ZONGULDAK (A.A) - Erdinç Aksoy - Kış öncesi temizletilmeyen
bacalarla sobada yakılan kalitesiz kömürlerin, karbonmonoksit zehirlenmelerine
yol açabildiği bildirildi.
Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi ve Maden Mühendisleri Odası (MMO) Zonguldak Şube Başkanı Yrd. Doç.
Dr. Erdoğan Kaymakçı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ucuz ve kalitesiz kömür
kullanımının, sobalardan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenmelerin en önemli
nedenleri arasında yer aldığını söyledi.
Türkiyede ısınmada genellikle kömür sobalarının kullanıldığını dile getiren
Yrd. Doç. Dr. Kaymakçı, şunları kaydetti:
Karbonmonoksit zehirlenmelerinin en önemli nedenleri arasında gösterilen
kalitesiz kömürler, düşük kalorisiyle ısınma verimliliğini de olumsuz etkiliyor.
Külü ve nemi yüksek olan kalitesiz kömür, ısınma için yanlış tercihtir. Isınmayı
sağlayan da kömürün kalorisidir. Nemi yüksek kömür aldığınızda ısınmak için daha
fazla kömür yakmanız gerekir. Torbalı kömür tercih edilmeli ve mutlaka kalori
değeri öğrenilmeli. Kalori değerinin, yerli kömür için en az 4 bin kilokalori,
ithal kömürde de 6 bin kilokalori olmalıdır. Karbonmonoksit kömürün sobada tam
yanmamasıyla ortaya çıkıyor. Gaz, ev ortamına sızması durumunda da zehirlenmelere
yol açıyor. Ne yazık ki ucuz fiyatından tercih edilen kömürler, cana mal oluyor.
Uyarılara rağmen maalesef fosil yakıtların bilinçsizce yakılmasından kaynaklanan
zehirlenmelere bağlı ölüm sayısı artmaktadır.
Yrd. Doç. Dr. Kaymakçı, soba borularının mümkün olduğunca kısa kurulmasının
önem taşıdığını vurgulayarak, Bacanın çekişini zayıflatmamak için borular
bacaya fazla sokulmamalıdır. Zehirlenmelerin önlenmesi için kaliteli kömür
kullanımı, gece yanan soba üzerine kömür atılmaması ve lodoslu havalarda soba
yakmamaya dikkat edilmesi önemlidir dedi.
İyi yanma için bacanın temiz olmasının önemine değinen Kaymakçı, yılda en az
bir kez temizlenmesi gereken bacalarda zehirli gazların oda içine gitmesini
önlemek için rüzgar yönüne göre yön değiştiren kapak kullanılmasında yarar
olduğunu kaydetti.
-Zehirlenme belirtileri-
MMO Şube Başkanı Kaymakçı, karbonmonoksit zehirlenmesi vakalarında baş
ağrısı, bilinç bulanıklığı, baş dönmesi, bulantı ve halsizlik görüldüğünü ifade
ederek, şöyle devam etti:
Sobadan gaz sızması durumunda karbonmonoksitle dolu odanın
havalandırılması gerekir. Zehirlenen kişinin derhal ortamdan uzaklaştırılmalısını
ve 45 saniye içinde dışarıya çıkarılacak şekilde kurtarma planı uygulanması
şarttır. Oksijen yetmezliği en çok sinirleri ve beyni etkiler. Kişiler uzun süre
zehirlendiğinin farkına varamazlar. Suni teneffüs ve kalp masajı gibi gerekli ilk
müdahale yapılmadığı durumda, zehirlenmeye maruz kalan kişi yaşamsal açıdan ciddi
tehlike yaşar.
Kömürün tam yanmasını sağlamak açısından, kullanılan kömüre uygun soba
seçimine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Kaymakçı, Uçucu madde içeriği
az olan ithal kömürler alttan tutuşturulmalı. Yerli kömürlerin ise üstten
tutuşturularak yakılması uygundur. Tam yanmanın soba içinde gerçekleştirilmemesi
durumunda oluşan zehirleyici karbonmonoksit gazının bacadan ortaya yayılabilir
diye konuştu.
Yayıncı: Ebubekir Gülüm