KOCAELİ (A.A) - Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Bu sene ne
kadar vergi ayarlaması yapılacağına bağlı olarak enflasyon da düşecek. Az
yapılırsa, ciddi şekilde düşecek. Biraz daha fazla yaparsa o zaman daha az bir
düşüş olacak ama enflasyon muhakkak Ekim ayında düşecek ama biz Kasımın başında
bunu görmüş olacağız dedi.
Kocaeli Sanayi Odasının davetlisi olarak kente gelen Başçı, Kocaeli Ticaret
Odası Toplantı Salonunda yaptığı konuşmada, dünyada pek çok Merkez Bankasında
finansal istikrar maddesinin yer almadığını belirterek, bu maddenin yer almadığı
ülkelerin bunu değiştirerek söz konusu maddeyi kanunlarına eklediğini söyledi.
En son küresel krizden çıkarılan dersler sonucunda Amerikan Merkez
Bankasına oldukça güçlü yetkiler verildiğini vurgulayan Başçı, Avrupada da
benzer yasal düzenlemeler yapıldığını dile getirdi.
Başçı, Türkiyede finansal istikrardan sorumlu Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu, Sermaye Piyasası Kurulu, Hazine Müsteşarlığı, TMSF ve Merkez
Bankasının bulunduğunu anlatarak, bu 5 kurumu bir araya getiren Finansal
İstikrar Komitesinin bulunduğunu, Türkiyede herhangi bir sorunun gözükmediğini
kaydetti.
Fiyat ve finansal istikrarın önemini görmek için çok uzağa gitmeye gerek
olmadığını dile getiren Başçı, Türkiyede kayıp 30 yıl vardır. Bu sürede
Türkiye büyüdü ama yeterince hızlı büyüyemedi. Bunu Amerika Birleşik Devletleri
kişi başı geliri ile Türkiyedeki kişi başı geliri karşılaştırarak rahatlıkla
görebiliriz. 1973 yılında Amerikadaki kişi başı milli gelir ile Türkiyedeki
milli gelir yüzde 19 seviyesindeydi. Fakat bu dönemin sonuna geldiğimizde, 2003
yılına baktığımızda yüzde 12ye düştü. Türkiye kalkınma açısından Amerikaya
yaklaşacağına uzaklaştı. Bu arada 2 finansal kriz yaşandı. Bunların da etkisi
var. Ama aynı zamanda gizli bir el büyümeden sürekli çalıyordu, o da enflasyon
şeklinde konuştu.
Başçı, uluslararası çalışmalara bakıldığında enflasyonda her 10 puanlık
artışın büyümeden çeyrek puan eksilttiğinin görüldüğünü kaydederek, Türkiye, ne
zaman enflasyon konusunda başarı sağladı, enflasyonu tek haneli seviyelere
düşürmeye başladı ve mali disipline, finansal istikrara önem verdi, o zaman
Türkiyenin Amerikaya oranı yüzde 12den yüzde 21e çıktı dedi.
-Enflasyonun tek haneye inmesinin nedenleri
Fiyat istikrarı ve finansal istikrara verilen önem sayesinde Türkiyede
ciddi ilerlemelerin yaşandığını belirten Başçı, şöyle konuştu:
Bu yeterli mi- Yeterli olmadığını görüyoruz. Türkiye çok daha iyisini
yapabilir. Güney Koreye baktığımızda Türkiyenin altında bir noktadan, yüzde
10lar seviyesinden başlamış, bu gün geldiği nokta neredeyse yarısı, yüzde 47...
Kore bunu nasıl başardı- Enflasyonu hiçbir zaman hortlatmamış, hiçbir zaman
yükselmesine izin vermemiş. İstikrarı sağlamış. Türkiyede ise 30 yıl boyunca
dalgalı ve yüksek enflasyon sürekli büyümeden törpülemiş ve işleri daha da kötüye
götürmüş. Daha sonra, 2003 yılından sonra enflasyon tek haneye düşmüş.
Enflasyonun tek haneye düşmesinin en temel iki nedeninden biri, Merkez Bankası
bağımsızlığının kanunumuza girmesi, ikincisi de mali disiplindir. Finansal
sektöre dikkat edince, bankaların aşırı risk almasını önleyince bu sonuç elde
edildi.
Başçı, Türkiyede enflasyonun bu derece yüksek ve dalgalı olmayarak yüzde 1
seviyesinde sabit olması durumunda bu günkü büyümenin, kişi başı büyümeden 1 ya
da 2 puan daha büyük olacağını anlatarak, O zaman milli gelirimiz Amerikanın
yüzde 30-31 seviyesine kadar gelirdi. Bu günkü fiyatlarla geçen yıl kişi başı
yurt dışı hasıla 10 bin 500 dolarsa eğer, o enflasyonist kayıp 30 yılı
yaşamasaydık 15 bin dolar rahatlıkla olabilirdi ifadesini kullandı.
Yakın bir zamanda Küresel Rekabet Gücü Endeksi diye bir endeksin
yayınlandığına dikkati çeken Başçı, Dünya Ekonomik Formunun yaptığı ve 144
ülkenin sıralandığı bu çalışmada, rekabet gücü en yüksek ülkenin İsviçre
çıktığını, bunun dışında G-20 ülkelerinin de genelde ilk 20ye girdiğini söyledi.
Başçı, Türkiyenin bu endekste ilk 20ye giremediğini hatırlatarak,
Türkiyede, geçen yıl bir iyileşme yaşandı 59. sıradan 43. sıraya yükseldi.
Madem G-20 üyesi ülkeyiz ilk 20de olmamız gerekir dedi.
-Temkinli durmayı tercih ediyoruz
Türkiyede enflasyondaki düşüşün yılın son çeyreğinde belirginleşeceğini
tahmin ettiklerini ifade eden Başçı, geçen sene yüzde 3,5 civarında bir enflasyon
olduğunu ancak bu durumun geçen sene büyük ölçüde yapılan zamlardan
kaynaklandığını bildirdi.
Başçı, bu sene ne kadar vergi ayarlaması yapılacağına bağlı olarak
enflasyonun da düşeceğini vurgulayarak, Az yapılırsa, az bir etki yaparsa,
ciddi şekilde düşecek. Biraz daha fazla yaparsa o zaman daha az bir düşüş olacak
ama enflasyon muhakkak Ekim ayında düşecek ama biz Kasımın başında bunu görmüş
olacağız diye konuştu.
Enflasyonun biraz daha yüzde 5in üzerinde seyredecek olmasının fiyatlama
davranışlarına dair temkinli bir duruşu gerektirdiğini dile getiren Başçı, Bu
ne demek- Biz 2 yönde de esneğiz, sıkılaştırmamış gerekirse sıkılaştıracağız,
küresel şartlar bunu icap ettirirse sıkılaştırırız. Ekonomiye biraz destek vermek
gerekirse biraz daha dizginleri gevşetebiliriz her iki yönde de imkanlarımız var.
ama temkinli durmayı tercih ediyoruz dedi.
Başçı, büyümenin yılın son çeyreğinden itibaren hız kazanması ve 2013
yılında potansiyeline yakın seyretmesini beklediklerini ifade ederek, bunun
risklerinin bulunduğuna dikkati çekti.
Yılın 4. çeyreğine gelindiğinde onun verilerinin 3 ay sonra yayınlanacağına
dikkati çeken Başçı, o zaman son çeyrekten son çeyreğe 4 civarında büyüme
beklediklerini kaydederek, Dolayısıyla o ikili rakamlara 2,5 gibi bir rakam
gelir üçüncü çeyrek için ama sonra 4 hızla toparlar ondan sonra trend 4-5
arasında oturur diye düşünüyoruz ifadesini kullandı.
(Sürecek)
Muhabir: Tahir Turan Eroğlu-Şahin Oktay
Yayıncı: Murat Paksoy