DİYARBAKIR (A.A) - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Diyarbakır
Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİKASUM) tarafından küçük yaşta
evlenen 300 kadın üzerine araştırma yapıldı.
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Remzi Otonun danışmanlığında, DİKASUMda görevle Psikolog Serap
Çapraz, Sosyal Hizmet Uzmanı Halime Sarı Sabuncu ve Sosyolog Pervin Yetiz
tarafından bu yıl küçük yaşta evlenen 300 kadın üzerine Çocuk Gelinler adlı
araştırma yapıldı.
Sümerparktaki Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı 1
Nolu Toplantı Salonunda düzenlenen toplantıda konuşan Çapraz, çalışmanın ana
grubunun alt sosyo ekonomik yapıya sahip ailelerin yaşadığı Hasırlı, Aziziye, Ben
u Sen, Yeniköy semtlerinde Büyükşehir Belediyesinin hizmet verdiği çamaşır
evlerinden yararlanan, erken yaşta evlendirilen kadınların oluşturduğunu söyledi.
300 kadınla birebir ve grup halinde görüşülerek, araştırmanın betimleyici
bir çalışma olarak planlandığını belirten Çapraz, Bu süreci yaşamış ve önemli
bölümü, gençlik dönemini geride bırakmış bu kadınların evlilik kararının
alınmasından, evliliğin sürmesine, çocuk sahibi olunmasından, kararların nasıl ve
kimin tarafından alındığına, aile içi şiddetten sağlık sorunlarına kadar tüm
yönleri ile ele alınmaya çalışıldı dedi.
Saha araştırması olarak tasarlanan çalışmanın teknik araçlarını bir anket
formu, psikiyatrik belirtileri tarayan psikolojik ölçeğin oluşturduğunu ifade
eden Çapraz, şöyle dedi:
Her kadınla tek tek evlerinde görüşülen araştırmada her görüşme ortalama
45 dakika sürdü. Kadınlara psikiyatrik belirti tarama ölçeği uygulandı. 18-65 yaş
grubu arasında yapılan araştırmada, yaş ortalaması 37,7 olan çocuk gelinlerin
eğitim durumu da içler acısı. Bu kadınların yalnızca yüzde 12sinin okur-yazar
olduğu saptandı. Bu çocuk gelin olgusunun bu kişilerde yarattığı eğitim
faciasının önemli bir göstergesi. Araştırmaya katılan kadınların medeni
durumlarına bakıldığında resmi nikahla evli olanların oranı beklenenin üzerinde.
Bu oran yüzde 86,3, hala imam nikahıyla evliliğini sürdürenlerin oranının yüzde
12,3 olduğu görülüyor. Kadınların yüzde 35.7si evlendikten 3 yıl sonra resmi
nikah kıydırabilmiş, diğerleri daha sonra bu işlemi yaptırabilmiş, hala
kadınların yüzde 12.3ü imam nikahı ile evliliğini sürdürüyor.
-Yüzde 45,7si başlık parası karşılığında evlendirilmiş-
Çapraz, araştırmaya katılan kadınların eşlerinin genel olarak vasıfsız iş ve
alanlarda çalıştıklarının saptandığını kaydetti.
Araştırmaya katılan kadınların sosyal güvence durumlarına bakıldığında ise
yeşil kartlı olanların oranlarının yüzde 68, SSKlı olanların oranının yüzde 24
olduğunun görüldüğüne değinen çapraz, şunları söyledi:
Bu oranın yüksek olması çocuk gelinlerin ailelerinin daha yoksul olduğunun
göstergesi olarak değerlendiriliyor. Çocuk gelinlerin yüzde 91inin kardeş
sayısının 9 ve üstü olması çocuk gelin olgusuna kalabalık ailelerde, yoksul
ailelerde ve eğitim düzeyi düşük ailelerde daha yüksek oranda karşılaşıldığını
destekliyor. Görüşmelerde kadınlar evlendirilme sebeplerini Evden bir boğaz daha
eksilir cümleleriyle ifade ediyor. Çocuk gelin olgusunun altında yatan temel
nedenlerden birinin ekonomik neden olduğu kabul ediliyor. Aileler çevrelerinde
toplumsal tepki de olmadığından kız çocuklarını belirli bir başlık karşılığında
erken yaşlarda evlendirme yolunu seçiyor. Çocuk gelinlerin yüzde 45.7si başlık
parası karşılığı evlendirildiklerini ifade ediyor.
Araştırmaya katılan kadınların yarısından fazlası 15 yaşını tamamlamadan
evlendirildiği kaydedildi.
Çapraz, çocuk gelinlerin evlenme şekillerine bakıldığında yüzde 72sinin
rızası olmadan evlendirildiği, yüze 30undan fazlası ise eşini daha önce hiç
görmeden gelin olduğunun belirlendiğini ifade etti.
Muhabir: Nail Kadırhan
Yayıncı: Behçet Güngör