DİYARBAKIR (A.A) - Uluslararası Kültürel Araştırmalar Merkezince
(UKAM) Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki 13 ilde 2 bin 985 kişi ile "Kürt
Sorunu ve Çözüm Süreci Algı" adıyla bir araştırma yapıldı.
Dicle Üniversitesi (DÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlhan Kaya ve Yrd. Doç. Dr.
İlhan Gültekin ile Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan
Aydın, Liluz Otelde düzenlenen toplantıda basın mensuplarıyla bir araya geldi.
Doç. Dr. Kaya, toplantıda UKAMın çözüm sürecini araştırdığını, "Kürt Sorunu
ve Çözüm Süreci Algı" araştırmasının, Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Güneydoğu
ve Doğu Anadoludaki 13 ilde, 18 yaş ve üzeri 2 bin 985 kişiyle yüz yüze görüşme
yöntemiyle yapıldığını söyledi.
Araştırmanın, 3 temel alana odaklandığını, bunların çözüm sürecinin
bölgedeki algılanma biçimi, sürecin aktörleri ve çözümün bileşenleri olduğunu
kaydeden Kaya, araştırmanın çözüm süreci için çok önemli bir fotoğraf sunduğunu
belirtti.
Araştırmaya katılanların yüzde 84ünün çözüm konusunda oldukça iyimser
olduğunu belirttiğini, hükümetin çözüm yönündeki girişimlerini yüzde 68,35
oranında samimi bulan katılımcıların, muhtemel çözümsüzlük durumunda büyük hayal
kırıklığı yaşayacaklarını ifade ettiğini bildiren Kaya, "eğer hükümet üzerine
düşeni yapmazsa büyük hayal kırıklığı yaşarım" diyenlerin oranının yaklaşık yüzde
76 iken, "PKK üzerine düşeni yapmazsa büyük hayal kırıklığı yaşarım" diyenlerin
oranının ise yaklaşık yüzde 74 olduğunu vurguladı.
-Sürecin en önemli aktörü Başbakan Erdoğan-
Doç. Dr. Kaya, PKKnın silah bırakabileceğine inananların oranının yüzde 70
civarında olduğunu, çözüm sürecinin en önemli aktörünün Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan olarak görüldüğünü, araştırmaya katılanların yüzde 77,69unun "Erdoğan
isterse Kürt sorununu çözebilir" dediğini aktardı.
Erdoğanın, aynı zamanda yüzde 68,9 ile devlet cephesinin en önemli aktörü
olarak görüldüğünü belirten Kaya, araştırmaya katılanların yüzde 88,3ünün
CHPnin süreçteki tutumunu çözümü engelleyici bulduğunu, bu oranın MHP için yüzde
94,4 olduğunu kaydetti.
"Araştırmaya katılanların yüzde 73,33ü Öcalan isterse PKKnın silah
bırakabileceği düşüncesini taşımaktadır. Araştırmaya katılanların yüzde 67,2si
yeni anayasanın Kürt sorununun çözümünde kritik bir etkiye sahip olduğuna ve
mevcut meclisin yeni bir anayasa yapabileceğine inanıyor. Katılımcılara
yöneltilen hangisi olursa Kürt sorunu çözülür sorusuna verilen cevaplara
bakıldığında, anadilde eğitim yüzde 41 ile en yüksek oranda çıkmaktadır" diyen
Kaya, çözüm için PKKya yönelik genel afı gerekli görenlerin oranının yüzde 34,4
demokratik özerkliğin ise 24,71 olduğunu dile getirdi.
-En iyi statü eşit vatandaşlık-
Araştırmaya katılanların yüzde 62,8inin eşit vatandaşlığı, Kürtlere
tanınabilecek en iyi statü olarak gördüğünü anlatan Kaya, şöyle konuştu:
"Anadilde eğitim hakkı ve genel af, barış için atılması gereken en önemli
adımlar olarak öne çıkmaktadır. Özellikle anadilde eğitim en önemli talep olarak
görülmektedir. Ayrıca, Kürtlere tanınabilecek en iyi statünün ezici bir çoğunluk
tarafından eşit vatandaşlık olarak görülmesi, çözümü kolaylaştıran yaklaşım
olarak değerlendirilmelidir. Katılımcıların yüzde 68i Kandil sürece dahil
edilmezse kalıcı bir barışın sağlanamayacağına inanıyor."
-"Akil insanlar tarafsız"-
Araştırmada katılımcıların yüzde 55inin akil insanların tarafsız ve doğru
isimlerden oluştuğuna inandığını, akil insanların sorunun çözümüne önemli katkı
sağlayabileceğinin düşünenlerin oranının yüzde 62 olduğunu bildiren Kaya, yüzde
86lık oranın, BDPyi çözüm sürecine en fazla destek veren muhalefet partisi
olarak gördüğünü aktardı.
"Çözüm sürecinin kim ya da kimler tarafından sabote edilebileceğini
düşünüyorsunuz- sorusunda katılımcıların yüzde 32si MHP, yüzde 26sı CHP, yüzde
15i derin devlet ve yüzde 14ü dış güçler cevabını vermişler. MHP ve CHPnin
çözüm karşıtı söylemleri bölge halkı arasında tepki ile karşılanmakta ve barışı
sabote edebileceği kaygısına neden olmaktadır" diyen Kaya, katılımcıların yüzde
21inin çatışmalı dönemde zarar gördüğünü belirttiğine dikkati çekti.
Araştırmada çözüm konusunda yüksek bir beklenti olduğunun ortaya çıktığını
da ifade eden Kaya, "Olmaması durumunda büyük bir hayal kırıklığı yaşanacağı
görülüyor. Hükümetin Kürt politikasının büyük ölçüde onaylandığını görüyoruz.
Araştırmayı bağımsız bir şekilde yaptık. Herhangi bir taraf için yapılmadı. Bütün
kamu kurumlarına araştırmayı gönderdik" şeklinde konuştu.
Muhabir: Nurten Aslan
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu