MERSİN (A.A) - Mersin Ticaret Borsası (MTB) Yönetim Kurulu
Başkanı Abdullah Özdemir, karşılıksız çek sayısında yaşanan artışın bankaların
sorumluluğunun artırılmasıyla çözebileceğini bildirdi.
Özdemir, yazılı açıklamasında, geçmişte karşılıksız çıkan çeki yazana, hapis
yaptırımı uygulanmasının çeke itibar kazandırdığını belirtti.
Ancak yeni yapılan düzenlemelerle, karşılıksız çek kesenlere hapis cezası
verilmesinden vazgeçildiğine işaret eden Özdemir, şöyle devam etti:
Bu kanunla, piyasalarda fiilen var olan vadeli çek uygulamasının hukuki
bir zemine oturtulmasından biz de memnun olduk. Ancak, gerekli ilave tedbirler
alınmadan, karşılıksız çek kesmenin tamamen yaptırımsız kalması neticesinde, çek
itibarını kaybetmeye başlamış ve adeta senet haline dönüşmüştür. Bunun doğal bir
sonucu olarak, karşılıksız çek sayısında bir patlama yaşanmaya başlamıştır.
2011 yılı sonu itibarıyla karşılıksız çek sayısının son 10 yılın en düşük
seviyesine indiğini ifade eden Özdemir, şunları kaydetti:
Ancak, 2012 yılı başında çıkarılan yasayla karşılıksız çek kesmek
yaptırımsız kaldığı için, karşılıksız çek sayısı hızla artmaktadır. 2011 yılının
sonunda karşılıksız çek sayısı 594 binken, bu yıl kasım ayı sonu itibarıyla bu
rakam 824 bine ulaşmıştır. Yüzde 39 oranında bir artış söz konusudur. Daha da
önemlisi, karşılıksız çeklerin geç de olsa geri ödenme oranı geçen yıl yüzde 69
iken, bu yılın ilk 11 ayında bu rakam yüzde 43e gerilemiştir. Sonuç olarak
karşılıksız çek sayısı hızla artarken, bunların tahsilat oranlarında müthiş bir
gerileme yaşanmaktadır. Bu durum piyasalarda ödeme kanallarını ciddi biçimde
tıkamaktadır. İyi niyetli ve dürüst firmalar alacaklarını tahsil edemedikleri
için, kendi borçlarını ödemekte zorlanmaktadır. Bundan dolayı gelecek adına
endişelerimiz artmaya başlamıştır.
Sorunun çözümü noktasında önerilerde bulunan Özdemir, açıklamasını şöyle
tamamladı:
Çek sorunu, bankaların sorumluluğunun artırılmasıyla çözülebilir. Bu
yapılırsa, bankalar müşterilerine çek verme konusunda daha hassas ve titiz
davranacaklardır. Çek karnesi verilmesinde, bankaların sorumluluk üstlenmelerini,
titiz ve duyarlı olmalarını sağlayacak bir sistem oluşturulmalıdır. Ancak, asıl
yapılması gereken şey, çekle iş yapan firmaların geçmiş ödeme performansları ve
kredibilitelerinin objektif bir değerlendirmeye tabi tutulduktan sonra, bu
bilgilerin merkezi bir sicil sistemi üzerinden isteyen firmalarla
paylaşılmasıdır. Bir başka çare olarak, çekler için mali risk sigortası
yaptırılması düşünülebilir.
Muhabir: Mustafa Çiftçi / Kerem Kocalar
Yayıncı: İsa Sansar