ÇANAKKALE (A.A) - Mehmet Bayer - Çanakkale 1915 Seddülbahir Özel
Müzesinin sahibi ve yerel tarih araştırmacısı Ahmet Uslu, Yunanistana yaptığı
ziyaret sırasında Selanikteki bir bit pazarında rastladığı, Enver Paşanın
Çanakkale Savaşlarında yararlılık gösteren subaylara hediye etmek için özel
olarak hazırlattığı tarihi hançeri, müzesine kazandırdı.
Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir süre önce ziyaret için
Yunanistanın Selanik kentine gittiğini, buradaki bir bit pazarını ziyaret ettiği
sırada tezgahta bulunan tarihi hançerin dikkatini çektiğini söyledi.
Yaptığı incelemede, hançerin Çanakkale Savaşları ile bağlantısını fark
ettiğini anlatan Uslu, Bunu, 1. Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı topraklarının
dışında olan Selanikteki bir bit pazarından aldım. Hançeri, pazarda görünce
kalbim adeta yerinden oynadı. Bir Enver Paşa hançerini görmek, tarihçi ve
Çanakkale sevdalısı olarak beni çok mutlu etti. Bunu aldım ve müzemin en güzel
yerinde sergilemek istiyorum dedi.
Uslu, 1. Dünya Savaşında Osmanlı ordularının başkomutan vekili olan Enver
Paşanın Almanyada gördüğü eğitimden etkilenerek, orduda birtakım yenilikler
yaptığına işaret etti. Bunlardan bir tanesinin de askerlere giydirilen ve
enveriye olarak adlandırılan şapka olduğunu belirten Uslu, Enver Paşa, daha
sonra askerlerin kemer tokalarında ay yıldızı kullanarak bir değişikliğe
gitmiştir. Sonrasında savaşlarda yararlılık gösteren subaylara, Çanakkalede
küçük Kuran-ı Kerimler hediye etmiş, daha sonraki merhalede de özel olarak
hançerler yaptırıp, savaşta yararlılık gösteren Osmanlı subaylarına bunlardan
hediye etmiştir diye konuştu.
Hançerin, Topkapı Sarayında bulunan ve padişahların kullandığı hançerlerden
esinlenerek yapıldığını anlatan Uslu, tarihi malzemenin bir yüzünde numarası,
padişah tuğrası ile 1918 senesine ait olduğunu belirten rakam, diğer yüzünde ise
Kelime-i Tevhidin yazılı olduğunu belirtti.
Uslu, Enver Paşanın bunları subaylara dağıtmadaki amacının, onlara değer
verdiğini göstermek ve motive etmek olduğunu ifade ederek, Bronz ve çelikten
imal edilen hançerlerden yaklaşık 3 bin 500 adet yaptırılmış. Elimizdeki hançer
2896 sayılı. Kınında da yazılı olan aynı rakam, hançerin kime verildiğini
gösteriyor. Bu konuda da tarihçilerimizden yardım isteyerek, hançerin hangi
subayımıza verildiğini öğrenmeye çalışacağız ifadelerini kullandı.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr.
Mithat Atabay ise bu tür hediyelerin dağıtılmasına ekim 1915 tarihinde itibaren
başlandığını belirtti. Hediyelerin cephede görev yapan yerel komutanlara, savaş
sırasında orduya olan bağlılığını göstermek amacıyla verildiğini dile getiren
Atabay, hançerin üzerindeki yazılarla ilgili ise şu bilgileri verdi:
Öncelikle bu tür hediyelerin bir de beratının olması gerekiyor. Hediyenin
kime verildiğini, ancak bu berat ortaya çıkarsa bilebiliriz. Hançerin bir yüzünde
1918 tarihi yer alıyor. Sultan Mehmet Reşatın tuğrası ile verilen kişinin adının
baş harfleri olan E ve H yazılı. Hançerin diğer tarafında ise Kelime-i Tevhid
yazısı bulunuyor.
Yayıncı: Doğan Sarıtaş