TRABZON (A.A) - Tuncay Bekar - Türklerin Orta Asyadan başlayıp
Anadoluya uzanan hayvanlarla göç geleneğini Doğu Karadenizde sürdüren son
yaylacılar da yüksek kesimlere kar yağınca hayvanlarına otlak bulmak için mezra
ve köylere inmeye başladı.
Yaklaşık 5 bin yıldır yaylak ve kışlak arasında süren bu konar göçer
yaşam tarzlarının sonucu olarak yazın hayvanlarıyla Trabzon ve Gümüşhanedeki
yaylalara göç eden ve yörede yaylacı olarak adlandırılan besicilerin
çoğunluğu, yaklaşık 1 ay önce havaların soğumaya başlamasıyla daha alçak rakımlı,
yörede mezere olarak da adlandırılan mezra ya da köylere indi.
Bazı yaylacılar ise köylerde hayvanları beslemenin ekonomik açıdan zor ve
zahmetli olması nedeniyle son ana kadar kadar yaylalarda kalmayı tercih etti. Bu
yaylacılar da son günlerde yüksek kesimlere yağan kar nedeniyle otlaklar
kaplanınca hayvanlarıyla yaya olarak daha alçak rakımlı mezra ya da köylere göç
etti. Mezralara göç eden yaylacılar, hayvanlarını bir süre buralarda besledikten
sonra hava sıcaklıkları ve kar durumuna göre kışı geçirecekleri köylere göç
edecek. Yüzyıllardır süren bu gelenek, ilkbaharda köylerden mezralara, ardından
da yaylalara göçle devam edecek.
Gümüşhanenin Çakırgöl Yaylasında 1400 baş koyuna çobanlık yapan Selahattin
Bayrak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaylalara kar yağdığını dile getirerek,
Yaz başında köylerde sıcaktan bunalan koyunlarımız otlamayınca daha serin olan
yaylalara göç etmiştik. Yaz boyunca burada kalıp koyunlarımızı besledik. Ancak
artık kış geldi, yaylalara kar yağdı. Otlaklar karla kaplandı, sular da buz
tuttu dedi.
Bir çok besicinin bir ay önce havaların soğuması yüzünden yayladan köye
döndüğünü belirten Bayrak, Sürümüzdeki koyun sayısının fazla olması nedeniyle
köylerde otlak bulmakta zorlanıyoruz. Bu nedenle koyunları parayla satın
aldığımız ot, arpa ve mısır gibi gıdalarla beslemek zorunda kalıyoruz. Yaylada
ise herhangi bir ücret ödemeden hayvanlarımızı besleyebiliyoruz. Ama artık kar
yağdı biz de köye göç ediyoruz diye konuştu.
-Yüksek kesimlerde fırtına esiyor-
Bayrak, sürüdeki koyunları Trabzon kent merkezine bağlı Geçit köyüne
götüreceklerini ifade ederek, Yaylalar kış boyunca Allaha emanet. Kışın
yaylalarda kimse kalmıyor, kış ortasında metrelerce kar oluyor, çok şiddetli
rüzgarlar esiyor. Kışın yaylada rüzgar yüzünden adeta dağ dağa çarpıyor. Kış
yaklaşınca kar ve rüzgar nedeniyle göç etmek zorunda kalıyoruz dedi.
Bu arada, Gümüşhane ve Trabzonun yüksek kesimlerinde yer alan yaylalar
karla kaplandı, akarsular buz tuttu. Son yaylacıların göç etmesinin ardından
yöredeki yüzlerce yayla sessizliğe büründü.
Yayıncı: Murat Kaban