RİZE (A.A) - Muhittin Sandıkçı - Rize, Trabzon, Artvin ve
Giresunda yaş çay sezonunun açılması çay fabrikalarında çalışan mevsimlik
işçilerden çay üreticilerine, yöre esnafından sektörle ilgili iş kollarında
faaliyet gösterenlere kadar herkesin yüzünü güldürdü.
ÇAYKUR Genel Müdürlüğüne bağlı 47 yaş çay işleme fabrikası ile buna bağlı
çay alım evlerinde faaliyet gösteren 7 bin 290 geçici işçi 20 Nisan itibari ile
işbaşına çağrıldı. Böylece ÇAYKURda kadrolularla birlikte, çalışan sayısı 10
bine yaklaşacak. Bölgedeki 145 özel sektör çay fabrikası, çay alım yerleri,
nakliye ve yevmiye işleri ile sektörle ilgili iş kollarında toplam yaklaşık 40
bin kişi daha çay sezonunda işbaşı yapacak. Geçici işçiler, yaş çay sezonunda 120
ile 150 gün arasında çalışacak.
Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, sezon hazırlıklarının devam ettiğini, bölgede hava şartlarına bağlı
olarak hasadın, 10 Mayısta başlayacağını tahmin ettiklerini belirtti.
Geçtiğimiz yıl Doğu Karadenizde yaklaşık 1 milyon 150 bin ton yaş çay
üretildiğini ifade eden Erdoğan, "Bu yıl tarladaki yaş çay filizlerine
bakıldığında geçmiş yıllara yakın bir üretimin gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.
Yani Türkiyede tüketilen çay kadar üretim gerçekleşecek" diye konuştu.
Bölge ekonomisinin lokomotifinin çay olduğunu, alternatifinin bulunmadığını
belirten Erdoğan, şunları söyledi:
"Çay eşittir hayat. Bölgede çay her şey demek. Bu nedenle süreci o kadar iyi
yönetmeliyiz ki ekonomik kayıpları engellemeliyiz. Sadece Rizede çay olmadığını
düşünürsek ancak 30 bin kişi iş bulabilir. Nüfusun 350 bin olduğunu düşünürsek
geride kalan insanların buradan göç etmesi gerekir. Geçmiş dönemlerde yanlışlar
yapıldı ve ürün değer kaybetti. Son dönemlerde devlet tarafından başlatılan kaçak
çayla mücadele, kaçak çaylarla yakalananların teşhiri, çayla ilgili bilgi
seviyesinin yükselmesi insanların daha özverili çalışarak ürünü daha iyi noktaya
taşıyacaktır. Bu yıl süreç çok daha iyi yönetilecektir."
Çaydan, tarladan bardağa gelinceye kadar bir milyonu aşkın kişinin istifade
ettiğini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Çay, hasat eden 204 bin müstahsil ile ailelerinden, yeşil çayı siyah çaya
dönüştürüp paketleyerek Türkiyenin bütün köşelerine gönderen sanayicisine,
pazarlamacısından çay ocağı işletmecisine varıncaya kadar bin milyonun üzerinde
insana ekmek kapısı oluyor. Türkiyede çay bir kültür haline geldi. Dünyada bu
denli özelliği olan ve tüketilen başka bir içecek türü yok. Böylesi bir ürüne
devletin de özel sektörün de üreticinin de çok iyi sahip çıkması lazım."
Çay ile ilgili yasal bir düzenleme yapılması gerektiğini savunan Erdoğan,
"Çayda üretimden tüketime kadar tüm süreci kapsayan yasal düzenlemeye ihtiyaç
var. Boşluk bırakmamalıyız. Dünyada çay sektöründeki sorunların çözümünün
temelinde yasal düzenlemeler var. Bunu başarabilirsek sadece Rizeye en az 200
milyon lira fazladan girdi sağlarız. Bu iş için elimizi hep birlikte taşın altına
koymalı, başkasında beklememeliyiz" dedi.
-"Yaş çay sezonunda kredi kullanımı azalıyor"-
Rize Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Güven Aksoy, yaş
çay döneminin başlaması ile piyasaya sıcak para girdiğini, esnafın kredi
kullanımının azaldığını, kredi ödemelerinde artış gözlendiğini belirtti.
Esnaf için mart ve mayıs aylarının maddi açıdan sıkıntılı dönemler olduğunu
belirten Aksoy, "Piyasa, çay işçisinin maaşını almasıyla canlanır. İlk yaş çay
bedelinin ödenmesi ile ekonomi oldukça rahatlar. Esnafın ödemeleri kolaylaşır.
Bölgede ekim ayına kadar ekonomik rahatlık devam eder. Bu dönemde kefil bulma
noktasında sıkıntı yaşanmaz. Sıcak para bölge ekonomisini güçlendirir" diye
konuştu.
Aksoy, kış aylarına göre azalan kredi oranının yüzde 60 seviyelerinde
olduğunu, işçinin ve üreticinin sezonun ilk çay parası ile çay gübresi ve çay
malzemesi ücretlerini ödediğini kaydetti.
Yayıncı: Murat Kaban