MUĞLA (A.A) - Levent Kişi - Marmarisin Turgut köyünde bulunan
ve Türkiyede ayakta kalabilen tek piramit mezar olduğu belirtilen tarihi eser,
turizme kazandırılmayı bekliyor.
İlçe merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Turgut köyünde bir tepede
yer alan piramit mezar, farklı mimari tarzıyla bölgeyi ziyaret eden yerli ve
yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Köye hakim bir noktada kayalıkların
üzerinde bulunan ve geniş bir alanı yüksekten gören mezara, yaklaşık 10 dakikalık
bir tırmanışla ulaşılabiliyor.
Marmaris Müze Müdürü Esengül Yıldız Öztekin, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, yöre halkı tarafından "Çağ Baba" olarak bilenen piramidal mezar
hakkında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Şahin Gümüşün bir
tez çalışması yaptığını söyledi.
Söz konusu anıtsal mezarın Türkiyede ayakta kalan tek piramit şekilli mezar
olduğunu belirten Öztekin, "Mezardaki yazıtta mezarın, M.Ö. 2. yüzyılda savaşçı
Diagoras ve karısı Aristomakha için yapıldığı yazıyor. Yazıttan, daha önce
mezarın ön cephesinde aslan ile piramidal çatının tepesinde mezar sahibinin
heykellerinin yer aldığı anlaşılıyor" dedi.
Piramit mezarda geçmiş yıllarda kaçak kazılar yapıldığını ifade eden
Öztekin, müze müdürlüğü olarak tarihin eserin turizme kazandırılması için proje
hazırlığı içinde olduklarını bildirdi.
-"Türbe sanıp dua etmeye gidiyorduk"-
Turgut köyü muhtarı Naci İşler ise örnekleri genelde Mısırda yer alan
piramit mezarın muhafaza altına alınmasını ve yürüyüş yolu yapılmasını
istediklerini dile getirdi.
İlk olarak 60lı yıllarda piramitte kaçak kazılar yapıldığını, içindeki
mezarların yağmalandığını ifade eden İşler, "En kısa zamanda piramidin etrafının
çevrilmesi ve denetim altına alınması gerekiyor. 2005te muhtarlık olarak Kültür
Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne yazılı olarak başvurduk ama piramit
mezarın restore edilerek turizme kazandırılması için bugüne kadar bir adım
atılmadı" diye konuştu.
Türkiyede tek olan bir tarihi yeri koruyamadıkları ve turizme
kazandıramadıkları için üzüldüklerini dile getiren İşler, "Önceki yıllarda
mezarın kime ait olduğu ve tarihi hakkında bilgi sahibi değildik. Eskiden türbe
zannederdik. Büyüklerimiz bizi oraya götürür yemek yedirirdi, dua ederdik" dedi.
Bölgeye gelen uzmanların, söz konusu tarihi eserin bir piramit mezar
olduğunu tespit ettiklerini anlatan İşler, şöyle devam etti:
"İki yıl önce köyümüzü ziyaret eden bir uzman, Türkiyenin her yerini karış
karış gezdiğini ve söz konusu piramit mezarın Türkiyede bir örneğini daha
görmediğini söyledi. Artık köyümüze gelen yerli ve yabancı turistlere bu tarihi
eserin bir piramit mezar olduğu yönünde bilgi veriyoruz. Ulaşılması zor olduğu
için çok fazla olmasa da zaman zaman turistler tepeye çıkarak mezarı yakından
görüyorlar."
-Mısırdan etkileşimle yapılmış olabilir-
Tarihi eserde inceleme yapan arkeolog Bora Ayyıldız da Turgut köyündeki
piramit mezarın Türkiyede tek olduğunu düşündüklerini, bugüne kadar bir örneğine
rastlanmadığını kaydetti.
Piramit mezarı bölgeyi dolaşan seyyahların tespit ederek tanıttığını
vurgulayan Ayyıldız, "Bölgemizdeki mezarlar yatık ve gömme şeklinde. Bu mezarın
Mısırdan etkileşimle piramit şeklinde yapıldığı tahmin ediliyor. Bu konuda
araştırmalar sürüyor" diye konuştu.
Yüksekliği yaklaşık 6 metre, içi ise 3 metrekare olan, tavanı kubbe
şeklindeki piramit mezarın yazıtında eski Yunanca şu ifadeler yer alıyor:
"Siz beyaz dişli hayvanlar, her zaman size öngörülen yerde kalın. Çünkü ben
en yukarıda her şeyi gözetleyeceğim ki hiçbir korkak adam gelip de mezara zarar
vermesin. Çünkü bu, savaşta ölen Diagoras isimli bir adamın ve örnek çocuklar
yetiştirmesiyle kocasına sadakat anlayışıyla herkesten üstün, babasının
Aristomakha olarak isimlendirdiği tanrılarla kıyaslanası karısının mezarıdır."
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu