HAKKARİ (A.A) - Yılmaz Kazandıoğlu - Hakkari, el değmemiş
doğası, 20 bin yıllık buzulları ve yemyeşil yaylalarıyla ziyaretçilerini
bekliyor.
Uzun yıllar süren terör olayları nedeniyle turizmde hak ettiği potansiyeli
yakalayamayan Hakkari, çözüm sürecinin ardından bölgede esen barış rüzgarlarıyla
rotasını kentin tanıtımına çevirdi.
El değmemiş doğası, 20 bin yıllık olduğu değerlendirilen buzulları,
sarayları, medreseleri, taş köprüleri ve dört mevsimin bir arada yaşandığı
yaylaları ve halkının misafirperverliğiyle ön plana çıkan kent, bölgenin gözde
turizm mekanlarından biri olmayı hedefliyor.
-Dağ ve yayla turizmi-
Binlerce metre yükseklikteki dağlar arasında bulunan ve hem dağcılık hem de
kış sporları açısından elverişli bir konumda olan kent, kuzey batısındaki
Karadağ, orta kesimindeki Cilo Buzul, güneyindeki Sat dağları ve krater
gölleriyle adeta cenneti andırıyor.
Kent merkezine 18 kilometre uzaklıktaki yaklaşık 3 bin metre yükseklikte
bulunan Berçelan Yaylası, ilkbahar mevsiminden itibaren dağcılık, kayak ve doğa
yürüyüşü yapmak isteyenlere eşsiz bir fırsat sunuyor.
Çok sayıda bitki türünün bulunduğu yayla, yöre halkı tarafından yazın
hayvanlarını otlatmak ve ürünlerini değerlendirmek için kullanılmaktadır.
Berçelan Yaylası başta olmak üzere Çukurca, Şemdinli ve Yüksekova
ilçelerindeki çok sayıda yaylada, özellikle yaz mevsimi süresince kara çadırlarda
yaşayan yaylacıları görmek mümkün.
Yayla yakınlarındaki Seyithan Buzul Gölü, çevreye ayrı bir güzellik
katmaktadır. Berçelan Yaylasının batısında bulunan Golan Yaylası ise yörenin en
önemli kayak merkezi olabilecek konumdadır.
-Koçanis Kilisesi-
Kente 25 kilometre uzaklıktaki Konak köyünde bulunan Koçanis Kilisesi,
genişçe düzlüklerin ve kayalıkların bulunduğu bir vadi içerisinde yer almaktadır.
Köyün doğu tarafında, vadiye hakim noktadaki doğal kayalık bir platform
üzerine kurulan kilisenin iç mekanı iki bölümden oluşmaktadır.
Kilise kapısı, renkli taşlarla süslenmiş, sivri kemerli girinti içerisine
açılmıştır. Cephenin çatıya yakın üst kesiminde sekiz satırlık Nasturi dilinde
bir kitabe yerleştirilmiştir.
Kilisede biri bu kitabenin altında, diğeri ortaya yakın yerde olmak üzere
dairesel şekilde iki güneş saati yer almaktadır.
-Meydan Medresesi-
1984 yılında onarımı yapılan medrese Hakkarinin Biçer Mahallesinde
bulunmaktadır. Medresenin giriş kapısındaki kitabeden 1700-1701 yıllarında
yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Hakkari yöneticilerinden İzzeddin oğlu İbrahim Bey
tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Dikdörtgen planlı medrese, avlulu,
iki katlı medreseler grubuna girmektedir. Yapıya güney cepheden girilmektedir.
-Kaya resimleri-
Hakkarinin batısında yer alan Van ve Hakkari sınırındaki Gevaruk ve Tirşin
yaylalarında kayalar üzerine kazınarak çizilmiş binlerce kaya resmi bulunmuştur.
Adeta açık hava müzesi niteliğinde ve çok geniş bir alana yayılan resimlerin
benzerlerine, Azerbaycan ve Filistinde rastlanmaktadır.
Buradaki tasvirlerin büyük çoğunluğu stilize edilerek yapılmıştır. Buna
karşılık, o devirlerde bölgede yaşayan av hayvanları hakkında da önemli bilgiler
yer almaktadır.
Resimlerin büyük bir kısmını, dağ keçileri, bizon ve çeşitli av hayvanları
ile avda kullanılan tuzak sahneleri ve sihirle ilgili motifler oluşturur.
-Halil Kilisesi-
Hakkariye 10 kilometre uzaklıkta, Halil mevkisinde bulunan kilisenin ne
zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir.
Nasturilere ait olduğu sanılan kilise, dikdörtgen planlı olup, doğu-batı
doğrultusunda iki bölümden oluşmaktadır. Kilisenin bütününde yontma taşlardan
yararlanılmıştır. Bununla beraber cephelerde düzgün sıralı kaba yontma taşlar da
görülmektedir. Kilisenin üzeri oldukça sağlam düz toprak damla örtülmüştür.
-Kayme Sarayı-
Şemdinli ilçesinde bulunan saray, eski yerleşmelerin kuzey tarafında,
bugünkü köy evlerinin batısında yer almaktadır.
İki katlı yapılan ve kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir alana
oturtulan sarayın duvarları kısmen ayakta kalabilmiş, örtüsü tamamen yıkılmıştır.
Kapı kuşatma kemerinin sağ ve sol üst köşelerine birer kitabe
yerleştirilmiştir. Kitabeler mermer üzerine ikişer satır halinde sülüs hatla
yazılmıştır.
-Taş köprü-
Şemdinli ilçesine 12 kilometre, Nehri köyüne ise 4 kilometre mesafede
bulunan köprü, Şemdinli Deresi üzerinde kurulmuştur. Yüksek dağların arasında
derin bir vadide yer alan, kuzey-güney istikametinde tek açıklık halindeki
köprünün her iki ayağı da kayalıklara oturmaktadır. Köprünün yüksekliği 11 metre
uzunluğu da 21 metre olup tek gözlü ve yolu eğimli köprüler grubuna girmektedir.
-Tarihi Çukurca evleri-
Çukurca Kalesinin yamacına kurulan kesme taştan yapılmış tarihi Çukurca
evleri, günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
Çok katlı ve kaleye yaslanmış vaziyette 19. yüzyılda inşa edildiği tahmin
edilen taş evler, Hakkari ve çevresindeki en önemli sivil mimari yapılarını
oluşturmaktadır.
Yayıncı: Levent Harman