KÜTAHYA (A.A) - Dünyada nesli tehlikeye giren ve etken maddeler
içerdiği için ilaç sanayisinde kullanılan censiyan bitkisi, Türkiyede
yetiştiği ender illerden biri olan Kütahyada koruma altına alındı.
Kütahya Orman Bölge Müdürlüğü Odun Dışı Ürünler Şube Müdürü Cihan Köse, AA
muhabirine, censiyan bitkisinin, 87 cins ve yaklaşık bin 650 türü olan
censiyangiller familyasının bir türü olduğunu, Türkiyede bu familyanın 7 cins ve
26 türü bulunduğunu söyledi.
Halk arasında küşat, cimtiyen defneyezit, kanteronu kebir, sarı ot, sarı kök
ve acı kök olarak bilinen bitkinin tedavi edici yönünün, MÖ 180-167 yıllarında
şimdiki Dalmaçya ve Arnavutluk topraklarında hüküm süren İlrya medeniyetinin
kralı Gentius tarafından keşfedildiğini ifade eden Köse, şöyle konuştu:
Censiyan, 2 bin 200 yıldır insanlık tarafından bilinen, çok yıllık, 80-150
santimetre boya sahip bir bitkidir. Bu bitkinin, iştah açıcı ve sindirim
kolaylaştırıcı, ağrı kesici, bedeni güçlendirici, antidepresan, kan yapıcı, ateş
düşürücü, hazımsızlığı azaltıcı, yara iyileştirici gibi etkileri olduğu kabul
görmüştür. Dünyada ve Türkiyede nesli tehdit altında olan censiyan, ülkemizde
dar alanlarda yetişen ve yetişme alanlarında uzun yıllar önce bol miktarda
bulunan bir türdü. Yapısındaki etken maddeler, bitkiye ilaç ve içecek imalatı
sanayisinde geniş kullanım alanı sağlamıştır.
Köse, censiyanın önceki yıllarda hatalı ve aşırı toplanması nedeniyle tüm
dünyada yok olma tehlikesi bulunduğuna dikkati çekti. Bitkinin, Kütahyada, il
merkezindeki Radar ve Domaniç ilçesindeki Acısu mevkilerinde koruma altına
alındığı bilgisini veren Köse, bunun dışında Bursada Uludağ ve İzmirin Ödemiş
ilçesinde Bozdağda yetiştiğini anlattı.
Bitkinin Türkiyede yayıldığı en iyi alanın Kütahya olduğunu dile getiren
Köse, Türkiyede, Kütahyada koruma altına alınan censiyanın olgunlaşan
tohumlarını geçen yıl toplayıp uzman denetiminde ektik ve yaklaşık 30 kilogram
tohum aldık dedi.
Türkiyede censiyanın toplanması ve ihracatının yasak olduğuna işaret eden
Köse, elde ettikleri tohumları, bitkinin neslinin sürdürülmesi amacıyla Radar
mevkisinde ektiklerini sözlerine ekledi.
Muhabir: Hadi Şengül / Sedat Gök / Deniz Açık
Yayıncı: Doğan Sarıtaş