.
Küresel ısınma, tarlaların boş kalması, yaban hayvanlarının çoğalması gibi
ekolojik değişiklikler hastalığın artması için uygun koşulları sağlamış olabilir
çünkü artan kene popülasyonu sayesinde KKKA hastalığını bulaştıran virüs için de
uygun ortamlar oluştu.
İnsanların ısırılma vakaları da kenelerle karşılaşma oranının artması
nedeniyle doğal olarak artar."
Yayıncı: Kemal Kaymak