BAYBURT (A.A) - Abdulkadir Nişancı - Bayburt Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Uğur
Çakır, 5 duyu organıyla fark edilmesi imkansız olan karbonmonoksitten kaynaklanan
zehirlenmelerinin en önemli nedeninin baca sistemi olduğunu bildirdi.
Çakır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, karbonmonoksitin, solunum yolu ile
vücuda alındığında herhangi bir rahatsızlık belirtisi göstermeyen, tatsız olduğu
için de solunum esnasında hissedilmeyen son derece zararlı bir gaz olduğunu
belirterek, Rengi ve kokusu da olmadığı için beş duyu yöntemiyle fark edilmesi
neredeyse imkansızdır. Bu özelliklerinden dolayı karbonmonoksit gazı sessiz
katil olarak da anılmaktadır diye konuştu.
Karbonmonoksitin, içinde karbon bulunan yakıtların yakılması esnasında
gerçekleşen eksik yanma sonucu ortaya çıktığını ifade eden Çakır, Kömür,
doğalgaz, LPG gibi yakıtlar karbon içermektedir. Teorik olarak mümkün kabul
edilen tam yanmanın gerçekte sağlanabilmesi imkansız olduğundan karbon içeren
yakıtların kullanıldığı bütün yanma olaylarında karbonmonoksit oluşumu az ya da
çok gerçekleşmektedir ifadesini kullandı.
Çakır, evlerde, iş yerlerinde kullanılan soba, kombi ve benzeri cihazlarla
araçlardan sürekli karbonmonoksit üretildiğini dile getirerek, bu şekilde
üretilen zararlı bileşiğin, her yıl binlerce insanın ölümüne ya da kalıcı şekilde
sakatlanmasına sebep olduğunu bildirdi.
-Baca sistemindeki akışı sağlanmalıdır-
Kış aylarında yakıt kullanımının artması ile karbonmonoksit
zehirlenmelerinde artış yaşandığına dikkati çeken Çakır, şöyle devam etti:
Bu tip yakıtların kullanıldığı yerlerde en önemli parametre, yanmış
gazların ortamdan tahliye edilmesidir. Bu gazlar önce borularla soba ya da
kombiden bacaya, bacadan da dışarı taşınmaktadır. Sağlıklı bir yanma işleminin
gerçekleşmesi için yanmış gazların en uygun hız ve debide çıkışı, daha doğrusu
baca sistemindeki akışı sağlanmalıdır. Aksi takdirde hem yakıtınız verimli
şekilde yanmayacak hem de dışarı atılamayan karbonmonoksit gazı geri
dönecektir.
Çakır, bacadan atılamayan karbonmonoksitin sobadan ya da bacadan tekrar
evlere girebileceği gibi, bacada çatlak ya da kırıkların olması durumunda üst
katlardaki dairelere de sızıntı olabileceğini vurguladı.
-En önemli neden baca sistemi-
Karbonmonoksit zehirlenmelerinin zaman zaman medyada doğalgaz
zehirlenmesi, soba zehirlenmesi, kömür zehirlenmesi ya da tüp zehirlenmesi
başlığıyla sunulduğunu anlatan Çakır, bunun yanlış olduğunu kaydetti.
Çakır, zehirlenmeye neden olan aksaklıkların birinci dereceden soba ya da
yakıtın içinde değil, baca sisteminden kaynaklandığını ifade ederek, Kullanılan
yakıt ve sobanın da bu konuda etkisi vardır ancak en önemli unsur uygun bacanın
yapılmasıdır. Zehirlenmelerden kaçınmak için çok küçük, basit ve ucuz tedbirler
almak yeterli olmaktadır. Önemli olan hedef tahtasına baca sistemini oturtmaktır.
Bu konu doğru şekilde işlenirse insanların dikkati doğru noktaya çekilmiş ve
belki de birçok olası zehirlenmelerin önüne geçilmiş olacaktır dedi.
Yayıncı: Murat Paksoy