KAHRAMANMARAŞ (A.A) - İsmail Hakkı Demir - Atmosferde sera
etkisine yol açan gazların oluşumuna neden olan ve fosil yakıtların kullanımıyla
yayılan karbondioksit (CO2) salımının azaltılmasına yönelik çeşitli kurumlarca
internet ortamında hazırlanan karbon ayak izi ölçüm çalışması, kişilerin
bireysel olarak çevreci önlemler almasını sağlıyor.
Dünyadaki birçok çevreci kurum ve sivil toplum örgütlerinin Karbon ayak
izi adı altında oluşturduğu web siteleri sayesinde, kişilerin kurum ya da
herhangi bir ürünün doğaya saldığı sera gazları hesaplanıyor.
Karbon ayak izini öğrenmek isteyenler web siteleri aracılığıyla Seyahat
ederken kullandığı araçlar, seyahat süreleri, ne kadar televizyon izlediği,
arabasının modeli gibi anket sorularını yanıtlayarak evde, iş yerinde,
yolculukta ve yaşamının diğer alanlarında atmosfere ne kadar karbon salınımı
yaptığını öğrenebiliyor.
Söz konusu sitelerde karbon ayak izi miktarını azaltmak için
kullanılmayan elektrikli cihazların kapatılması, toplu taşıma araçlarının tercih
edilmesi, geri dönüşüme katkıda bulunulması ve enerji tasarruflu cihazların
kullanılması gibi önerilerde bulunuluyor.
Çalışmalarla insanların çevre konusunda bilinçlenmesi hedefleniyor.
-Bireysel alışkanlıkları değiştirmek-
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Eğitim Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim
Üyesi Doç. Dr. Özgül Yılmaz Tüzün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bilim
insanlarının son yıllarda dünyada yaşanan kuraklık, sel baskınları, kasırgalar ve
sıtma gibi salgın hastalıkların nedenini iklim değişikliklerine bağladığını
belirtti.
İklim değişikliğinin, atmosferdeki sera gazlarının miktarının artarak güneş
ışınlarının dünyada daha fazla hapsedilmesiyle açıklandığını dile getiren Tüzün,
insanların bireysel olarak bazı alışkanlıklarını değiştirmesi ve kitlesel
yapılacak girişimlerin iklim değişikliğinin iyileştirilmesinde önem taşıdığını
vurguladı.
İklim değişikliğinin önlenebilmesinde bilinçlendirme çalışmalarının önemli
olduğunu dile getiren Tüzün, şöyle konuştu:
Bilinci arttırmak için yapılan çalışmalardan karbon ayak izi ölçümü
insanlar arasında yaygın olarak bilinmeye ve hatta bazı kişiler ve kurumlar
tarafından uygulanmaya başladı. Bu çalışmada çevreye salınan karbondioksit ve
dengi diğer sera gazlarının miktarının genel toplam içerisinde kişi başına veya
kurum başına düşen yüzdelik miktarı hesaplanarak karbon ayak izi
belirlenmektedir. Birey olarak hesaplama kurum için yapılan hesaplamadan daha
kolaydır. Bu hesaplamaları yapacak programlar değişik internet siteleri
tarafından ücretsiz olarak kullanıma sunulmaktadır.
İnsanların alışkanlıklarında yapacağı küçük değişikliklerin atmosfere
yayılan sera gazında azalmalara neden olacağını dile getiren Tüzün, Enerji
tüketimi arttıkça insanların atmosfere saldığı karbon gazı miktarı artmakta,
dolayısıyla karbon ayak izi de büyük olmakta dedi.
Yaşanabilir bir çevre için önerilerde bulunan Tüzün, şunları kaydetti:
Ulaşım konusunda toplu taşıma araçları daha çok tercih edilebilir. Evde
elektriği daha tasarruflu kullanmak için enerji tasarruflu lambalar ile beyaz
eşyalar tercih edilebilir. Evlerde ısınmak için güneş enerjisi kullanılabilir.
Alınacak yiyecek, içecek ve giyim türü ürünler nerede üretildiğine dikkat
edilerek alınabilir. Çevreye bırakıldığı zaman geri dönüşümü uzun yıllar sürecek
malzemelerin alınmasından kaçınabiliriz.
(İHD-CNR-SEÇ-İSM)