ANTALYA (A.A) - Hüseyin Kanber - Myra-Andriake Kazı Başkanı ve
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr.
Nevzat Çevik, Türkiyeden 1087de kaçırılan Aziz Nikolaosun (Noel Baba)
kemiklerinin iade edilmesi için Vatikana çağrıda bulundu.
Prof. Dr. Nevzat Çevik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son dönemde
Anadolunun çeşitli bölgelerinden yurt dışına kaçırılan eserlerinin geri
getirilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığının başarılı çalışmalar yaptığını,
bunun da kendisini mutlu ettiğini söyledi.
Mesele eser değil, varlıktır. Önemli olan var olduğu bölgeden kaçırılan
kültür varlıklarının kendi vatanlarına dönmesidir diyen Çevik, bu kapsamda çok
uzun süreden beri 1087de yurt dışına kaçırılan Aziz Nikolaosun kemiklerinin
iade edilmesi yönünde çaba gösterdiklerini belirtti.
Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikolaosun bedeninin bir eser olmadığını
vurgulayan Çevik, Aziz Nikolaos, Hristiyanlık döneminde Allahın dinini yayan
önemli bir kişilik. Bu dönemde henüz İslamiyetin olmaması nedeniyle Aziz
Nikolaus, İslam dünyası için de önemlidir diye konuştu.
-Mezarı Demrede-
Aziz Nikolaosun Anadoluda doğup yaşadığını ve burada öldüğünü, mezarının
da Demrede olduğunu anlatan Çevik, bugün yeryüzünde Noel Baba adına kutlanan
yaygın bir ritüelin, bir kültün de başında duran insan olduğunu söyledi.
Aziz Nikolaosun adının dünyada 2 binden fazla kiliseye verildiğine dikkati
çeken Çevik, en erken ve orijinal kilisenin ise Demrede olduğunu, mezarının da
bulunması nedeniyle yörenin en az 1500 yıldır ziyaret edilen, hac merkezi olmuş
bir yer olduğunu kaydetti.
Kendi kilisesinde mezar şapeli var. Orada gömülmek istemiş, (1087 yılında
Baliden gelsinler, benim ölümü zorla alıp yurt dışına kaçırsınlar, orada bir
kilise yapıp gömsünler) dememiştir diyen Çevik, Aziz Nikolaosun doğduğu yere
gömülme isteğine saygı gösterilmesi gerektiğini anlattı.
Mezarından kemiklerinin götürmesinin Aziz Nikolaosa eziyet olduğunu
belirten Çevik, şöyle konuştu:
Onu buradan alıp götürmek doğru bir şey değil. Azizin öldüğü topraklarda,
gömüldüğü yerde huzurlu uykusuna devam etmesi lazım. Aslında bizim iade
edilmesini istememiz bile yanlış bir şey. Bu kadar doğal bir durumdan, süreçten
bahsediyorum. Bize törenle getirip teslim etmeleri gerekir. İtalyanın Bali
kentindeki bir kilisede gömülü bulunan kemiklerin geri gönderilmesine Vatikan
belki de izin vermeyecek. Ama Azizin kemikleri, kendimizin verdiği bir şey
değil. Zorla alınmış, götürülmüş. Balili tüccarlar deniyor, ama benim
tespitlerime göre bunun için özel gemiler gelmiş ve halka rağmen zorla alıp
götürmüşler.
Aziz Nikolausun kemiklerine turizm olarak ihtiyaçları olmadığını dile
getiren Çevik, Türkler, Müslüman oldukları halde Azizin peşine neden bu kadar
çok düşüyorlar diyebilirler. Bizim dileğimiz o varlığımıza sahip çıkmak. Onun
kutsal bedenine saygı göstermek. Onun doğduğu, öldüğü topraklardaki mezarında
bulunmasını sağlamak. Azizin kemiklerinin mezarıyla buluşmasını beklemek,
oldukça insanı bir istek. Ne turizmle ne de başka bir şeyle ilgisi yok. Bunu
bizden çok Avrupalıların istemesi lazım diye konuştu.
Azize önem vererek konuyu takip etmelerinin gösterdikleri saygıdan olduğunu
dile getiren Çevik, Aynı saygıyı Vatikanın da göstermesini bekliyoruz. Azize
bir armağan gibi, kemiklerini vatanına, öldüğü topraklara geri versinler dedi.
-Aziz Nikolaos kimdir-
Hz. İsadan sonra 3. yüzyılın ikinci yarısında Patarada doğup Myrada
piskoposluk yapan Nikolaos, öldükten sonra Aziz kabul edilmiş ve başta eski
Rusya Çarlığı olmak üzere Avrupanın birçok ülkesinde saygı gösterilmiş.
Avrupanın kuzey ülkelerinde çocukların koruyucusu ve sevindiricisi
olduğuna inanılan Noel Baba geleneği, Aziz Nikolaos inancıyla
bütünleştirilerek yarı dini popüler efsanevi bir kültürün ortaya çıkarılmasını
sağlamış.
Aziz Nikolaosa Doğu Akdenizli gemiciler de saygı göstermiş, teknelerine
resmi veya ikonası asılmış, sefere çıkarken Dümenini Aziz Nikolaos tutsun
dileği gelenek olmuş.
Demredeki kilisede bulunan mezarından Aziz Nikolaosun kemiklerinin 1087de
alınarak İtalyanın Bali şehrine götürüldüğü belirtiliyor.
Demreki Aziz Nikolaos Kilisesi, her yıl yaklaşık 600 bin kişi tarafından
ziyaret ediliyor.
Yayıncı: Tuncer Çetinkaya