ESKİŞEHİR (A.A) - Yıldız Gündoğmuş - Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi (ESOGÜ) Tıbbi Cerrahi Deneysel Araştırmalar Merkezinde (TICAM)
Müdürü Prof. Dr. Kubilay Uzuner, Yeni çıkarılan yasa ve yönetmeliklerden sonra
artık rastgele hayvan kullanımı mümkün değil. Deney hayvanı isteyen
araştırmacılar; yerel etik kurula çok özel şartlar dışında hayvanın acı
çekmeyeceğini garantilemek zorunda dedi.
Prof. Dr. Uzuner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ESOGÜde 1994 yılından
bu yana hizmet veren TICAMın, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının mayıs
ayında yayımladığı Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan
Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik gereği bakanlıktan ruhsat
alarak, tam donanımlı yeni binasına taşındığını kaydetti.
TICAMda kobay, fare, tavşan üretim ve bakımı yaptıklarını ifade eden Prof.
Dr. Uzuner, şöyle konuştu:
Yeni çıkarılan yasa ve yönetmeliklerden sonra rastgele hayvan kullanımı
mümkün değil. Hayvan kullanımı çok sıkı koşullar altında yapılmak zorunda. Bu
tesisler kontrollü bir şekilde deney hayvanı gerekliliği olan araştırmalarda ve
eğitimlerde deney hayvanı sunmak üzere özel kurulmuş tesislerdir. Burada hayvan
refahı en üst düzeyde sağlanıyor. Bu hayvanların eğitim ve araştırmaya
alınabilmesi için yerel etik kurul raporu şartı var. Etik Kurulda avukat, sivil
toplum örgütü temsilcisi, veteriner hekim ve konunun uzmanı bilim adamları
bulunuyor. Yerel Etik Kurul bu çalışmada deney hayvanının çalışması gerekli
midir-, bu çalışmalar tek hücrelilerde, hücre kültüründe ya da simülasyonla
yapılabilir mi- bunu araştırır. Eğer bu olmayacaksa deney hayvanının hangi
türünde, niçin çalışıyor- bunu sorgular. Deney hayvanı sayısını bu kurulun
içinde bulunan istatistikçiye denetlendirir. Yerel Etik Kurula hangi hayvanla
çalışmak istediğinizi, hayvanın çalışma koşullarını, bakım koşullarını ve çok
özel şartlar dışında hayvanın acı çekmeyeceğini garantilemek zorundasınız.
-Hayvanın refahı düşünülmüş bir tesisi-
Prof. Dr. Uzuner, tesisteki havanın özel klima ve ısıtma sistemleri ile
deney hayvanlarına virüs ve bakterilerden arındırılarak verildiğini anlatarak,
şunları söyledi:
Bu hayvanlar üzerinde çalışmaya ancak başka bir metodu yoksa izin
veriliyor. Refahı için gereken bütün tedbirler alınıyor. Hatta şu anda hayvanları
tek başına kafese koyamıyoruz, çünkü canları sıkılabilir. İkiden fazla hayvan
koyamadığımız kafeslerin içine oyuncaklar atıyoruz. Bu kadar hayvanın refahı
düşünülmüş bir tesisi çoğu insan tesislerinde bile göremeyebilirsiniz. Deney
hayvanlarıyla yapılan çalışmalar bütün tedbirler alındıktan sonra sadece ya
onların başka türlerinin canlı kalmaları için ya da insanların çeşitli
hastalıklarına tedavi amaçlı olmak üzere, insanlık yararına çalışmaktayız ve çok
sıkı denetlenmekteyiz. Tesisimiz sivil toplum örgütlerine açıktır.
Yayıncı: Mürsel Çetin