BALIKESİR (A.A) - Hakan Firik - Bir zamanlar define arayanlarca
talan edilen Ayvalık ilçesinin Cunda Adasındaki, Taksiyarhis (Aya Nikola)
Kilisesi restore ediliyor.
Ayvalıkın en önemli eski yapılarından biri olan, yıllarca define
arayanlarca adeta talan edilen kilise, Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfınca
müze olarak düzenlenmek amacıyla 49 yıllığına kiralandı. 9 milyon lira harcanarak
restore edilmesi planlanan kilise, kültürel ve sanatsal etkinliklerde
kullanılacak.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü kontrolünde bir firma tarafından restoresine
başlanan kilisedeki çalışmaların 2 yılda tamamlanması planlanıyor.
Mimar Ali Erdoğan başkanlığında yürütülen çalışmalar kapsamında, 2004te
askıya alınan ve çatısı güçlendirilen kilisenin, dış cephesi ve iç yüzeyleri
aslına uygun olarak restore ediliyor.
Kaymakam Nihat Nalbant, tarihi yapıların restorasyonunun Ayvalık için önemli
bir kazanç olacağını ifade ederek, Kilise, restorasyon çalışmaları tamamlanınca
kültürel ve sanatsal etkinliklerde kullanılacak. İlçede kültür turizmi
canlanacak. Bu yapıların kurtarılması Ayvalıkın zenginliğini daha da arttırır,
kültür turizmini canlandırır dedi.
- Taksiyarhis Kilisesi-
Cunda (Alibey) Adasındaki kiliselerin en büyüğüdür. Kilisenin büyük çanı
Bergama Müzesindedir.
Taksiyarhis Kilisesi, Kubbeli Bazilikal plan tipine uygun olarak 1873
yılında inşa edildi. Avlusuna iki sütunla taşınan üçgen alınlıklı anıtsal bir
giriş kapısından girilen kilise, dikdörtgen planlı uzun bir yapıdır. Doğu
cephesinde yarım yuvarlak şekilde dışarı taşmış ana apsis (kiliselerin sunak
odasını kapsayan, çoğunlukla yarım daire ya da çokgen, çok nadir durumlarda
dikdörtgen planlı yapı unsuru) bulunmaktadır.
Kilisenin ana mekanı dörder taşıyıcı sütunla üç nefe (kilise mimarisinde
apsise dik yada paralel olarak yer alan ve birbirlerinden sütun yada paye
dizileriyle ayrılan uzunlamasına mekanlara verilen ad) ayrılmıştır. Sütunlar
kemerlerle birbirine bağlıdır. Kilisenin üç nefli naos (ana mekan) planı batı
yönündeki narteks (ayine gelenlerin kıyafetlerini düzenlediği ve
hazırlıklarını yaptığı bölüm) ile sınırlandırılmıştır. Kilisenin giriş kapısı bu
narteks üzerindedir.
Duvarlar, taştan yığma tekniğiyle inşa edilmiştir. Merdivenler ve pencere
kemerleri ile söveleri geleneksel sarımsak taşıdır. 1927-28 yılları arasında
minaresiz olarak camiye çevrilen kilisedeki ikonların büyük bir kısmı yerlerinden
sökülmüş. Bu tahribata rağmen kilisede hala çeşitli ikonlar bulunmakta. En ilgi
çeken ikonlardan biri de Hazreti Yunusun uzun süre denizde kalıp bir balığın
içinde yaşadıktan sonra balığın ağzından çıkışını tasvir edendir.
Taksiyarhis Kilisesi, 11 Eylül 2003 tarihindeki fırtınadan sonra ziyaretçi
girişine kapatılmıştı.
Yayıncı: Kamuran Akkuş