IĞDIR (A.A) - Emrah Kocabey - Ayşe Yıldız - Iğdırın kurtuluş mücadelesinde şehit olan Mehmet Çavuşun torunu, dedesine ait şehitlik madalyası ve künyesinin bulunmasını istiyor.
     Kentte adına şehitlik yaptırılan Çankırılı Mehmet Çavuşun torunu Şükrü Özgür, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dedesinin 1917-1918 tarihlerinde Iğdıra savaşmak için geldiğini, o dönemde kentteki Türk, Kürt ve Azerileri düşmana karşı birleştirdiğini anlattı.
     Dedesinin Ermenilerle Meleklide çatıştığı sırada şehit olduğunu belirten Özgür, Mehmet Çavuşun orada şehit olması, Iğdıra giren askerlerin çok az bir mermi yakmasını, tek bir şehit vermeden Iğdırı almasını sağlıyor. Bu da Mehmet Çavuşun Iğdır için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor dedi.
     Özgür, Iğdırlıların birleştirici özelliğiyle dedesini çok sevdiğine dikkati çekerek, Mehmet Çavuş, Iğdır halkına atalık yapmış, Iğdır halkını birleştirerek düşmanı Iğdırdan kovmuş. Şehit olduğu zamanda şu anki anıtın 8-10 metre yakınına getiriyorlar. Alay komutanları, Iğdır Şura Hükümeti başkanları ve yerel halk tarafından cenaze namazı kılınarak defnediliyor diye konuştu.
     Mehmet Çavuşun Iğdırda şehit olduğunu yıllar sonra öğrendiklerini, dedesinin şehitlik madalyası ve künyesinin bulunmasını istediklerini belirten Özgür, Dedemin madalyasını ve künyesini halen alamadık. Mezarının nerede olduğunu daha yeni öğrendik ifadelerini kullandı.
    
     -Dedemin kayıtlarının bulunmasını bekliyoruz-
    
     Özgür, dedesinin künyesinin silindiğini, devletin kayıtlarında bulunmadığını belirterek, Mehmet Çavuş Doğu Cephesinde 7 yıl görev yapmış. Balkan Savaşında görev yapmış. Balkan Savaşı kahramanı ve gazisi. Mehmet Çavuştan mutlaka bir yerlerde bir haber olması lazım, bir kayıt olması lazım dedi.
     Osmanlı döneminde kayıtların iyi yapıldığını anlatan Özgür, şöyle konuştu:
     Osmanlının Yemende dahi askerin öldüğü yer kayıtlarda var. Oysaki Iğdırda, Doğubayazıtta 21. Tümende görev yapan Mehmet Çavuşun künyesi hala yok. Ben buradan devlet büyüklerimize seslenmek istiyorum. Gizli arşivlerin açıldığı, Osmanlı kayıtlarının Türkçeye çevrildiği bir dönemde bu kayıtların mutlaka bulunması lazım. Mehmet Çavuşun kayıtları yoksa Mehmet Çavuş hangi rütbede görev yapıyordu-
     Şehit ailelerine verilen haklardan yararlanamadıklarını anlatan Özgür, askeri liseye dedesine ait bir belgenin olmamasından dolayı gidemediğini söyledi.
     Özgür, oğlunu da askeri okula bu nedenle gönderemediğini belirterek, Osmanlı soyundan askerimizin olmasını isterdik. Biz bu imkanlardan faydalanamadık. Kanun bize bir hak tanımış ama belgemiz kaydımız olmadığı için yararlanamıyoruz dedi.
     Özgür, babası ve babaannesinin yokluk içerisinde yaşadığını anımsatarak, Hiç değilse dedemin beraatını alalım diyoruz. Ben babamı artık ömrünün son yıllarında babasının mezarına getirdim. Babam o zaman söylemişti. Ben baba ekmeği yemedim, baba elbisesi giymedim, yokluk içerisinde büyüdüm. Ama şükürler olsun ki bu yaşımdan sonra babamın mezarını gördüm, ölsem de gam yemem demişti. Buradan yetkililere sesleniyorum bize yardımcı olun diye konuştu.
    
     -Mehmet Çavuşın ömrü savaşla geçti-
    
     Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Savaş Eğilmez de Mehmet Çavuşun Iğdır için önemli olduğu kadar Türk Kurtuluş Savaşı için de önemli olduğunu belirterek, Mehmet Çavuşun ömrünün savaşla geçtiğini söyledi.
     Soykırım İddialarıyla Mücadele Derneği (ASİMED) Başkanı da olan Eğilmez, Çankırıda 1876 tarihinde doğan Mehmet Çavuşun gençlik çağında savaşla iç içe olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
     Mehmet Çavuş doğduğu dönemlerde Osmanlı Devleti dört yönde, cephelerde savaşan bir ülke. Dolayısıyla eli silah tutan herkes cepheye gönderiliyor. Mehmet Çavuş, ilk Balkan Savaşına katılıyor. Balkan Savaşında ciddi başarılar elde ediyor ve çavuşluk rütbesini kazanıyor. Er olarak gitti savaştan çavuş olarak. Kısa bir süre köyünde kalıyor. Bu sefer 1. Dünya Savaşı patlak veriyor. Savaşa katılmak üzere 1914 yılında Kayseriye gidip askerlik şubesine kayıt yaptırıyor. Elimizdeki bilgilere göre, 1914 ile 1918 yılları arasında ne yaptığı bilinmiyor.
     Mehmet Çavuşun 1918 yılında Kazım Karabekir komutasındaki kuvvetlerle birlikte düşmanla mücadele ettiğini belirten Eğilmez, bu dönemde Ermenilerin bölgede katliamlarını en üst seviyeye çıkardığını ve 10 kasım 1920de Iğdır ve çevresini kurtarmak amacıyla Türk ordusunun taarruza geçtiğini ifade etti.
    
     -Mehmet Çavuş şehit düştüğü zaman rütbesi çavuştu-
    
     Ermenilerin Aras Nehrinin kuzey kesimine püskürtüldüğünü vurgulayan Eğilmez, 14 Kasım 1920de şehre kurtuluş için gelen Türk askerlerinin en önünde Mehmet Çavuş vardır. İlk mücadelede şehit düşüyor. Onun ilk çatışma anındaki kahramanlığı Türk askerini iyice şevke getiriyor. Emrindeki askerler de onunla birlikte ölüme gidiyor. O bölgede Türk askerleri çok ciddi başarı sağlıyor dedi.
     Eğilmez, şöyle devam etti:
     Iğdır şehrimiz düşman işgalinden kurtuluyor. O şehitlerimizin hepsi kahraman. Onları temsilen Mehmet Çavuş bir kahraman olarak karşımıza çıkıyor. Çankırılı Mehmet Çavuş, şehit düştüğü zaman rütbesi çavuştu. Tabii Osmanlı döneminde çavuşluk rütbesi bugünden çok daha değerli bir rütbeydi, büyük öneme sahipti.
     Mehmet Çavuşun şehitlik belgesini bulmanın zor olduğuna değinen Eğilmez, Mehmet Çavuşun şehitlik belgesinin bulunabilmesi için işin uzmanları tarafından detaylı bir araştırma yapılması gerekiyor. Çünkü o dönemde yangınlar çıkıyor, bilerek yakılan belgeler oluyor. Sürekli hareket halinde insanlar. Bir bölge işgal edildiği zaman önce resmi binalar işgal edilir. Osmanlı döneminde yurt dışına da birçok belge götürülmüştür dedi.
    
     Yayıncı: Emine Konuk