Avustralyalı bilim adamları kokain ve diğer uyuşturucu çeşitlerinin bağımlılığını tedavi etmede yeni bir çığır açtı. Bilim adamları, beyinde bulunan TLR4 adı verilen bağışıklık reseptörünün kokain bağımlılığını artırdığını keşfetti. Bu reseptörün uyuşturucu ile bir araya gelmesini engellemek için "naloxone" adı verilen ilaç geliştirdiklerini duyuran Avustralyalı bilim adamları, klinik deneylerden sonra ilacın ilk olarak kokain daha sonra ise sigara, alkol ve metamfetamin bağımlılarında kullanılacağını açıkladı.

Kokain kullanımında dünyada 4'üncü sırada yer alan Avustralya'da, Adelaide Üniversitesi'nden Prof. Mark Hutchinson ve Colarado Boulder Üniversitesi'nden Dr. Alexis Northcutt'ın başında bulunduğu ekip, bağımlılarda uyuşturucu yokluğunda oluşan nöropatik ve kronik ağrılar konusunda yaptıkları araştırmalarda sevindirici gelişme yaşadı. Ekip, Toll-like receptor 4 olarak bilinen ve kısaca TLR4 adı verilen bağışıklık reseptörünün, morfinin yapısındaki bağımlılık oluşturan özelliği arttırdığını keşfetti. Şimdilerde ekip, morfin gibi bir diğer uyuşturucu çeşidi olan kokainin de aynı özellikleri taşıyıp taşımadığına bakıyor.

Prof Hutchinson, "Önceki araştırmalarımız, TLR4'ün eroin gibi uyuşturucuların bağımlılık oluşturma derecelerini arttırdığını göstermişti. Ama şimdi ilk defa TLR4'ün kokain bağımlılığında da anahtar rolü oynadığını keşfettik." dedi. Araştırmada ayrıca, bağışıklık sisteminin beyinle sürekli bir iletişim halinde olduğu ve beyni vücuttaki sağlık değişiklikleri konusunda bilgilendirdiği ortaya çıktı.

Daha önce sinir sistemi destek dokusu olan "glial" isimli beyin hücrelerinin bir çeşit yapıştırıcı gibi hareket ederek beyni bir arada tuttuğu ve nöronları beslediği düşünülüyordu. Ancak konu ile ilgili yaptıkları araştırmalar hakkında açıklamada bulunan Dr. Northcutt, "İnsan beynindeki 'glial' isimli hücreler, beyindeki kokaini, morfini ve diğer uyuşturucuları fark edebiliyor. Bir işgalci hastalık mikrobu var diye düşünüyorlar. Tıpkı dikkat tehlike var uyarısı gibi. Sonrasında ise vücudun bağışıklık sisteminin karşı harekatını başlatıyorlar. İşte bu kritik element, uyuşturucu alışkanlığını bu aşamada oluşturuyor." dedi.

Araştırmacılar, bağımlılığı oluşturan TLR4 reseptörünün uyuşturucu ile bir araya gelmemesi için "naloxone" adı verilen bir ilaç geliştirdi. Dr Northcutt, "Mesela kokain uyuşturucusu TLR4 reseptörü ile buluşamazsa, bağımlılığa neden olan 'glial' hücreleri aktif hale gelemez. Eğer enformasyon gelmezse, o zaman kokain kullanmada olduğu gibi beynin ödüllendirme bölümleri harekete geçemez." diyerek ilacın işlevini ortaya koydu. İlacın klinik deneylerinin ise yakın zamanda başlaması bekleniyor.

TEDAVİ, DİĞER BAĞIMLILIKLARDA DA KULLANILABİLİR

Araştırmacıları en fazla heyecanlandıran konu ise bu ilacın diğer uyuşturucu bağımlılıklarının tedavisinde de kullanılabilecek olması. Prof. Hutchinson, gelecekte ilacın çok farklı bağımlılıkların tedavisinde kullanılabileceğini söyledi. İlacın aynı zamanda sigara, alkol ve metamfetamin bağımlıları için de bir ümit ışığı olduğuna işaret eden Dr. Northcutt ise "Henüz sigara, alkol ve diğer uyuşturuculara olan etkiyi incelemedik. Ancak kuvvetle muhtemel bu uyuşturucularda da aynı sonuçları almayı ümit ediyoruz." açıklamasında bulundu.

Öte yandan, uyuşturucu bağımlılığının çok komplike bir olay olduğuna işaret eden Northcutt, sürecin tıbbi olduğu kadar psikolojik tedaviyi de gerektirdiğine işaret etti. Dr. Northcutt ayrıca, ilacın bağımlılardaki uyuşturucu açlığını ortadan kaldırmasının, bağımlıları motive ederek başarı şansını arttıracağını kaydetti. CİHAN