BURSA (A.A) - Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, AB pazarı daraldı. Ama bizim genel ihracatımız bundan az etkilendi. Artık ihracatçılarımız, bir pazarda yaşanan sıkıntıları alternatif pazarlarda hızlı bir şekilde telafi edebiliyorlar dedi.
     Büyükekşi, ekim ayı ihracat rakamlarını Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odasında açıkladı.
     Dünya ekonomisindeki yüksek risk ortamının devam ettiğini, avro bölgesindeki sorunların, ABD ekonomisiyle ilgili endişelerin, Çinle Japonya arasındaki siyasi çekişmelerin ekonomilere yansımış olmasının küresel büyüme tahminlerini düşürdüğünü ifade eden Büyükekşi, buna rağmen Türkiyenin, iç ve dış istikrarını korumaya çalıştığını, ekonomide büyümeye, ihracattaki ve istihdamdaki artışı sürdürmeye gayret ettiğini vurguladı.
     Büyükekşi, sene başında AB pazarındaki daralmanın ihracatı olumsuz etkileyeceği yorumlarının yapıldığını hatırlatarak, şöyle konuştu:
     AB pazarı daraldı. Ama bizim genel ihracatımız bundan az etkilendi. Çünkü Türkiyenin ihracatçıları çok dinamik ve esnek bir yapıya sahipler. Artık ihracatçılarımız, bir pazarda yaşanan sıkıntıları alternatif pazarlarda hızlı bir şekilde telafi edebiliyorlar. Çünkü Türkiyenin sahip olduğu kültürel ve ekonomik bağlar, hızlı bir şekilde gelişen pazarlara ulaşmamızı kolaylaştırıyor. Krize rağmen ivmemizi koruduk. ABdeki krize ve komşu ülkelerdeki siyasi istikrarsızlıklara rağmen, ihracattaki ivmemizi koruduk. Yılın ilk 10 ayında ihracatımız yüzde 12 artış gösterdi. 150 milyar dolar hedefimize doğru emin adımlarla ilerliyoruz.
     Bundan sonraki süreçte de ihracatın artan performansı sayesinde Türkiye ekonomisinin daha hızlı büyüyeceğine inandıklarını ifade eden Büyükekşi, ihracatın yılın ikinci yarısında da güçlü bir performans gösterdiğini, dolayısıyla, Türkiyenin büyüme hedeflerini ihracat sayesinde aşacağına inandıklarını söyledi.
     Büyükekşi, ihracata dayalı büyüme modelinin bugün Türkiye ekonomisinin en önemli dinamiği haline geldiğini, ihracat artışı ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin giderek daha kuvvetli hale geldiğini belirterek, hükümetin yeni açıkladığı 2013-2015 dönemini kapsayan yeni orta vadeli programda da ihracata dayalı büyüme modelinin korunduğunun görüldüğünü belirtti.
    
     -Dünya ekonomisindeki yavaşlama-
    
     Son açıklanan Orta Vadeli Programa göre Türkiyenin bu yılki büyüme hızının yüzde 3,2 olması öngörülürken, 2013 yılı büyüme beklentisinin yüzde 4, 2014 ve 2015 beklentisinin ise yüzde 5 olarak ortaya konulduğunu kaydeden Büyükekşi, şöyle devam etti:
     Yeni hedefler ihtiyatlı. Türkiyenin bu yılki ihracat hedefi 149,5 milyar dolar, 2013 yılı ihracat hedefi ise 158 milyar dolar olarak revize edildi. Tüm bu rakamları değerlendirdiğimizde önümüzdeki döneme ihtiyatlı bir bakış açısıyla yaklaşıldığını görüyoruz. Programda üretim ve ihracata daha kuvvetli vurgu yapılması ve hedeflerin yeni modele göre tasarlanması yeni modelin başarısı açısından daha yararlı olabilir diye düşünüyoruz. Yapılan revizyonların ve temkinli duruşun arkasında elbetteki dünya ekonomisindeki yavaşlama var. Bunu kabul ediyoruz. Bu risklerin biz de farkındayız. Ancak bu zorlu ortamda ayakta kalmayı başaran ihracatçılarımıza verdiğimiz desteğin arttırılması ile bu zorlu dönemden yüksek ihracat artışı ile çıkmak bize göre mümkündür. İhracatın, ekonominin büyümesine verdiği katkıyı daha da arttırabiliriz. Bunun için ihracata daha fazla önem verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Çünkü bu katkının daha da artarak devam etmesi ve alternatif pazarlardaki başarımızın sürmesi için, ihracatçılarımıza verdiğimiz desteğin artarak devam etmesini bekliyoruz.
     Büyükekşi, Türkiyenin ihracat sayesinde daha dengeli ve daha hızlı bir şekilde büyüyebileceğini vurgulayarak, bunu sağlayabilmek için ihracatı, yatırımı ve üretimi Türkiyenin dört bir yanına yaymak, ihracatı daha fazla desteklemek gerektiğini vurguladı.
     Türkiyenin daha yüksek büyüme oranlarını hedeflemesi gerektiğine inandıklarını ifade eden Büyükekşi, Yeni teşvikler ihracatın artmasına katkı yapacak. Türkiyenin daha yüksek ihracat artışına odaklanması gerektiğini düşünüyoruz. Bunun da ihracata dayalı büyüme modelini benimsemekle kolaylaşacağını düşünüyoruz. Bütünlüklü bir sanayi ve ihracat bazlı ekonomi programını ile ülkemizi 2023 hedeflerimize daha kolay ulaştıracağımıza inanıyoruz diye konuştu.
    
