ANTALYA (A.A) - Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiyede popüler
bir paket sigaranın fiyatının yaklaşık 4 dolar 55 sent civarında bulunduğunu,
komşu ülkelerde ise 1 dolar ile 1,5 dolar arasında değiştiğini belirterek, Bunu
işbirliği yaparak daha makul düzeyde vergilendirirsek sağlık için, Ar-Ge için,
ülkelerimizin kalkınması için kaynak bulabiliriz dedi.
Şimşek, Maliye Bakanlığı ev sahipliğinde, Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Örgütü (KEİ) bünyesinde Antalyada düzenlenen Küresel Eğilimler Işığında KEİ
Bölgesinde Uluslararası Vergi Uygulamaları konulu forumda konuşma yaptı.
Konuşmasında bölgesel işbirliklerinin önemine işaret eden Şimşek, 2008 ve
2009 yıllarında yaşananlar G20 düzeyinde ve diğer platformlarda çok güçlü bir
işbirliği olmasaydı küresel buhran şeklinde gelişebilirdi. Yani, eğer biz bugün
küresel bir buhranı engelleyebildiysek aslında bunu önemli ölçüde küresel
işbirliğine borçluyuz dedi.
O nedenle bütün alanlarda hem bölgesel hem de küresel anlamda işbirliğinin
artık bir zaruret olduğunu anlatan Şimşek, KEİnin de bu amaçla kurulan bölgesel
bir birlik olduğunu söyledi.
Bölgemizde istikrar istiyoruz, refah istiyoruz diyen Şimşek,
işbirliklerini sadece kültürel ve siyasi alanlarda sınırlamamak gerektiğini, her
alanda ülkelerin birbirlerinden öğrenecekleri birçok şey bulunduğunu dile
getirdi.
Tecrübe paylaşımının çok önemli olduğunu vurgulayan Maliye Bakanı,
Tekerleği yeniden keşfetmeye gerek yok, nerede iyi bir uygulama varsa bizim o
uygulamalardan ilham almamız lazım, kendi ülkemize o güzel uygulamaları
yansıtmamız gerekiyor diye konuştu.
-Türkiyenin KEİ bölgesindeki ticareti-
Türkiyenin Karadeniz bölgesindeki ticareti hakkında bilgi veren Şimşek, 10
yıl önce bölge ülkelere 3,5 milyar dolar civarında olan ihracatın bugün 17,7
milyar dolara kadar çıktığını ve bunun da toplam ihracatın yüzde 13üne denk
geldiğini söyledi.
Bakan Şimşek, bölge ülkelerinden 6,5 milyar dolar düzeyinde yapılan
ithalatın ise bugün 39 milyar dolara kadar çıktığını dile getirdi.
Bu rakamların önemli olduğunu kaydeden Şimşek, Bu ticareti ve karşılıklı
yatırımları çok daha iyi bir noktaya, potansiyelimizi yansıtacak düzeye
çıkarabilmek için daha çok diyaloğa ihtiyacımız var dedi.
KEİde 23 üye ve gözlemci ülke bulunduğunu, bu ülkelerin 22si ile
karşılıklı yatırımları ve ticareti teşvik edecek nitelikte çifte vergilendirmeyi
engelleyici anlaşmalar olduğunu belirten Şimşek, önümüzdeki dönemde sadece mevcut
vergi anlaşmaları çerçevesinde değil, vergilendirmenin küresel entegrasyonun
gerektirdiği çerçevede yapılabilecek yoğun diyaloglara ihtiyaç bulunduğunu
bildirdi.
Fransada son düzenlenen G20 zirvesinde OECD ülkeleri arasında çok taraflı
bir anlaşma imzalandığını hatırlatan Bakan Şimşek, bu anlaşmaların sadece bilgi
değişimi içermediğini, taraf ülkelerde vergi denetimine de imkan kıldığını
söyledi.
-Tütün fiyatlarında işbirliği yapılabilir mi--
Zengin olsun, fakir olsun bütün ülkelerin kaynak sorunu bulunduğunu anlatan
Şimşek, şöyle konuştu:
Çok spesifik bir konuya değinmek istiyorum. Bunu da beraber çalışırsak bu
tür forumların ne kadar faydalı olduğu ortaya çıkar. Hemen hemen bütün ülkelerin
Rusya, Irak gibi petrol ve doğalgaz kaynakları konusunda zengin olan ülkelerin
bile eğitim, altyapı, sağlık, sosyal yardımlar anlamında kaynağa ihtiyacı var.
Çünkü kaynaklar sınırlı. Bu kaynakları artırmak elimizde. İşbirliği yaparsak
başarılı olabiliriz.
Türkiyede popüler bir paket sigaranın fiyatı yaklaşık 4 dolar 55 sent.
Komşu ülkelere bakıyoruz 1 dolar ile 1,5 dolar arasında değişiyor. Bütün dünya
tütün ürünlerinin zararlı olduğu konusunda hemfikir. Bunu işbirliği yaparak daha
makul düzeyde vergilendirirsek sağlık için, Ar-Ge için, ülkelerimizin kalkınması
için hem kaynak bulabiliriz hem de beşeri sermayemizin kalitesini artırabiliriz.
Gelin, bu alanda vergilendirme konusunda işbirliği yapalım. AB bunu başardıysa
Karadeniz bölgesindeki ülkeler de bunu başarabilir.
Türkiyede tütün ürünlerinden 10 milyar doların üzerinde vergi toplandığını
anlatan Şimşek, Çok spesifik bir konu ama bu örneği şunun için verdim, eğer
işbirliği yaparsak bu işbirliği çok faydalı olabilir dedi.
Türkiyede bu yıl yapılan bir uygulama ile 4,5 milyon civarında olan kira
mükellefi sayısının yaklaşık 370 bin artırıldığını anlatan Şimşek, bu tür
deneyimlerin KEİ ülkelerinde bulunduğuna, bu forumda bu deneyimlerin de
paylaşılabileceğine vurgu yaptı.
-Vergi konusunda işbirliği önemli-
Küresel ekonomik krizle ilgili de değerlendirmelerde bulunan Bakan Şimşek,
kriz sonrasında ABD, Japonya, AB ülkeleri gibi büyümenin motoru sayılan birçok
ülkenin büyümede kriz öncesi seviyeleri henüz yakalayamadığını kaydetti.
Küresel krizin bütün ülkeleri etkilediğini, küresel krizle birlikte
ülkelerin gerek bankacılık sistemini kurtarmak gerekse ekonomiyi canlandırmak
için çok ciddi bütçe açıkları verdiklerini anlatan Mehmet Şimşek, Avrupa başta
olmak üzere son 1-2 yıldır da ülkelerin bu açıkları kapatma çabasında olduklarını
dile getirdi.
Şimşek, Bu, önümüzdeki 5-10 yılı tehdit eden bir unsur. O nedenle de vergi
konusundaki işbirliği çok daha önemli. Küresel kriz sonrasında birçok alanda
olduğu gibi bu alandaki işbirliği çok önemli diye konuştu.
-En önemli problem cari açık-
Maliye Bakanı Şimşek, küresel kriz ortamında Türkiyenin büyüme ve
işsizlikle mücadele konusunda önemli başarılar elde ettiğini, en büyük
sorunlardan birinin ise cari denge problemi olduğunu dile getirdi.
Cari dengeye bakıldığı zaman aslında enerji hariç fazla bulunduğunu kaydeden
Şimşek, Son 12 ayda enerji ithalatını dışarıda tutarsanız 3,5 milyar dolarlık
cari fazla var. Fakat enerji açısından fakir bir ülkeyiz. O nedenle enerji
ithalat faturamız oldukça yüksek, son 12 ayda 58,8 milyar dolar civarında dedi.
Türkiyenin enerji ithalatını azaltmak için yerli ve yenilenebilir enerji
kaynakları ile nükleer enerjiyi harekete geçirmek için çalıştığını belirten
Şimşek, daha da önemli yüksek katma değerli ürünler üretmeye çalıştığını, bu
nedenle Ar-Geye büyük önem verdiklerini dile getirdi.
Eğitime de büyük öncelik verildiğini kaydeden Şimşek, 40-50 yılı
şekillendirecek en önemli unsurlardan birinin de eğitim olduğunu ifade etti.
-Türkiyedeki vergi uygulamaları-
Türkiyedeki vergi uygulamaları konusunda da bilgi veren Mehmet Şimşek, AK
Parti hükümetleri döneminde kurumlar vergisinin yüzde 33ten yüzde 20ye, gelir
vergisinin en üst diliminin yüzde 49,5tan yüzde 35e, en alt diliminin yüzde
22den yüzde 15e düşürüldüğünü, asgari ücret üzerindeki vergilerin ise yüzde 0-5
aralığında sınırlandırıldığını hatırlattı.
KDV oranlarının eğitim, sağlık, turizm, giyim gibi 4-5 temel alanda yüzde
18den yüzde 8e, temel gıda ürünlerinde yüzde 8den yüzde 1e düşürüldüğünü
anımsatan Şimşek, Sadece tütün ürünlerinde yani sigarada, içkide, otomobil ve
akaryakıt ürünlerinde vergileri artırdık. Diğer bütün alanlarda neredeyse
vergileri indirdik dedi.
Tüketim üzerinden vergilendirmenin Türkiyede çok yaygın olduğunu kaydeden
Şimşek, Ben inanıyorum ki dünyada da trend ona doğru dönecektir. Çünkü
şirketlerin yatırımlarını artırmak ve istihdamı artırmak için şirketin üzerindeki
vergi yükünü daha makul düzeyde tutmak önemli ifadelerini kullandı.
En önemli sorun alanlarından birinin kayıtdışılıkla mücadele olduğunu ve
Türkiye olarak bu alanı çok önemsediklerini belirten Şimşek, Türkiyenin son
yıllarda kayıtdışılıkla mücadelede önemli başarı sağladığını, fakat geldikleri
noktadan hala memnun olmadıklarını ve kat edilecek daha çok mesafe bulunduğunu
söyledi.
Bakan Şimşek, Genel ekonomide kayıtdışılık oranı yüzde 27ler civarında,
istihdam açısından baktığımız zaman kayıtdışılık yüzde 38 civarında. Onun için
daha kat edeceğimiz çok mesafe var, kayıtdışılığı daha azaltmamız lazım dedi.
Muhabir: Leyla Ataman Özel - Hatice Özdemir
Yayıncı: Fazilet Özer