DİYARBAKIR (A.A) - Dicle Üniversitesinde (DÜ) Kürt Romanı ve
Nevruz konulu konferans düzenlendi.
Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından Üniversite Kongre Merkezinde
düzenlenen Kürt Romanı ve Nevruz konulu konferansa konuşmacı olarak katılan
Fransa İnalco Üniversitesi Kürt Dili ve Medeniyeti Anabilim Dalından Yrd. Doç.
Dr. İbrahim Seydo Aydoğan, Fransız İhtilali ile birlikte her milletin kendi
tarihini daha geriye götürmeye çalıştığını ifade ederek, Kürtler de bu rehavete
kapılarak kendi tarihini daha geriye götürmeye çalışmıştır. Ancak ne yaparsanız
yapın kendi tarihiniz yazılı kaynaklara dayanır, ya kendi yazdıklarınız ya da
başka milletlerin sizin hakkınızda yazdıkları kadar geriye gidersiniz. Nitekim
bundan bin yıl önce Firdevsinin Şehname eserinde Kürtlerin adı ve Nevruz
Bayramından bahsedilmiştir dedi.
Kürt romanının tarihçesine değinen Aydoğan, ilk Kürt romanı olarak 1935te
yayımlanan Erebe Şemonun Şivanı Kürda adlı kitabı kabul edilse de, aslında ilk
Kürt romanının 17. yüzyılın sonlarında tamamlanan Ahmede Haninin yazdığı Mem u
Zin kitabı olduğunu söyledi.
Kürt Edebiyatının iki bölümde incelenmesi gerektiğini söyleyen Aydoğan,
İlki Bolşeviklerin etkisinde kalan Kürt Edebiyatı, ikincisi de Türkiyedeki
Kürt Edebiyatıdır. Sovyet topraklarında yazılan kitaplarda yazarların
ideolojiden kendilerini kurtaramadıklarını görürüz. Nitekim Bolşevik propagandası
yapılmazsa yazar kitabının yayımlanmayacağını bildiğinden böyle bir yola
başvurduğunu anlıyoruz. Türkiyedeki Kürt Edebiyatına baktığımızda ise modern
Kürt edebiyatının başlangıcını 1898de Mikdat Mithat Bedirhanın çıkardığı
Kürdistan adlı gazeteyi alıyoruz. Bu gazetede hem şiirler hem hikayeler
yazılmıştır bilgisini verdi.
Aydoğan, son dönem Kürt romanlarıyla ilgili olarak da şunları söyledi:
12 Eylül 1980 darbesiyle yurt dışına kaçmak zorunda kalan Kürt aydınları,
kendi dili için uğraştığında Avrupanın maddi destek sağladığını gördü. Kürt
aydınlar Bu konuda çalışmalara yöneldiler. Kürt Edebiyatı Mahmut Baksi ve Mehmet
Uzunla yeni bir döneme girdi. Baksinin Gündeke Dino kitabıyla birlikte Kürt
Edebiyatının artık bir olgunluğa ulaştığını görebiliyoruz. Tabii ki Mehmet
Uzunla birlikte bu olgunluğu daha da fark ediyoruz.
Muhabir: Ahmet Kaplan
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu