DİYARBAKIR (A.A) - Nurten Aslan - Ergani ilçesinde, attıkları ilmeklerle altın değerinde ipek halı dokuyan genç kızlar, yaptıkları halıların değeriyle orantısız şekilde ayda 100-300 lira ücret almaktan yakınıyor.
     İlçeye bağlı belde ve köylerde kurulan halı atölyelerinde yaşları 14 ile 25 arasında değişen genç kızlar, yün ve ipek halı dokuyor. Genç kızlar, haftanın 6 günü, saat 07.30dan başladıkları dokuma işini saat 17.00ye, yaz aylarında da saat 19.00a kadar sürdürüyor. Milli Eğitim Müdürlüğünün Kayseride faaliyet gösteren bir firma ile yaptığı anlaşma gereği, Şölen beldesinde yıllardır faaliyet gösteren halı atölyesine vinçle tezgah getirildi. Çatısı sökülerek büyük tezgah atölyeye yerleştirilirken, tezgahta büyük halılar dokunuyor.
     Genç kızlar, yaklaşık 7 ay süren ve saatlerce emek verdikleri 96 metrekare halıyı dokuduktan sonra, 30 metrekarelik ipek halının dokumasına başladı. Büyük emek vererek ipek halı dokuyan kızlar, ayda sadece 100 ile 300 lira arasında para kazanıyor.
     Halk Eğitim Merkezi Müdürü Mehmet Eroğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Şölen beldesinde 25 yıldır halı atölyesinin faaliyet gösterdiğini, atölyede yüzlerce halının dokunduğunu söyledi.
     Son dönemlerde özellikle büyük ve saf ipek halıların dokunduğunu, bu halıların Kayseride bulunan bir şirketle yapılan anlaşma gereği yapıldığını kaydeden Eroğlu, tezgahları şirketin getirdiğini, atölyenin giderlerini sağladığını ve malzemeleri gönderdiğini bildirdi.
     Büyük halı dokumak için büyük bir tezgah gerektiğini, çok büyük olan tezgahın vinçle getirildiğini ve çatı üzerinden vinçle atölyeye yerleştirildiğini anlatan Eroğlu, büyük tezgahta 96 metrekare halı dokunduğunu, şimdi de 30 metrekare halının dokunmasına başlandığını kaydetti.
    
     -Halılar yurt dışında satılıyor-
    
     Kızların dokuduğu halıların genellikle yurt dışındaki fuarlara gönderilerek satışının sağlandığını, en küçük bir halının fiyatının bile 8-10 bin liradan yüksek olduğunu vurgulayan Eroğlu, 30 metrekarelik halının fiyatının da 40 bin liradan fazla olduğunu dile getirdi.
     Daha önce yün ve ipek karışımı 96 metrekare halı dokundu. Şimdi 30 metrekarelik saf ipekten bir halı dokunuyor. Şirketten aldığımız duyumlara göre, bundan sonra da 240 metrekare bir halı hazırlanacak. Dünyanın en büyük halısının dokunacağını belirttiler. Bir rekor kırılması amaçlanıyor diyen Eroğlu, atölyede 24 genç kızın halı dokuduğunu anlattı.
     Genç kızların aylık 400-500 lira kazanarak ailelerine katkı sağladıklarını, belde dışında 5 köyde de atölyelerinin bulunduğunu belirten Eroğlu, İlçede 120den fazla genç kızımız halı dokuyor. İlçede, halı dokuma sayesinde aylık 50-60 bin lira bir gelir sağlanıyor. Bu çalışma, istihdama yönelik olduğu için bunu teşvik ediyoruz diye konuştu.
    
     -Dokunan halılar çok değerli-
    
     Halı öğretmeni Nimet Avcı da renkleri birbirine yakın olduğu için ipek halı dokumanın çok zor olduğunu, göz ve ellerin daha fazla yorulduğunu anlatarak, çok büyük tezgahlarda çalışmanın da zahmetli olduğunu vurguladı.
     Bir kolaylık sağlanması lazım. Ne kadar fazla düğüm atılırsa o kadar fazla kazanıyorlar. Genç kızların kazancı 100 ile 300 lira arasında değişiyor. Yaz döneminde saat 19.00a kadar da çalışıyorlar. Dokudukları halılar çok değerli. 6 metrekarelik bir halı tahminen 6-7 bin liradan satılıyor. Ama halı dokuyanlar fazla kazanmıyor diyen Avcı, dokudukları halıların fiyatını da bilmediklerini aktardı.
     Atölyede 7 genç kızın 7 ayda 96 metrekare halı dokuduğunu, 30 metrekareyi de 6 genç kızın yaptığını dile getiren Avcı, halının 5 ayda tamamlanacağını anlattı.
     Avcı, Bundan sonra da daha büyük bir halı dokunacak. Sade ipek halı olacak. İpek olunca renk tonları aynı ve ipi daha ince. Yün halı dokumak daha kolay. Dokunan halıların metrekare fiyatını bilmiyoruz. Sadece şirketin verdiği siparişleri yapıyoruz şeklinde konuştu.
    
     -Çalışma koşulları iyi değil
    
     Halı dokuyan kızlardan Zehra Alaca ise 6 yıldır halı dokuma işini yaptığını, çok zor bir iş olduğunu anlatarak, şöyle dedi:
     Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Aydan aya aldığımız ücret değişiyor. Bu ay 200 lira yatırılmış. En fazla 300 lira kazanıyoruz. Dokuma yaparken zorlanıyoruz. İpek dokuma çok daha zor. Yün daha kolay işleniyor. 30 metrekarelik halıyı 5 ayda dokuyacağız. Bize kaça satılacağını söylemiyorlar.
     Habibe Ökten de kış aylarında 17.00, yaz aylarında 19.00a kadar çalıştıklarını, büyük bir tezgahta halı dokumanın çok zor olduğunu dile getirerek, bu ay 190 lira kazandığını, çalışma koşullarının da iyi olmadığını söyledi.
     Atölyede 8 yıldır çalıştığını dile getiren Suna Bıçak da emeklerinin karşılığını alamadıklarından yakındı.
    
     -Halının fiyatını bilmiyorlar-
    
     Bıçak, şöyle konuştu:
     Belli bir maaş ödenmiyor. Zor şartlarda çalışıyoruz. Yakacaklarımız bile zor karşılanıyor. Ne kadar halı dokursak, o kadar ücret alıyoruz. İpek halının dokuması çok zor. Ücretin az olduğunu belirtiyoruz ama kimse aldırmıyor. Düğüm ve sıra sayısına göre ücretimiz hesaplanıyor. Atölyede ısınamıyoruz bile. Bıçakla işlediğimiz için ellerimizde kesikler oluşuyor. Kesik derin olduğu zaman çalışamıyoruz. Gelmediğimiz günlerde de para kazanamıyoruz. Bize halının gerçek değerini söylemiyorlar. Çok pahalı olduğunu biliyoruz ama gerçek fiyatını bizden saklıyorlar.
    
     Yayıncı: İrfan Cemiloğlu