AKSARAY (A.A) - Öner Taş - Kapadokya bölgesinde yüzlerce yıllık
geçmişe sahip hasır sepeti dokumacılığı yeniden canlandırılarak, turizme
kazandırıldı.
Aksarayın Gülağaç ilçe Kaymakamı Harun Yücel, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, örgü tekniği ile yöreye özgü bir dokuma ürünü olan hasır sepetlerin
asırlardır bölgede üretildiğini söyledi.
Gülağaç hasır sepetlerinin Karasu Havzası adı verilen sulak alan çevresinde
yapıldığını belirten Yücel, Gülağaç ile Gülpınar, Demirci, Bekarlar ve Sofular
beldelerinde yüzyıllardır devam ettirilen bir el sanatı olan hasır sepetleri,
ebeveynlerin çocuklarına öğretmeleri ile günümüze kadar yaşatıldı dedi.
Yücel, genellikle yöre halkı tarafından bakliyat saklama amacıyla kullanılan
hasır sepetlerin son yıllarda plastik kullanımının artmasıyla unutulma tehlikesi
ile karşı karşıya kaldığını anlatarak, şunları ifade etti:
Gülağaç hasır sepetleri, özellikle doğal yapısı ve örgü tekniği sebebiyle
içine konulan bakliyatı uzun süre bozulmadan saklayabilmesi, taşıdığı kültürel
değer nedeniyle tercih ediliyordu. Son yıllarda hasır sepetlerin plastik ürünlere
yenilmesiyle maddi bir getirisi kalmayan bu sanatla uğraşanların sayısı azalmaya
başladı. Unutulmaya yüz tutan bu el sanatını canlandırmak, gelecek kuşaklara
aktarmak ve turistik değer olarak tüketime sunmak amacıyla geçmiş yıllarda bir
çalışma başlattık. Gülağaç Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ile iş birliği içinde
açılan kurslarda çok sayıda gence bu el sanatı öğretilerek tekrar canlanması
sağlandı.
Ahiler Kalkınma Ajansının desteğinde Gülağaç Hasır Sepetlerinin Turizme
Kazandırılması Projesini tamamladıklarını vurgulayan Yücel, proje kapsamında 24
bayan kursiyere hasır sepet örücülüğü konusunda eğitim verildiğini, tanıtım
amacıyla internet sitesi oluşturulduğunu ve bin adet dergi basıldığını ifade
etti.
-Kapadokya turizmine yeni ürün kazandırıldı-
Yücel, proje sonrasında eğitim alan kadınların faaliyetlerini, kurdukları
dernek çatısı altında sürdürdüklerini dile getirerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
Tüm bu çalışmalarla birlikte artık Gülağaç hasır sepetleri Kapadokya
turizmine kazandırılıyor. Sepetler yeniden tasarlanarak boyutlarına göre
kalemlik, bakliyat saklama kabı, çamaşır sepeti ve diğer hediyelik eşyalar gibi
birçok alanda kullanılabiliyor. Turistlerin yoğun olarak ziyaret ettiği Ihlara ve
Manastır vadilerinde satılabilmeleri için çalışmalara başladık.
Hasır sepetlerin yapılışı hakkında da bilgi veren Yücel, şunları kaydetti:
Kamışlar sazlıklardan kesilerek 2 hafta kurutuluyor. Depoya kaldırılan
kamışlar örme işine başlanmadan bir gün önce ıslatılarak örülme safhasına
geçiliyor. Kamışlar birbirine saç örgüsü biçiminde bağlanarak tura adı verilen
ipler elde ediliyor. Büyüklüğüne göre 20-50 arasında tura birleştirilerek,
sepetin iskeleti oluşturuluyor. Sonrasında ise sepet örülüyor. Örme sırasında
çaput adı verilen bez parçaları ile motifler yapılıyor. Motifler kilim
motifleriyle benzerlik gösteriyor. Günümüzde bu motiflerin yanı sıra sepete
isimler de işlenebilmektedir. İsteğe ve ihtiyaca göre aynı örgü tekniği ile
sepetlere kapak da yapılabiliyor.
Yücel, geleneksel el sanatlarının bölgenin kültürel mirası olduğunu
belirterek, Bu mirasın gelecek kuşaklara aktarılması ve yaşatılması, kültürel
benliğin ve özgünlüğün korunabilmesi bakımından çok önemli diye konuştu.
Yayıncı: Ahmet Kayır