DİYARBAKIR (A.A) - Sema Kaplan - Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca uygulanan Sosyal Dönüşüm ve Suni Tohumlama Projesi kapsamında, döllendirilen gebe hayvanlar ultrason cihazı ile takip ediliyor.
     Diyarbakır Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce bölgeye kazandırılan yüksek çözünürlüklü son teknolojik özelliklere sahip ultrason cihazı ile gebe olmadığı belirlenen hayvanlar suni tohumlama ile döllendirilirken, gebe olanlar ise özel bakıma alınıyor.
     Cihaz ile ölü doğumlar önlendiği gibi hayvan ölümlerine yol açan tümöral oluşum ve enfeksiyonlar önceden tespit edilerek uygun tedavi uygulanıyor.
     Veteriner hekimlerce gerçekleştirilen ultrason muayenesinde 24 günlük gebelikler bile teşhis edilirken, gebe olmadıkları halde gebe sanılıp ekonomik kayba neden olan yüzlerce hayvanın da tespiti yapılarak yetiştiricileri bilgilendiriliyor.
     Bugüne kadar bin 500 sığırda gebelik taraması yapılan cihaz sayesinde gebe havyan sayısında artış sağlanırken, birçok inekte metrit, ovarium kistleri ve tümöral oluşumların tespiti yapılarak erken teşhis ile ölümcül sonuçlara yol açabilecek sıkıntıların önüne geçildi.
    
     -Hayvanlarda planlı gebelik dönemi-
    
     Gelen talep doğrultusunda Bismil ilçesi Karatepe köyüne giden Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünde görevli veteriner hekimler Fatih Korkmaz ve Mehmet Atman, Karatepe Kooperatifindeki 300 ineğin ultrason cihazı ile muayenesini gerçekleştirdi.
     Muayene sonunda daha önce suni tohumlama yapılan ineklerin gebe olup olmadıkları, normal yoldan gebelik oluşumu ve hayvanlarda iltihap ve kist olup olmadığına bakıldı.
     Uygulama sonunda gebelik teşhisi konulan hayvanların ayrı bölümlere alınarak uygun bakım ve beslenmeleri, gebe olmayanların uygun tedavinin ardından döllendirilmesi, iltihap ve kist oluşumları tespit edilenlerin ise tedavilerinin yapılması programlandı.
     Veteriner hekim Fatih Korkmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sosyal Dönüşüm ve Suni Tohumlama Projesi kapsamında yapılan tohumlamaların saha tespitlerini ultrason cihazı ile yaptıklarını söyledi.
     Son teknoloji ile üretilen ve bölgede ilk olan cihaz sayesinde 24 günlük gebeliklerin bile tespitinin söz konusu olduğunu ifade eden Korkmaz, bu muayeneler sırasında metrit, ovarium kistleri ve tümöral oluşumlarla birlikte hayvanın karnında doğmadan ölen yavruların bile tespit edildiğini, erken teşhis sayesinde ölümcül sonuçlara yol açabilecek hastalıkların önüne geçildiği belirtti.
     Korkmaz, gebelik tespit edilen hayvanların ayrı bölümlerde bakım ve beslenmelerinin yapılması gerektiğine dikkati çekerek, Gebeliğin 7nci ayından sonra hayvanlar süt verimi için, sağımından kesilerek kuruya alınır ve 2 ay dinlendirilir. Özel bakım ve beslenme gruplarına alınan hayvanların ultrason cihazı ile doğum vakitleri belirlenir. Cihaz sayesinde artık habersiz, sürpriz doğumlar olmuyor. Ultrason cihazının kullanımından önce hayvan sağımdan çıktığında yavrusunun doğup düştüğüne tanık olunurdu. Artık bu manzaralar yaşanmıyor. Muayenede gebe olanlar özel bakıma alınıyor, gebe olmadığı tespit edilenler ise suni tohumlama ile döllendirildiğinden planlı bir gebelik dönemi söz konusu oluyor dedi.
    
     -Gebe hayvan oranında ciddi artış-
    
     Korkmaz, büyük işletmelerde gebe olmayan hayvanların verim kaybına neden olduğunu vurgulayarak, gebe olanların takibini yaptıklarını gebe olmayanların ise programa alınarak suni tohumlama ile döllendirildiğini söyledi.
     Suni tohumlama yapılan hayvanları 24 gün sonra da ultrason cihazı ile gebelik muayenesinden geçirdiklerini ifade eden Korkmaz, Gebelik oranlarını artırmaya çalıştığımız bu çalışma ile gebe hayvan oranında ciddi bir artış sağlandı. Ücretsiz verilen hizmet ile gebelik oranlarının yanı sıra süt verimi de artırılarak, ırk ıslahı ile daha verimli buzağılar elde edildi diye konuştu.
     40 ortaklı Karatepe Kooperatifi Başkanı Mehmet Latif Ek, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne yaptığı başvurunun ardından çiftliğindeki 300ü aşkın hayvanın ultrason cihazı ile gebelik muayenesinin yapıldığını söyledi.
     Ek, gebe olmayan hayvanların işletme için ekonomik kayıp olduğunu ifade ederek, Ultrason cihazı ile gebe olmayanlar belirlenip tedavileri yapıldıktan sonra 12 gün içerisinde tohumlamaya başlandı. Planlı bir gebelik sağlayan bu cihaz, hayvancılığın gelişmesi için son derece faydalı. Bu hizmetin ücretsiz verilmesi de son derece önemli. Aksi taktirde bu hizmetten faydalanma imkanımız yoktu diye konuştu.
    
     -İlkel yöntemlerle gebelik takibine son-
    
     Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü Hamdullah Güven, amaçlarının bölgedeki kültür ırkı ıslahını gerçekleştirerek, suni tohumlama sonucu verimi yüksek hayvan ırkları yetiştirmek olduğunu söyledi.
     Güven, çalışma kapsamında veteriner hekimlerden oluşturdukları ekiplerin ultrason cihazı ile gebelik muayenesi yaptıklarını ifade ederek, bu sayede ilkel yöntemlerle gebelik takibinin sona erdiğini belirtti.
     Yetiştiricilerin ultrason cihazına yoğun talep gösterdiğine dikkati çeken Güven, Hem gebeliğin takibi hem de suni tohumlama çalışmasında kolaylık sağlayan cihaz ile gebe hayvanda oluşabilecek hastalıklar tespit edilerek, yavrunun sağlıklı gelişimi için ölü doğum ve oluşabilecek anormalliklerin önüne geçilmesi sağlanıyor. Amacımız yavru ölümlerinin önüne geçmek, verimi yüksek ırklar elde edebilmektir diye konuştu.
    
     Yayıncı: İrfan Cemiloğlu