     -Yeni Teşvik Kararnamesi-
    
     Büyükekşi, yeni açıklanan Teşvik Kararnamesinin Türkiyenin büyümesine ve ihracatını arttırmasına büyük katkı sağlayacağına inandıklarını ifade ederek, şöyle dedi:
     Yeni teşvik sistemi sayesinde tüm Türkiyede yeni bir yatırım seferberliği başladı. Emek yoğun sektörlerden yüksek teknoloji sektörlerine, büyük yatırımlardan stratejik yatırımlara kadar çok farklı teşvikler devreye girdi. Bu teşvikler son derece olumlu sonuçlar üretmeye başladı. Özellikle 6. bölgeye büyük yatırım talebi var. Diyarbakır, Mardin, Van, Şanlıurfa, Batman gibi illerimizdeki OSBler genişletiliyor. Biz bunu son derece sevindirici bir gelişme olarak görüyoruz. Doğuya teşvik verilmeye başlandı.
     Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer Çağlayan da geçen hafta bir açıklama yaptı. Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararnamesinin yayımlandığı 19 Haziran tarihinden eylül sonuna kadar, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yer alan illerde 228 yatırım projesinin teşvik belgelerinin düzenlendiğini, bu projeler kapsamında 2,5 milyar lira tutarında yatırım yapılacağını ve 9 bin 240 kişilik ilave istihdam yaratılacağını belirtti. Muş, Şanlıurfa, Van, Çanakkale ve Diyarbakıra teşvik çıkarması yapmıştık. İş adamlarımızla o illerimizdeki yatırım ve ihracat potansiyelini yerinde görmüştük. Teşvik gezilerimiz önümüzdeki dönemde de devam edecek. Yeni teşvik sistemini ihracatçılarımıza ve sanayicilerimize daha iyi anlatacağız.
     Teşvik Kararnamesi ile ilgili olarak karşılaştıkları sorunların da çok hızlı bir şekilde çözüldüğünü belirten Byükekşi, Örneğin 6. bölgede işveren primi destekleme tavanı ile ilgili birtakım sıkıntılar mevcuttu. 13 Ekim tarihinde 6. bölgede sabit yatırımın yüzde 50si ile sınırlandırılan işveren primi destekleme tavanı kaldırıldı. Yine stratejik yatırımlar için sabit yatırım tutarının yüzde 15iyle sınırlandırılan sigorta primi işveren payı desteğindeki sınırlama da kaldırıldı. Biz bunu son derece olumlu buluyoruz ifadelerini kullandı.
    
     -Doğuya yatırım cazip hale geldi-
    
     Bu yeni değişiklikler ile 6. bölgeye yatırım yapmanın cazibesinin daha fazla artacağını vurgulayan Büyükekşi, en kısa sürede yeni teşvik sistemi istihdam rakamlarını pozitif yönlü etkilemeye başlayacağını, böylece en son rakamlara göre yüzde 8,4 olarak gerçekleşen işsizlik oranlarını daha da aşağılara çekme fırsatını yakalayacaklarını bildirdi.
     Büyükekşi, bu değişikliğin hayata geçirilmesinde ihracatçıların ve sanayicilerin önerilerini olumlu yönde değerlendiren, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayana teşekkür etti.
    
     -Türkiye muhtemel bir not artırımının arifesinde-
    
     Türkiyenin muhtemel bir not artırımının arifesinde olduğuna da değinen Büyükekşi, bunun etkilerini finansal piyasalarda net bir şekilde gördüklerini, borsa endekslerinin hızla çıkarken, tahvil faizlerinin indiğini belirtti. Büyükekşi, şunları kaydetti:
     Not artırımını hak ettik. Biz Türkiyeyi uzun vadeli yatırım yapılabilir ülkeler seviyesine çekecek not artırımını artık hak ettiğine inanıyoruz. Not artırımının sadece mali piyasalara yansımasıyla yetinmemeli, bundan sonraki sürece bakmalıyız. Ayrıca, daha önce de belirttiğimiz gibi, muhtemel bir not artırımın döviz kurlarını olumsuz yönde etkilemesini bekliyoruz. Bu konuda da önlemler alınması gerektiğine inanıyoruz. Türkiyenin rekabetçi kur seviyesini koruması, ihracatın sürekli büyümesi için önem arz ediyor. Bunun için de faizlerdeki indirimin devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. İhracatçılar olarak faiz indirimlerinin devam etmesinden memnunuz. Ancak Merkez Bankası en son kararında faiz koridorunun üst bandında sadece 0,5 puanlık bir indirime gitti. Bu faiz indiriminin yeterli olmadığını düşünüyoruz. Biz politika faizlerinde de bir düşüş bekliyorduk. Dolayısıyla son faiz indiriminin beklentilerimizi karşılamadığını belirtmek isterim. Bu yüzden önümüzdeki dönemde faiz indirimlerinin sürmesini bekliyoruz.
    
     -İhracatta 10 ayda yüzde 12 artış-
    
     Türkiyenin ihracatının hız kesmeden yoluna devam ettiğini bildiren Büyükekşi, şu bilgileri verdi:
     Yılın ilk 10 ayında ihracatımız yüzde 12 artış gösterdi. Bu başarıyı kendimizi diğer ülkelerle kıyasladığımızda daha iyi görüyoruz. İlk 8 aylık rakamlara baktığımızda, Çinin yaptığı ihracatın yüzde 7, Meksikanın yüzde 7, ABDnin yüzde 6, Rusyanın yüzde 4 arttığını görüyoruz. Aynı dönemde Güney Korenin ihracatı yüzde 2 gerilerken, Hindistanın ihracatı yüzde 3, Almanyanın yüzde 4, Brezilyanın yüzde 6 geriledi. Türkiye ise alternatif pazarlardaki hızlı büyümesi ile ihracat artışını sürdürdü. İlk 10 ayda Türkiyenin Afrikaya ihracatı yüzde 29, Ortadoğuya yüzde 13, Amerikaya yüzde 26 arttı.
    
     -Suriyeye ihracat yüzde 69 azaldı-
    
     Büyükekşi, ekim ayında ihracatta en fazla öne çıkan ülkelere de değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
     Ekimde Iraka ihracatımız yüzde 16, ABDye yüzde 14, Suudi Arabistana yüzde 22, Libyaya yüzde 266, Brezilyaya yüzde 149, Kanadaya yüzde 60 artış gösterdi. Suriyeye ihracatımız yılın ilk 10 ayında yüzde 69 azaldı. Bu azalışın sebebi Suriyede devam eden iç savaş. Türkiyenin ihracatında Suriyenin ağırlığı çok yüksek değil. O yüzden dış ticaretimiz Suriye gelişmelerinde çok olumsuz yönde etkilenmedi.
     Ancak Ortadoğuya gerçekleştirdiğimiz ihracatta lojistik anlamında bir takım sıkıntılar yaşıyoruz. Bu yüzden Suriyede en kısa sürede iç barışın sağlanmasını önemli buluyoruz. Bu noktada uluslararası kurumların da bir an önce devreye girmelerini bekliyoruz.
    
     -İhracatını en fazla artıran il Kocaeli oldu-
    
     İller bazında ilk 10 ihracatçı il arasında, ekim ayında ihracatını en fazla artıran ilin yüzde 19 artış ile Kocaeli olduğunu belirten Büyükekşi, Adananın ihracatının yüzde 11, Gaziantepin yüzde 10, Hatayın yüzde 2, Bursanın yüzde 1 arttığını bildirdi. Büyükekşi, şöyle devam etti:
     Bugün açıkladığımız rakamlarda geçen yıl Kurban Bayramı kasım ayına, bu yıl ise ekim ayına rastlamasından dolayı uzun bir tatilin devreye girmesiyle iki iş günü eksik olduğunu, bunun da yaklaşık 1 milyar dolarlık bir ihracata karşılık geldiğini ifade etmek isterim. Dolayısıyla ihracatımız geçen ayın artışında olduğu gibi bu ay da fiilen artışını sürdürmüş ve trend olarak yukarı yönlü hareketini devam ettirmektedir. Bu da bizim önümüzdeki kasım ve aralık aylarına daha pozitif bakmamızı sağlamaktadır. Böylece ihracatın son çeyrekte de büyümeye pozitif katkı yapmaya devam edeceğini umuyoruz.
     (Bitti)
    
     Muhabir: Haluk Yüksel
     Yayıncı: Doğan Sarıtaş