BURDUR (A.A) - Volkan Poliçe - Türkiyede unutulmaya yüz tutmuş
üflemeli çalgılardan Çığırtma, Burdurdaki son ustası tarafından günümüzde
yaşatılmaya çalışılıyor.
Tarihi Orta Asyaya dayanan ve Toros Dağlarının batı kesiminde yaygın
olarak kullanılan, dilsiz, üflemeli bir çalgı olan çığırtma, Burdurda nefesli
saz ustası Mehmet Bedel tarafından yapılmaya devam ediliyor.
Mehmet Bedel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, baba mesleği olarak yaklaşık
50 yıldır müzik aleti yapımıyla ilgilendiğini söyledi. Bunlar arasında ney,
sipsi, kaval gibi nefesli aletlerin yer aldığını kaydeden Bedel, unutulmaya yüz
tutmuş müzik aletlerinden çığırtmayı kendi imkanlarıyla yaşatmaya çalıştığını
ifade etti.
Çığırtmanın bölgede yıllardır şenliklerde, düğünlerde ve festivallerde
çalınan nefesli bir müzik aleti olduğunu anlatan Bedel, artık çığırtma yapımının
oldukça azaldığını vurguladı. Halk arasında düdük olarak da anılan çığırtmanın en
büyük özelliğinin kartalın kanat kemiğinden yapılması olduğuna dikkati çeken
Bedel, ancak kartal kemiğinin bulunmasının zor olmasından dolayı plastik ve kamış
kullanılabildiğini söyledi.
Bedel, tarihi çok eskilere dayanan çağırtmanın yok olmak üzere olduğunu dile
getirerek, şunları kaydetti:
Günümüzde benden başka kimsenin ürettiğini sanmıyorum. Yaklaşık 10 yıldır
Burdur, Antalya, Denizli ve Afyon gibi çevre illerin dağ köylerini dolaşıyorum.
Buralarda yaşayan köylülerden eskilerden kalma kartal kanadı kemiği ya da kartal
kanatları topluyorum. Topladığım kartal kemiklerini bir ay kül ya da toprağa
gömdükten sonra kemikleri süt ile kaynatarak, kokunun gitmesini ve kemikte
parlaklık oluşmasını sağlıyorum. Kemiğin uç ve baş kısımlarını kestikten sonra
perde deliklerini açıyorum. Önde beş, arkada bir tane olmak üzere toplam 6 ses
perdesi bulunuyor. Çığırtma, kartal kanadının büyüklüğüne göre 25-30 santimetre
oluyor. Yaklaşık bir oktav ses genişliği var.
Bedel, gelen siparişler üzerine üretim yaptığını belirterek, evinin
altındaki küçük bir atölyede çalıştığını, amacının kaybolmakta olan müzik
aletlerini gelecek nesillere taşımak olduğunu vurguladı.
Yayıncı: Tuncer Çetinkaya