DİYARBAKIR (A.A) - Nail Kadırhan/Aziz Aslan - Dicle Üniversitesi
(DÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bekir Bükün, Türkiyenin Hindistan
ve Kanadanın ardından mercimek ekim alanı ve üretimi açısından 3üncü sırada yer
almasına rağmen, verim açısından 10uncu sırada yer aldığını, uygulayacakları
proje ile hedeflerinin 5 yılda Türkiyeyi mercimek üretiminde dünya lideri yapmak
olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Bükün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu konudaki projeye 2010
Nisan ayında başladığını ve hedefinin üreticinin en büyük problemi olan
mercimekte yabancı ot sorununa çözüm olabilecek bir çözüm geliştirmek olduğunu
belirtti.
Üretimi sınırlayan bu yabancı ot sorunundan kurtulmak için yabancı ot
ilaçlarına dayanıklı bir çeşit geliştirmeye çalıştığını ifade eden Prof. Dr.
Bükün, Bu projenin gerçekleştirilmesiyle ülkemizde üretimi çok düşük şekilde
sınırlandıran, verimi düşüren yabancı otlardan artık kurtulup rahatlıkla bunlarla
mücadele edebileceğimiz tamamen bu herbisitlere dayanıklı bir çeşit geliştirdik.
Bu çeşit sayesinde umarım daha önce üretimde hak etmediğimiz yerde bulunmamızın
önüne geçerek, mercimek üretimimizde hak ettiğimiz yere geleceğiz dedi.
-Projeyle Türkiye mercimekte dünya lideri olacak-
Prof. Dr. Bükün, ziraat alanında genetiği değiştirilmiş çeşitli bitkiler
bulunduğunu, üretici ve tüketicilerin bu ürünlere karşı çok hassas olduklarını
kaydetti.
Yetiştirecekleri mercimeğin tamamen doğal şartlarda ıslah yöntemleriyle,
herhangi bir olumsuz etkisi olmayacak yöntemlerle yeni bir çeşit veya Türkiyede
var olan ve adaptasyonu yüksek bir çeşide mutasyon gerçekleştirmek suretiyle bu
herbisitlere dayanıklı bir tür geliştirdiklerine dikkati çeken Prof. Dr. Bükün,
şöyle dedi:
Tabii bu türü geliştirirken daha önceki çalışmaların aksine raflarda
kalacak, üreticinin işine yaramayacak çalışma yerine, doğrudan üreticilerimizin
dertlerine çözüm olabilecek bir proje olmasına dikkat ettik. Bu projede mutasyon
yöntemi ile moleküler düzeyde bu grup herbisitlerin bağlandıkları bölgede meydana
getirilen değişiklik sayesinde artık imidazolinone herbisitleri güvenle
kullanılabilir kılınmakta ve bu sayede yabancı otların tamamı yok edilmektedir.
Şu anda Türkiye, Hindistan ve Kanadanın ardından mercimek ekim alanı ve üretimi
açısından 3üncü sırada yer almasına rağmen, verim açısından 10uncu sırada yer
almaktadır. Biz ekim alanı olarak 200 bin hektarlık alana sahibiz. Hedefimiz
önümüzdeki 5 yıl içerisinde Türkiyeyi dünya lideri yaparak dünyada 1 numara
olmaktır.
Prof. Dr. Bükün, çalışmalarını bir kısmını ABDde olmak üzere çoğunlukla
Dicle Üniversitesinde gerçekleştirdiklerini belirterek Sadece molekülerle
ilgili olan bir kısmını biyoteknolojik yöntemlerle belirlememiz gerekiyordu.
Biyoteknolojik yöntemlerle hangi noktalarda değişim yaptığımızı ve hangi
noktalarda mutasyon yaptığımızı belirlemek amacıyla çok az bir kısmını ABDde
yaptım. Projenin geri kalan diğer çalışmalarını üniversitemizde arkadaşım
Abdullah Kahraman ile beraber yaptık dedi.
Projenin 2013 Nisan ayında TÜBİTAKta sonuçlandırılmak üzere tasarlanmış bir
proje olduğunu ve nisandan sonra hem Türkiyede hem uluslararası alanda patent
almak üzere başvuracaklarını dile getiren Bükün, Çünkü yaptığımız değişiklik
tamamen bize ait olup ilk defa bizim tarafımızda dünyada bulunmuş bir
değişikliktir. Şu anda elimde ekilmiş alanlar var. Bunun üretimini yapmaktayım.
Ancak patent alındıktan sonra üretim için devlet üretme çiftlikleriyle veya
tohumculuk sektörüyle işbirliği içerisine girip bunu en kısa sürede
üreticilerimize dağıtacağız şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Bükün, amaçlarının bu çalışmayla GDOlu olmayan, tamamen doğal bir
yenilik sunmak olduğunu sözlerine ekledi.
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu